Ozempic jáne Wegovy: aryqtaýǵa arnalǵan preparattan qandaı qaýip bar

ASTANA. KAZINFORM – Keıingi ýaqytta Ozempic jáne Wegovy sııaqty semaglýtıd negizindegi preparattardyń sırek kezdesetin kóz aýrýy — arterııalyq emes aldyńǵy ıshemııalyq optıkalyq neıropatııamen (NAION) baılanysy alańdaýshylyq týdyryp jatyr. 

GPP-1 retseptorlarynyń agonısteri qant dıabetin emdeýge de, salmaq tastaý úshin de tanymal bolǵan saıyn, ǵalymdar preparattyń yqtımal janama áserin muqııat zerttep jatyr. Jaqynda júrgizilgen birqatar zertteý semaglıýtıd pen NAION arasyndaǵy yqtımal baılanysty anyqtady. Osy jaǵdaı atalǵan preparattardyń qaýipsizdigin odan ári zertteýge sebep tabylyp otyr.

Novo Nordisk NAION (arterııalyq emes aldyńǵy ıshemııalyq optıkalyq neıropatııamen baılanysy) táýekeline qatysty pozıtsııasy Kazinform agenttiginiń tilshisi Ozempic, Rybelsus jáne Wegovy shyǵaratyn farmatsevtıkalyq Novo Nordisk kompanııasyna semaglıýtıd pen kózge baılanysty janama áserler, atap aıtqanda NAION arasyndaǵy yqtımal baılanys týraly ótinishpen júgingen edi. Agenttikke joldaǵan eksklıýzıvti aqparatta Novo Nordisk ishki qaýipsizdik baǵalaýlary men syrtqy zertteý nátıjeleri týraly saýaldarǵa jaýap berilgen.

Olardyń nátıjelerine sáıkes, NAION — óte sırek kezdesetin kóz aýrýy, ol semaglıýtıdke negizdelgen preparattarǵa bekitilgen nusqaýlyqta jaǵymsyz reaktsııalar tiziminde joq.

— Ońtústik Danııa ýnıversıteti júrgizgen zertteýlerdi, sondaı-aq bizdiń ishki qaýipsizdik tekserýlerimizdi muqııat taldaǵannan keıin, semaglıýtıdtiń qaýpi ózgergen joq dep sanaımyz, - dedi Novo Nordisk.

Zertteýler NAION salystyrmaly táýekeliniń eki eselengenin kórsetkenimen, absolıýtti táýekel óte tómen. Bir zertteý kórsetkendeı, jyl boıy semaglýtıd qabyldaǵan 10 000 adamnyń ishinde NAION ekeýinen baıqaldy, al semaglýtıdti qabyldamaǵan topta atalǵan kórsetkish 10 000 adamnyń ishinen bireýinde ǵana boldy. Bul nátıjeler salystyrmaly túrde táýekeldiń baryna qaramastan, is júzinde az ekenin kórsetedi. Sonymen qatar, semaglýtıdti qabyldaý men NAION damýy arasynda baılanys joq.

— Bizdiń ishki qaýipsizdik taldaýymyz jáne randomızatsııalanǵan baqylanatyn klınıkalyq synaqtar, sonyń ishinde soqyr ádisti qoldanǵan oftalmologtyń baǵalaýy NAION jaǵdaılarynyń óte az rastalǵanyn anyqtady. Osyǵan súıene otyryp, biz dári-dármekpen baılanysty táýekeldiń joǵarylaýyn kórmeımiz, - dedi Novo Nordisk. 

Ǵylymı qyzyǵýshylyq pen zertteý

Artyq salmaqtan arylý jáne qant dıabetin emdeý úshin keńinen qoldanylatyn GPP-1 agonısteriniń yqtımal janama áseri týraly alańdaýshylyqtyń artýyna baılanysty sońǵy zertteýler, ıaǵnı 2024 jyldyń shildesinde JAMA Ophthalmology jýrnalynda jarııalanǵan jumys semaglıýtıd pen NAION arasyndaǵy yqtımal baılanysty kórsetedi. Sol jýrnaldaǵy taǵy bir zertteý semaglýtıdti nemese tırzepatıdti qabyldaý kezinde patsıentterdiń kórý qabileti buzylǵan 9 jaǵdaıdy sıpattady. Olardyń ishinde 7 adamda NAION damydy, bireýi kózdiń ınsýltyna ushyrady, al ekinshisi kórý qabiletin joǵaltpasa da, eki optıkalyq júıkeniń isinýine alyp keldi.

Djon A. Moran kóz ortalyǵynyń oftalmology Bredlı Katts jáne zertteýdiń jetekshi avtory GPP-1 preparattarynyń áserin odan ári zertteýdiń mańyzdylyǵyn atap ótti.

— Bul preparatty kóptegen adam qabyldaıtyndyqtan, olardyń kózge jáne deneniń basqa bólikterine áserin baqylaý óte mańyzdy, - dedi ol.

2023 jyly AQSh halqynyń 2-3% atalǵan preparattarǵa retsept aldy, demek onyń qaýipsizdigin odan ári baqylaý qajet. 

Semaglıýtıd — uıqy beziniń ınsýlın shyǵarýyn yntalandyrý arqyly jumys isteıdi, qandaǵy qant deńgeıin retteýge kómektesedi. Qant dıabetin emdeýden basqa, ol tábetti tómendetedi jáne as qorytýdy baıaýlatady, durys tamaqtaný men fızıkalyq belsendilikpen birge salmaq joǵaltýǵa yqpal etedi. Alaıda, kez kelgen dári-dármek sııaqty keri áseri bolýy múmkin, osy oraıda dárigermen keńesý kerek.

Novo Nordisk kompanııasy úshin patsıentterdiń qaýipsizdigi — negizgi basymdyq. 

— Biz janama áserler, sonyń ishinde kóz aýrýlary týraly barlyq esepke baıypty qaraımyz. Bul jaǵdaılar qant dıabetimen aýyratyn adamdarda belgili asqyný jáne semaglýtıdti qabyldaýdy bastaý týraly kez kelgen alańdaýshylyqty dárigermen talqylaý kerek, - dep tolyqtyrdy kompanııa.

Salmaq tastaýdyń balama ádisteri

GPP-1 retseptorlarynyń agonısterinen basqa, adamdar aryqtaý úshin ártúrli tásildi qoldanady. Jalpy ádisterdiń qataryna dıetany ózgertý, sonyń ishinde kalorııany shekteý, aralyq oraza jáne tómen kómirsýtekti dıetalar jatady. Salmaqty azaıtýda kúsh pen kardıo jattyǵýlar mańyzdy ról atqarady. Al keıbireýler salmaq joǵaltýǵa arnalǵan dári-dármekti jaqsy kóredi nemese úlken ózgerister úshin barıatrııalyq hırýrgııaǵa júginedi. Osy oraıda minez-qulyq terapııasy jáne ómir salty boıynsha koýchıng paıdaly ádetterdi qalyptastyrýǵa yqpal etedi. Artyq salmaqty tastaý strategııasyn tańdaý jeke qajettilikterge negizdelip, medıtsınalyq mamandardyń basshylyǵymen júrgizilýi kerek.

Osy materıaldyń aǵylshyn tilindegi túpnusqasyn siltemege ótip oqýǵa bolady.  

Eske sala ketsek, ótken jyly salmaq tastaýshylar arasynda tanymal Ozempic preparaty týraly jazǵan bolatynbyz.