AQSh-ta kishkentaı balalar arasynda nıkotınnen ýlaný jaǵdaıy kúrt artty

VAShINGTON. KAZINFORM — AQSh-ta alty jasqa deıingi balalar arasynda nıkotınnen ýlaný jaǵdaılary kúrt ósti. Bul týraly NBC News telearnasy Pedıatrııa jýrnalyna silteme jasap habarlady. Jýrnal materıalyn AQSh Pedıatrııa akademııasy jarııalaǵan, dep jazdy Anadoly.

Zertteý derekterine sáıkes, 2010 jyldan 2023 jylǵa deıin eldegi toksıkologııalyq ortalyqtar 134 663 jaǵdaıdy tirkegen. Ýlaný jaǵdaılarynyń derlik barlyǵy úı jaǵdaıynda bolǵan.

Nıkotın paketteri — basty qaýip kózi

Dárigerler Zyn sekildi tanymal brendterdiń quramynda temeki joq, biraq 6 mg-ǵa deıin nıkotın bar nıkotındik paketterine alańdaýshylyq bildirip otyr. 

2020 jyly 100 000 balaǵa shaqqanda mundaı ýlaný 0,48 jaǵdaı bolsa, 2023 jyly bul kórsetkish 4,14-ke jetken — ıaǵnı 763%-ǵa ósim baıqalǵan.

Bul ónimderdiń kópshiligi jemis ne jalbyz dámimen shyǵarylady jáne balalarǵa qarsy qorǵanys qaptamasy joq. AQSh-tyń Azyq-túlik pen dári-dármekti baqylaý basqarmasy (FDA) olardy temekiden bas tartý quraly retinde maquldamaǵan.

— Mundaı ónimderdiń sábılerdiń qolyna túsýi — ýaqyt enshisindegi másele edi. Bul — ókinishti, biraq tańqalarlyq jaǵdaı emes, — dedi Mıchıgan shtatynan pedıatr jáne AQSh Pedıatrııa akademııasynyń ókili doktor Mollı O’Shı.

Nıkotın — kúshti ý: 2 bala kóz jumǵan

Mamandar nıkotınniń joǵary ýyttylyǵyn eskertedi. Ol júrek soǵysyn jıiletip, qysymdy kóterip, loqsý, qusý, al aýyr jaǵdaılarda koma týdyrýy múmkin.

Zertteýde kóp jaǵdaıda belgiler jeńil bolǵanymen, 39 balanyń jaǵdaıy aýyrlap, tynys alýy qıyndap, tyrysý sııaqty asqynýlar tirkelgen.

Sonymen qatar, bir jasar ul bala men shamamen 1,5 jastaǵy taǵy bir sábı veıpke arnalǵan nıkotın suıyqtyǵyn iship, qaıtys bolǵan.

— Kóptegen balalardyń aýyr asqynýsyz aman qalýy — jaqsy. Biraq eki balanyń ólimi — tym kóp, ásirese eger olar aldyn alýǵa bolatyn qaıǵyly jaǵdaılar bolsa, — dedi zertteý avtory, Ogaıo ortalyq ýlaný ortalyǵynyń dırektory Natalı Raın.

Nıkotın ónimderin balalardan alystatý qajet

Mamandar nıkotın bar ónimderdi balalar qoly jetpeıtin, jabylatyn jerde saqtaý qajettigin basa aıtty.

— Nıkotın ónimderin jaı ústelde ne sómkede emes, kózden tasa jáne qulyptaýly jerlerde saqtaý qajet, — delingen zertteýde.

Sondaı-aq Natalı Raın jasóspirimder mundaı ónimderdi ata-anasynyń ruqsatynsyz qoldanýy múmkin ekenin eskertti.

— Balamen ashyq ári aıyptamaı sóılesý kerek. Qaýiptiń aldyn alý úshin bul óte mańyzdy, — dedi ol.

Sońynda ol ata-analarǵa AQSh ulttyq ýlanýǵa qarsy ortalyǵynyń nómirin telefonyna saqtap qoıýdy usyndy, óıtkeni der kezinde kómekke júginý — balanyń ómirin saqtap qalýy múmkin.

Eske sala keteıik, buǵan deıin quramynda nıkotıni bar veıp suıyqtaryn satqan elorda turǵyny sottalǵanyn jazǵan edik.