«Otbasy - áleýmettik jetimdik máselesin sheshýdegi myqty bılik» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
Tarıh úshin qas-qaǵym sát sanalatyn jıyrma jyldyń ishinde Qazaq elinde atqarylǵan iri isterdiń biri - táýelsizdik dıplomatııasynyń dúnıege kelýi, qaz basyp, qalyptasýy, álemge tanylýy. Osynyń bári jıyrma jyl buryn jańa ǵana qolǵa alynǵan edi degenge búginde senýdiń ózi qıyn. Qazirgi tańda Qazaqstan - Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymyna tabysty tóraǵalyq etken, Islam Yntymaqtastyǵy Uıymyna jetekshilik jasap jatqan mereıli memleket. Munyń ózi eń aldymen Elbasymyz Nursultan Nazarbaevtyń syrtqy saıasatty udaıy nazarda ustap, mańyzdy salaǵa naqty qamqorlyq kórsetýiniń arqasy. «Egemen Qazaqstan» gazetiniń jazýynsha, keshe Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń tóraǵalyǵymen Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń keńeıtilgen alqa otyrysynda da bul jaıt anyq baıqaldy. Bul jaıynda basylymnyń senbilik sanynda jaryq kórgen «Qazaqstannyń jahandyq fenomeni» degen taqyryptaǵy maqalada keńinen baıandalǵan.
Órkenıeti men mádenıeti damyǵan elderde adamdardyń quqyq qorǵaý organdary qyzmetine kóńili toıady. Óıtkeni, olar sol quqyq qorǵaý organdarynyń tıimdi qyzmeti arqyly nebir qylmys pen keleńsizdikterden arylady. Al buǵan qol jetkize almaǵan jaǵdaıda quqyq qorǵaý organdarynyń qyzmeti basqasha sıpatta órbıdi. Bul adamdardyń narazylyǵyn týdyrady. Demek, quqyq qorǵaý organy qyzmetkeriniń eń basty da qasıetti mindeti adam men azamattyń quqyn qorǵaý ekenin, sóıtip eldiktiń eńsesin kóterý ekenin qaıtkende olardyń árqaısysyna uǵyndyrýǵa bolady? Mine, osy jáne basqa da kókeıde júrgen kóp saýaldarǵa oraı Parlament Májilisiniń depýtaty, professor, general-leıtenant Abaı Tasbolatov «Egemen Qazaqstan» gazetine bergen suhbatynda egjeı-tegjeıli jaýap bergen. Suhbat «Jaýǵa - qalqan, jasqanǵanǵa qorǵan bolsa ıgi» degen taqyryppen berilgen.
Búginde urpaq tárbıesi asa zor kóńil bóletin melekettik máselelerdiń birine aınalyp otyr. El tynysh, jaqsy zamanda qaǵanaǵynan jerigen «anasymaqtar» men «kókek» ákelerdiń qatigezdiginen tastandy jetimder sany kóbeıýde. Osy ózekti másele týrasynda respýblıkalyq Áıelder keńesiniń tóraıymy, medıtsına ǵylymdarynyń doktory, professor Nına Qaıýpova, Parlament Májilisiniń depýtattary, «Nur Otan» HDP fraktsııasynyń músheleri Aıtkúl Samaqova, Gúlmıra Isimbaeva, QazUǴA akademıgi Álııa Beısenova, Y.Altynarın atyndaǵy №159 gımnazııanyń dırektory, Qazaqstannyń Eńbek Eri Aıagúl Mırazova osy másele jaıynda «Egemen Qazaqstan» gazetinde oı bólisken. Gazettiń «Otbasy - áleýmettik jetimdik máselesin sheshýdegi myqty bılik» degen syr-suhbatynda osy taqyryp tarqatyla baıandalǵan.
***
«Alash aınasy» gazetiniń turaqty «Dat!» aıdarynda Qazaqstannyń halyq ártisi Ǵafız Esimovpen aradaǵy suhbat jaryq kórdi. Basylym tilshisiniń barlyq saýaldaryna egjeı-tegjeıli jaýap bergen ol: «Qazirgi kezde bir qýanarlyq jaǵdaı. Bizdiń opera teatryna kórermender kele bastady. Meniń halyqqa aıtar bir tilegim, zeınetke shyqqan atalary men ájeleri nemerelerin jetektep teatrǵa kelse deımin. Orys, eýreı halyqtary ózderiniń bala-shaǵasyn ertip operaǵa, baletke, spektaklderge birge barady. Sóıtip, olar óz urpaǵyn tárbıeleıdi, bizde de osyndaı tárbıe bolsa eken. Qazir úıdegi kók jáshikte de kóretin eshteńe qalmady», - dedi.
Aqsha tabý úshin búgingi jurt qaıda bar deseń de aıylyn jımaıtyn túri bar. Jumyssyzdyqtan sharshaǵan adamdar óz betimen kún kórýdiń jańa júıesine kóshken. Bul - jaldamaly jumys, ıaǵnı «qul bazary. Osy másele «Alash aınasy» gazetiniń búgingi sanynda kóterilgen. «Jaldamaly kásiptiń jón-jobasyn anyǵyraq bilý úshin osy azamattarmen birge jumystaryna baryp, dastarqandas bolǵanymyz jón be dep sheshtik. Sóıtsek, «qul bazaryna» kirý úshin de myqty «krysha» bola alatyn tanysyń bolýy kerek eken. Tipti jumysqa barý úshin óz aralarynda judyryqqa júginip qalatyn kezder az kezdespeıtin kórinedi», - dep jazady basylym. Maqala «Qul bazary» nemese jaldamaly jumysshylar nege kóbeıgen?» degen taqyryppen berilgen.
***
«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, Dúnıejúzilik kitap jáne avtorlyq quqyq kúni qarsańynda QR Tuńǵysh Prezıdentiniń murajaıynda Nursultan Nazarbaevtyń jeke kitaphanasynyń qorynan «Dáýir beınesi» atty kitap kórmesi ashyldy. Tamyz aıynyń 20 juldyzyna deıni jalǵasatyn kórme Memleket basshysynyń ómiri men qyzmetinen syr shertedi. Munda Prezıdenttiń lebizderi jazylǵan kitaptarǵa basymdyq berilgen. Olardyń arasnyda metallýrgııa men saıasat týraly estelik mazmundaǵy ádebıetter erekshe oryn alady. Maqala «Elbasynyń ómirinen syr shertedi» degen taqyryppen berilgen.
***
Qazaqstannyń tuńǵysh ǵaryshkeri, Halyq Qaharmany Toqtar Áýbákirov Jalpyulttyq sotsıal-demokratııalyq «Azat» partııasynan shyǵyp, saıası málimdeme jasady. Málimdeme mátini «Kazahstanskaıa pravda» gazetinde jaryq kórdi. «Azat» JSDP tańdaǵan strategııada memlekettiń tabysty damýyna, qarapaıym halyqtyń turmysyn órkendeýge aparatyn naqtyly jospar bolǵan joq. Sondyqtan men «Azat» JSDP qatarynan shyqqaly otyrmyn. Meniń áreketimdi úlgi tutyp, partııaǵa kirgen jandardyń barshasynan men keshirim suraımyn. Táýelsizdiktiń 20 jylyndaǵy Qazaqstannyń tabystary daý týdyrmaıdy. Bul jetistikterde Tuńǵysh Prezıdent Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń sińirgen eńbegi orasan. Halyq óz Kóshbasshysyn jaqsy kóredi! Oǵan dálel - merziminen buryn ótken prezıdenttik saılaý men Qazaqstan Parlamenti Májilisi saılaýynyń nátıjeleri. Saılaýda halyq Tuńǵysh Prezıdent ustanǵan baǵytqa, onyń kóregen saıasatyna degen qaltqysyz qoldaýyn bildirdi», - delingen málimdemede.
«Kishigirim buzaqylyqpen kúrestegi astanalyq qatańdyq óńirlerge de taraǵan sııaqty. Taldyqorǵanda temeki tuqylyn kóshe tastaǵan 42 jastaǵy azamatty sot 2 kúnge abaqtyǵa japty», - dep jazady «Vremıa» gazeti «Kýrıt - svobode vredıt!» degen taqyryptaǵy maqalasynda. «Sottyq tergeý amaldary barysynda quqyq buzýshynyń buǵan deıin de ákimshilik jaýapkershilikke tartylǵandyǵy belgili boldy. Sondyqtan da sot azamatty tutqyndaý qajet dep sheshti», - dep túsindiredi Taldyqorǵan qalalyq mamandandyrylǵan aýdanaralyq ákimshilik sotynyń sýdıasy Raýshan Tursymbaeva.
