Otandyq tuńǵysh mıkrochıp ázirlendi
ASTANA. KAZINFORM — Qazaqstan jartylaı ótkizgishter ındýstrııasyna qadam basty. Nazarbayev University zertteýshileri elimizdegi birinshi mıkroprotsessordy jasady.
NU Injenerııa jáne tsıfrlyq ǵylym mektebiniń assıstent-professory Nursultan Qabylqastyń aıtýynsha, chıp jasaý — bul jaı ǵana ázirleme emes, jahandyq jartylaı ótkizgishter ındýstrııasyna bastaý bolatyn soqpaq.
— Daıyn protsessordy ázirleý men synaqtan ótkizýge 3 aı ýaqytymyz ketti. Qolymyzda qarapaıym prototıp bolǵandyqtan beıimdeý jyldam ótti. Ýaqytty eń kóp alǵan kezeń — tikeleı jasap shyǵarý boldy. Degenmen, bul rette de bizdiń rólimiz shamaly. Atalǵan protsess óndiriste oryndaldy jáne de biz daıyn chıpti kútip otyrdyq, — dedi ǵalym.
Onyń atap ótýinshe, mıkrosulbany jasap shyǵarý óte qymbatqa túsetin protsess sanalady. Synaqqa arnalǵan chıpti ázirleýdiń ózine ǵana 100 myń dollar jumsalýy múmkin. Chıp jasaý Qytaı Ǵylym akademııasynyń ýnıversıtetimen jáne Beıjiń ashyq negizgi kodtar ınstıtýtymen halyqaralyq seriktestiktiń arqasynda júzege asty. Ǵalymdar qazaqstandyq dızaındy seriktesterdiń jappaı óndiristik protsesine engizip, mıkrosulbany tegin daıyndaı aldy.
Ázirlengen protsessordy avtomattandyrylǵan qurylǵylarda, mysaly, baǵdarlamalanatyn logıkalyq kontrollerlerde (PLC) qoldanýǵa bolady. Onda joǵary ónimdilik talap etilmeıdi, biraq jumys senimdiligi pen boljamdylyq asa mańyzdy.
Ázirleýshiler «Designed in Kazakhstan» dep tańbalanǵan birinshi chıp ǵylymı zertteýler, bilim berý jáne ınnovatsııalyq ósim úshin jańa múmkindikter bere otyryp, tehnologııalyq ekojúıeni qalyptastyrý jáne jahandyq jartylaı ótkizgishter ındýstrııasyna yqpaldasýǵa negiz qalyptastyratyndyǵyna senimdi.
Buǵan deıin Premer-Mınıstr Oljas Bektenov Úkimet otyrysynda ǵylymdy tsıfrlandyrý baǵytynda birqatar tapsyrma bergenin jazǵan edik.