Óskemende jumysshy mamandyqtar qalaı oqytylady — fotoreportaj
ÓSKEMEN. KAZINFORM — Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev 2025 jyldy «Jumysshy mamandyqtary jyly» dep jarııalaǵany belgili. Bundaǵy maqsat — erinshektikti tárk etip, eńbektiń jalaýyn ustaǵan jandardy qoldaý, ózgege úlgi etý. Osy rette, jumysshy mamandardy daıyndaıtyn oqý oryndarynyń da mańyzy zor. Shyǵys Qazaqstan oblysyndaǵy bul mindetti arqalaǵandardyń biri — Óskemen joǵary polıtehnıkalyq kolledji. Taıaýda Kazinform tilshisi atalmysh oqý ordasyna baryp qaıtty.
Stýdent sany artyp keledi
Óskemen joǵary polıtehnıkalyq kolledji 1953 jyly ashylǵan. Eń áýeli tek jylý energetıkasy úshin kadr daıarlap keldi. Qazir kólik jóndeýshi, tehnık-mehanık, slesar syndy jumysshy mamandyqtaryn da oqytady. 70 jyldan astam tarıhynda oqý ordasy 25 myńnan astam túlek daıyndady.
Kolledj dırektory Isataı Isınniń aıtýynsha, búginde osynda 1203 stýdent bilim alyp jatyr. Onyń ishinde 1115-i grantta oqıdy. 2024 jyldyń jazynda 277 stýdent qolǵa dıplom alǵan. Túlekterdi jumysqa ornalasý kórsetkishi — 81 paıyz. Bıyl stýdent sany 100 adamǵa ósipti.
— Qazirgi ýaqytta kolledjde 142 qyzmetker jumys isteıdi. Onyń ishinde 80 oqytýshy, sonyń qatarynda 27 magıstr, 5 doktorant bar. 2 pedagog «Úzdik pedagog» ataǵyn alǵan. Eńbek naryǵynda suranysqa ıe mamandardy oqytyp jatyrmyz. Stýdentterdiń 30%-dan astamy úshjaqty sharttar jasasý arqyly dýaldi oqytý boıynsha bilim alýda. ıAǵnı, olar sabaq oqyp qana qoımaı mamandyq boıynsha jumys ta isteıdi. Nátıjesinde, aılyq alyp, eńbek ótili de molaıa beredi, — deıdi Isataı Isın.
Bilim ordasyndaǵy mamandyqtar:
— Elektr jabdyqtary (163 adam oqyp jatyr);
— Elektrmen qamtamasyz etý (31 adam);
— Jylý elektr stantsııalarynyń jylý energetıkalyq qondyrǵylary (103 adam);
— Elektromehanıkalyq jabdyqtarǵa tehnıkalyq qyzmet kórsetý, jóndeý jáne paıdalaný (73 adam);
— Tehnologııalyq protsesterdi avtomattandyrý jáne basqarý (163 adam);
— Mehatronıka (12 adam);
— Esepteý tehnıkasy jáne aqparattyq jeliler (94 adam);
— Baǵdarlamalyq qamtamasyz etý (77 adam);
— Avtokólikke tehnıkalyq qyzmet kórsetý, jóndeý jáne paıdalaný (249 adam).
— 2012 jyly halyqaralyq konkýrsqa qatysyp, 380 myń dollar kóleminde grant utyp aldyq. Soǵan tehnıkalardy jańarttyq. Al 2020 jyly respýblıkalyq «Jas maman» baǵdarlamasy boıynsha bizge 235 mln teńge bólindi. Bul qarajatqa da jańa jabdyqtar satyp alyndy. Sondaı-aq IT jáne energetıka baǵyttary boıynsha quzyret ortalyǵy ashyldy. Sonyń arqasynda WorldSkills qozǵalysynyń jarystaryna belsendi daıyndyq júrgizilýde, — deıdi kolledj dırektory.
Qajetti mamandaryn kásiporyndar oqytady
Quzirettilik ortalyǵynda stýdentter kúrdeli tehnologııalyq quzyret boıynsha daǵdylaryn jetildirip, biliktiligin arttyryp jatyr.
Atap aıtqanda, mehatronıka, elektronıka, mobıldi robototehnıka, elektr montajy, ónerkásiptik avtomatıka, mobıldi qosymshalardy ázirleý, CAD ınjenerlik grafıkasy, IT bıznes sheshimderi, prototıpteý, grafıkalyq dızaın, WEB ázirleý jáne basqalar. Kolledjdiń WorldSkills Kazakhstan respýblıkalyq chempıonattarynyń medaldyq qorjynynynda: 3 altyn, 3 kúmis, 3 qola medal jáne 5 úzdik medalon bar.
Bir aıta keterligi, oblystaǵy kásiporyndar men túrli kompanııalar Óskemen joǵary polıtehnıkalyq kolledjine habarlasyp, ózderine qajetti mamandardy aıtady. Grantqa túsirý úshin aqsha da bóledi. Al oqýǵa túsken jasóspirim qolǵa dıplom ala salyp jumyspen qamtylady. Bıyl osy ádispen 50 bala grantqa qabyldanǵan. Іske asyrylyp kele jatqanyna 3 jyl bolǵan bul bastama boıynsha jyl saıyn 50-60 stýdent qamtylady.
Kolledjdiń áleýmettik seriktesteri kóp. Sonyń ishindegi erekshe atap ótetinderi: «Vostoktehnoservıs» ǴTO JShS, «KAZTsINK» JShS, «Óskemen JEO» JShS, «Sogra TETs» JShS, «Óskemen qus fabrıkasy» JShS, «Shyǵys jylý» AQ.
Kolledjde oqýdyń eki túri bar. Birinshisi eki jyl 10 aıda jumysshy mamandyǵyn alyp shyǵady. Al ekinshisinde 3 jyl 10 aı bilim alyp, belgili bir salaǵa mamandanady. Ary qaraı ýnıversıtetti de qysqartyp oqıdy.
— 210 oryndyq jataqhanamyz bar. Stýdentterimiz jatyn orynmen tolyqtaı qamtamasyz etilgen. Jyl saıyn oqýǵa túsken jastardan jataqhana qajet pe dep suraımyz. Sol boıynsha tizim jasalyp, oryn daıyndap qoıamyz. Biraq únemi 50-60 oryn bos qalady. Soǵan basqa kolledjderdiń stýdentterin ornalastyramyz. Keler jyly «Serpin» baǵdarlamasymen de stýdent qabyldaýdy bastaımyz, — deıdi Isataı Isın.
Qazir oblys boıynsha túgel derlik ónerkásiptik kásiporyndarda osy oqý ordasynyń túlekteri eńbek etip júr. Sebebi stýdentter sabaq kezinde-aq teorııany praktıkamen ushtastyryp, jumysqa daıyndalyp shyǵady. Árıne, ár kásiporynnyń óz ereksheligi bolady. Biraq jastar tez úırenip, ońaı beıimdelip ketedi.
Jastardyń qyzyǵýshylyǵy zor
Kolledjdiń ishin aralap, sabaq ótetin dárishanalardy kórdik. Muǵalimderdi de sózge tarttyq.
— Ózim 2016 jyly osy kolledjdi támamdaǵanmyn. Odan soń oqýymdy Astanada jalǵastyryp, magıstratýrany Chehııada aıaqtadym. Qazir osynda muǵalim bolyp jumys istep júrmin. Elektroenergetıka salasyna qatysty pánderden sabaq beremin. Sonyń biri — elektrotehnıkalyq materıaldar páni. Elektroenergetıka salasynda qoldanylatyn mys, allıýmınıı ótkizgishter syndy barlyq elektr jabdyqtarynyń materıaldarymen tanys bolmaǵan stýdentter arnaıy pánderge kirise almaıdy. Sondyqtan olar ár materıaldyń erekshelikterin, jumys prıntsıpin, qoldanylý aıasyn bilýi tıis, — deıdi arnaıy pánder muǵalimi Alma Sársenbına.
Ary qaraı stýdentter basqa pánder arqyly sol materıaldardyń eseptemesin júrgizedi, qolmen ustap jumys barysynda qalaı qoldanylatynyn úırenedi. Kolledjde buǵan qajetti jabdyqtar tolyqtaı alynǵan.
Elektronıka baǵytyndaǵy pánderden shákirt tárbıelep júrgen Doshan Zııadabektiń aıtýynsha, bala kúnnen radıoelektronıkaǵa qyzyqqan. Sóıtip, bul salaǵa qadam basqan.
— Óz bilgenimdi basqaǵa úıretkim kelgendikten muǵalimdik joldy tańdadym. Ózim de stýdent bolǵandyqtan jastardy qandaı suraqtar mazalaıtynyn jaqsy bilemin. Qalaı túsindirse ótimdi, qalaı aıtsa qonymdy bolatynyn sezemin. Sabaqty qyzyqty qylyp ótkizýge tyrysamyn. Dál qazir stýdentter standartty dánekerleýdi úırenip jatyr. Bul erteń zaýytqa barǵanda eń áýeli qajetti qabilet. Sebebi dánekerleýdi bilmeıtin adam basqany da isteı almaıdy, — deıdi ol.
Kelesi aptadan bastap osy stýdentter baǵdarlamalaýdy úırenýge kóshedi eken. Olarǵa kod jazyp, datchıktermen jumys isteý prıntsıpi túsindiriledi.
— Jastardyń qyzyǵýshylyǵy jaqsy. Ár aıtqanyńdy qaǵyp alyp, bilmegenin uqqysy kelip turady. Áke-sheshesi kásiporynda jumys istegendikten olardyń jolyn jalǵastyryp, sol salaǵa qadam basyp jatqandar az emes. Mektepke barǵanda keıbireýlerdi ózimiz qyzyqtyryp, jumyssyz qalmas úshin suranysqa ıe mamandyqtarǵa túsý qajettigin, bul jaqta joǵary jalaqy alýǵa bolatynyn túsindiremiz, — deıdi Doshan Zııadabek.
Kolledjde stýdentterge qajetti kitaptar toptastyrylǵan shaǵyn kitaphana, oqý ordasynyń tarıhynan syr shertetin mýzeı de bar. Maqtan tutar túlekteriniń fotosýretteri de kireberistegi dálizge ilinip qoıylǵan. Bul «sender de osyndaı bola alasyńdar» dep stýdentterdi jigerlendire túsetindeı.
