Órtenip jatqan Baıanaýyl ulttyq parki týraly ne bilemiz

PAVLODAR. KAZINFORM - Baıanaýyl memlekettik ulttyq tabıǵı parki – Qazaqstanda qurylǵan tuńǵysh ulttyq park. Erekshe qorǵalatyn jer aýqymy – 68,5 myń gektar.

Ulttyq park 1985 jyly 12 tamyzda Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdanynda qurylǵan. Birneshe ormanshylyqtan turady. Ózge erekshe qorǵalatyn tabıǵı aýmaqtarǵa qaraǵanda munda tabıǵı eskertkishter jıi kezdesedi. Park aýmaǵynda 24 arheologııalyq tabıǵı eskertkish ornalasqan – Kempirtas, Qońyr áýlıe úńgiri, Dravert úńgiri, tastaǵy kóne jazýlar, Saımantas, Kógershintas, Atbasy tasy, Naızatas jartasy jáne t.b. Budan bólek, tarıhı oryndar da molynan shoǵyrlanǵan.

Aýmaqta negizinen tórt sý aıdyny - Toraıǵyr, Birjankól, Sabyndykól jáne Jasybaı kóli ornalasqan. Bul kólderdiń barlyǵynyń sýy tuşy. Sonyń ishinde Jasybaı kóliniń aınalasy demalys aımaǵyna aınalǵan.

Ulttyq parktiń ormanmen kómkerilgen jerleriniń aýmaǵy - shamamen 19076 gektar. Munda 552 ósimdik túri bar. Onyń beseýi Qazaqstan Respýblıkasynyń Qyzyl kitabyna engizilgen. Atap aıtqanda, kóktem janargúli, ashyq qundyzshóp, qyzǵaldaq, qara qandyaǵash, boz seleý. Munda sondaı-aq janýarlardyń 45, qustardyń 11, balyqtardyń 13 túri kezdesedi.

Baıanaýyl kýrorttyq aımaǵynda bir demde 5 myń adam demala alatyn 50-den asa týrıstik nysan bar. Taýly ólkede 13 negizgi týrıstik marshrýt jáne 68 kórneki oryn jumys isteıdi. Bul marshrýttarda demalýshylarǵa barlyq jaǵdaı jasalǵan - arnaıy demalatyn oryn, baqylaý alańdary jabdyqtalǵan. Jasybaı demalys aımaǵyna bir jazda shamamen 120 myń adam keledi.

Eske sala keteıik, Baıanaýylda ulttyq parkke qarasty jerler órtenip jatyr.

Buǵan deıin álemde Qońyr áýlıeniń segiz mekeni bar ekenin, sonyń biri Baıanaýylda ornalasqanyn jazǵan bolatynbyz. 

Al 2023 jyly Qazaqstan ǵalymdary Baıanaýylda dárilik shópterdiń 100 túri ósetinin anyqtaǵan. 

Ulttyq parkte sońǵy jyldary bulan kóbeıe túsken. 

Munda tabıǵattyń ǵylymı ındıkatory, Qyzyl kitapqa engen qandyaǵash ta ósedi.