«Ortalyq Azııa – Qytaı» forýmy ótetin Sıan qalasy nesimen erekshe – fotoreportaj
Sıan – tarıhy baı, kórikti jerleri kóp qala. Tarıhy tipti 3 myń jylǵa jetedi. Bul jerden baǵzy zaman eskertkishterin de, zamanaýı sáýlet nysandaryn da kórýge bolady. Sıandaǵy kóne qytaı dýaly bútin kúıinde saqtalǵan. Daıanta atymen tanymal býddızm puthanasy jáne Tsın Shıhýandı ımperatordyń terrakot sarbazdar mavzoloıiniń mýzeıi de osynda.
Tsın Shıhýandı ımperatordyń terrakot sarbazdar mavzoleıiniń mýzeıi.
Dúnıeniń túkpir-túkpirinen týrıst tartatyn tarıhı oryn 1987 jyly UNESCO-nyń Dúnıejúzilik muralar tizimine engen.
Búginde Sıan qalasy – Shensı provıntsııasynyń ákimshilik ortalyǵy, halqynyń sany 13 mıllıonǵa taıaý. Megapolıs mańyzdy ónerkásip bazasy bolyp esepteledi. 2022 jyly qalanyń jalpy ishki ónimi 1148,65 mlrd ıýan (160 811 mlrd dollar) bolǵan. Bul jerden Qytaı-Eýropa baǵytyndaǵy «Chanan» temirjol ekspresi júredi. 2022 jyly qalanyń syrtqy saýda aınalymy 447,41 mlrd ıýan (62, 6 mlrd dolar) bolǵan.
Kóne San dýalynyń «ıÝnnın» qaqpasy. Dýal 1370 jyldary, Mın áýleti bılikte bolǵan kezde salynǵan. Nysannyń pishini tuıyqtalǵan tiktórtburysh keıpinde keskindelgen. Uzyndyǵy – 12 shaqyrym, eni 15 metr bolady.
Sıan qalasyndaǵy kóne dýaldyń shyǵys buryshy.
Sıan qalasynyń ortalyǵyndaǵy qońyraýly munara. Bul nysan da Mın áýleti bılikte turǵan kezde, 1384 jyly salynǵan. Qytaıdaǵy eń bir jaqsy saqtalǵan qońyraýly munaralardyń biri bolyp esepteledi. Úsh qabatty munaranyń bıiktigi – 36 metr.
Daıanta puthanasy da qaladaǵy tarıhı oryndardyń biri. Nysan 652 jyly, Tań áýleti bılikte bolǵan kezde býddızmniń kıeli jazbalaryn saqtaý úshin salynǵan. Jeti qabatty ǵımarattyń biıktigi – 64 metr.
Hýeımıntsze kóshesi de – týrıster arasynda tanymal orynnyń biri. Mundaı qoǵamdyq tamaqtaný oryndaryn kóptep kezdestirýge bolady. Qytaı megapolısiniń mádenı ómirinen syr shertetin saýda dúńgirshekteri óte kóp.
Hýeımıntsze kóshesinde keshke qaraı adam qarasy molaıa túsedi. Syrly saz ben túrli taǵamnyń ısi týrısterdi ózine tartady. Osynyń bári shyǵys bazaryn eske salady.
Bul kúnderi Sıande aptap ystyq. Aýa temperatýrasy 30 gradýsty kórsetip tur. Sondyqtan, ómir keshke qaraı qaınaıdy.
Sıandegi «Sıanıan» halyqaralyq áýejaıy – Qytaıdyń soltústik-batysyndaǵy iri áýe haby. Áýejaı 2025 jyly keńeıtilgen soń jolaýshylar aǵyny 83 mln adamǵa, júk aǵyny 1 mln tonnaǵa jetpek.
«Ortalyq Azııa – Qytaı» sammıtiniń bastalýyna sanaýly kún qaldy. Qalanyń týrıster kóp baratyn kórikti oryndary men forým ótetin aýdanynda sharanyń urandary jazylǵan jaryqdıodty beınerolıkter men bannerler kózge jıi ushyraıdy.
«Ortalyq Azııa – Qytaı» forýmyna keletin 100-den astam BAQ ókiline shaqtalǵan baspasóz ortalyǵy osylaı bezendirilgen.
Eske salsaq, «Ortalyq Azııa – Qytaı» forýmyn ótkizý bastamasyn Qytaı tarapy kótergen. Mundaı formattaǵy áriptestiktiń basty maqsaty – saıası-dıplomatııalyq ózara is-qımyldyń tetikterin jetildirip, saýda, ınvestıtsııa, ǵylym jáne tehnologııa, qorshaǵan ortany qorǵaý, mádenıet salasyndaǵy áriptestik nyǵaıtý.
