Ortalyq Azııa men basqa elderdiń baqylaýshylary Venesýeladaǵy saılaý týraly pikir bildirdi
ASTANA. KAZINFORM — Bolıvarıandyq Venesýela Respýblıkasynda 27 shilde kúni ótken mýnıtsıpaldyq saılaýlarda bılik partııasy jeńiske jetti, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.
Venesýelanyń Ulttyq saılaý keńesiniń aldyn ala málimetteri boıynsha, bılik basyndaǵy Birtutas sotsıalıstik partııa 29 mýnıtsıpalıtettiń 23-inde jeńiske jetip, 335 saılanbaly mandattyń 285-i boıynsha basymdyqty saqtap qaldy. Jalpy 6,27 mıllıon adam daýys berip, saılaýshylardyń qatysý deńgeıi 44%-dan asty.
Saılaý barysyn 1400-ge jýyq jergilikti jáne 80-nen astam elden kelgen 300-den astam halyqaralyq baqylaýshy qadaǵalady. Baqylaýshylar arasynda Qazaqstan, Túrkııa, Reseı, Qyrǵyzstan, Ázerbaıjan, AQSh, Italııa, Ispanııa, Portýgalııa, Norvegııa, sondaı-aq Latyn Amerıkasy men Afrıka elderiniń ókilderi boldy.
Bul saılaý naýqanynyń ereksheligi — jastardyń áleýmettik-ekonomıkalyq jáne ınfraqurylymdyq damýǵa qatysýyn arttyrýǵa baǵyttalǵan úzdik jastar jobalaryna daýys berý júıesiniń engizilýi boldy. Saılaýshylar bir saılaý ýchaskesinde bir mezette ári óz kandıdattaryna, ári úzdik jastar jobalaryna daýys berdi.
Kazinform tilshisi saılaý ótip jatqan jerden halyqaralyq baqylaý mıssııasynyń qatysýshylarymen suhbat júrgizip, Venesýeladaǵy saılaý protsesi týraly pikirlerin bildi.
AQSh baqylaýshysy Djekson Hınkl Venesýela men AQSh-taǵy saılaý protsesin salystyryp, eki eldiń aıyrmashylyqtaryna nazar aýdardy.
— AQSh-tyń burynǵy prezıdenti Djımmı Karter Venesýeladaǵy saılaý ashyqtyǵynyń joǵary deńgeıi týraly aıtqan bolatyn. Ózim baqylaǵan protseste baıqaǵanym, bul eldegi saılaý ýchaskelerinde qoldanylatyn tehnıkalyq sheshimder keıbir jaǵynan AQSh-tan ozyq. Bizde áli de saılaýshylardyń qoltańbasymen beriletin qaǵaz bıýlletender qoldanylady, — dedi ol.
Túrkııalyq saıasattanýshy Hýsamettın Aslan halyqaralyq baqylaý mıssııasy aıasynda bir saılaý ýchaskesine baryp, onda daýys berýdiń tynysh ári qalypty ótkenin atap ótti. Sondaı-aq ol ońshyl saıası kúshterdiń bir bóligi saılaýǵa boıkot jarııalap, qatysýdan bas tartqanyn da eske saldy.
Kóptegen halyqaralyq baqylaýshylar azamattardy taný úshin qoldanylatyn kópdeńgeıli júıege nazar aýdardy: oǵan bıometrııa, tirkeý jýrnalyndaǵy saýsaq izi, elektrondyq jáne qaǵaz derekterdi salystyrý sekildi elementter kiredi.
Qyrǵyzstandaǵy Álemdik saıasat ınstıtýtynyń dırektory Sheradıl Baktygýlov Karakastaǵy saılaý ýchaskesinde bolyp, Venesýeladaǵy saılaý protsesiniń erekshelikterin atap ótti.
— Biz Venesýelada aralas daýys berý júıesin kórdik: laýazymdy tulǵalarǵa elektrondy túrde, al jastar bastamalaryna qaǵaz arqyly daýys beriledi. Bul — Qyrǵyzstanda áli qoldanylmaıtyn jańalyq. Bizde elektrondy daýys berý tek prezıdenttik jáne parlamenttik saılaýlarda qoldanylady, — dedi ol.
Qazaqstandyq baqylaýshy, Aımaqtyq ıntegratsııany zertteý ınstıtýtynyń dırektory Taıssııa Marmontova halyq pen jergilikti ózin-ózi basqarý organdary arasyndaǵy tikeleı ózara is-qımyldyń jańa tetikteri qalyptasyp jatqanyn atap ótti.
— Mýnıtsıpaldyq saılaýda saılaýshylar ózderiniń daýys berýiniń mańyzyn jaqsy túsinip kelgen. Qaýipsizdik jaǵdaıy kúrdeli bolǵanyna qaramastan, memlekettik organdar tártip pen qaýipsizdikti qamtamasyz etý úshin úlken kúsh salǵany baıqaldy. Erekshe nazar aýdararlyq jaıt — jastar jobalaryna daýys berý, bul halyqqa tek ókilderdi saılaý emes, jergilikti damý basymdyqtaryn qalyptastyrýǵa da qatysýǵa múmkindik beredi, — dedi ol.
Bul mýnıtsıpaldyq saılaý — Bolıvarıandyq Respýblıka jarııalanǵan sátten beri 33-saılaý naýqany bolyp sanalady. Ol 2024 jylǵy shildede Nıkolas Madýro qaıta prezıdent bolyp saılanǵannan keıin, 2025 jylǵy mamyrda ótken parlament saılaýymen jalǵasqan saıası júıeni jańartý tsıkline núkte qoıdy.
Buǵan deıin qazaqstandyqtardyń Venesýeladaǵy saılaýǵa baqylaýshy retinde qatysatyny habarlanǵan bolatyn.