«Ortaq aqsha orta toltyra ma?» - baspasózge sholý
***
"Egemen Qazaqstan" basylymy Qytaıdyń jemqorlyqqa qarsy joıqyn soǵysy týraly kólemdi maqala jarııalap otyr.
"Qubylys Qytaı basshylyǵy kezekti aýysqan 2012 jyly bastaldy. QHR-dyń jańa Tóraǵasy Sı Tszınpın tizgindi qolǵa alysymen buryn bolmaǵan jańa naýqandy jarııalap jibergen. Qytaı - naýqansyz tura almaıtyn memleket", - dep jazady maqala avtory.
"Sybaılastyqty toqtatýǵa baǵyttalǵan bul qadam bastapqyda ekonomıkaǵa tusaý saldy. Jańa Tóraǵa osyndaı Jarlyq shashqan jyldyń qorytyndysynda banketter sany úshten birge, avıabıletter satý onnan birge, qymbat zattardy satý tórtten birge, qytaılyq atqaminerleriniń súıikti sýsyny, shıshasynyń baǵasy 600 AQSh dollary turatyn «Maotaı» araǵynyń ótýi úshten birge kemidi. Tıisinshe qazynaǵa túsetin salyq azaıdy. Biraq tarazynyń ekinshi basyna zer salǵan adam Sı Tszınpın ustanymynyń jetistikterin ańǵarady. Sol alǵashqy jyly bıýdjettiń shyǵys bóligi kúrt azaıtylypty. Úkimettik qurylymdar 40 mıllıard AQSh dollary kólemindegi shyǵyndy únemdep qalǵan. Al bıýdjettik mekemelerdiń álgindeı dańǵazalardy azaıtýdan únemdegen somasy 156 mıllıard AQSh dollary mólsherinde. Bul ońaıǵa túspedi. Saqshylar keıde meıramhanalar men qonaqúılerdi aralap, tólem týraly túbirtekterdiń qaı mekeme, kim degen adamnyń atyna jazylǵanyn tekserip otyrǵan. Tipti, mektepter tekserilgen. Buryn balalaryn oqý ornyna «H5» BMV-symen tasyǵandar endi ózekti jaryp shyqqan jalǵyz uldaryn «Favýsık» atty kópshilikke arnalǵan kólikten túsirip júr", - delingen «Sheriden - shetin, shybynnan - shyǵyn» atty maqalada.
***
"Aıqyn" basylymy búgingi sanynda jarııalanǵan "Ortaq aqsha orta toltyra ma?" atty maqalasynda Eýrzııalyq ekonomıkalyq odaq aıasynda ortaq valıýta týraly máseleni kóterip otyr.
«Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq aıasynda ortaq valıýta bolýy tıis» degen áńgime talaı kóterilgen. Tipti bul jóninde Elbasy Nursultan Nazarbaev «ortaq aqsha birligin «altyn» ne bolmasa «evraz» dep ataǵan jón bolar edi» degeni bar. Al bıyldan bastap jumys isteı bastaǵan EAEO-tyń ortaq qarjysy 2025 jyldary dúnıege keledi, sol kezde Ortalyq bank qurylady dep kelisilgen. Desek te, osy aptada Kreml resmı túrde, Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın ortalyq bank pen úkimetke qyrkúıektiń 1-ine deıin Eýrazııa ekonomıkalyq odaǵyna múshe elderdiń ortalyq bankterimen birlesip EAEO aıasynda valıýta odaǵyn qurý múmkindigi týraly máseleni talqylaýdy tapsyrǵany jóninde habarlama taratty. Bul qanshalyqty shyndyq? Jedel túrde Reseıge ortaq qarjy naryǵyn qurý ne úshin qajet boldy? Rasymen «EAEO-da ortaq aqsha birligi merziminen buryn engizilýi múmkin be?» degen áńgime kóptegen sarapshylardyń boljamyna tamyzdyq boldy", delingen maqalada.
Qazaqstandaǵy barlyq oblys ortalyqtary «Balalarǵa dos qalalar» tizimine endi, dep habarlaıdy "Aıqyn" basylymy "Balalar úshin bary m yzdy salamyz" atty maqalada.
Gazettiń jazýynsha, Memlekettik hatshy, Prezıdent janyndaǵy Áıelder isi jáne otbasylyq-demografııalyq saıasat jónindegi ulttyq komıssııanyń tóraıymy Gúlshara Ábdiqalyqova BUU-nyń Balalar qorynyń (ıÝNISEF) Qazaqstandaǵy ókili ıÝ.Oksamıtnyımen kezdesken.
- El Úkimeti BUU-nyń Balalar quqyqtary jónindegi komıtetiniń usynymdaryn oryndaýǵa, atap aıtqanda, ıývenaldyq ıýstıtsııa júıesin damytýǵa, balalardy aýyr jumysqa tartýdyń aldyn alýǵa, jetim balalarǵa qatysty otbasy tárbıesiniń balamaly túrlerin engizýge, múgedek balalardyń aıryqsha muqtajdyqtaryn qamtamasyz etýge baǵyttalǵan sharalar qabyldaýda, - dedi Gúlshara Naýshaqyzy.
"ıÝNISEF-tiń Qazaqstandaǵy ókili ıÝrıı Oksamıtnyı bir qyzyqty jaıtqa nazar aýdardy: «BUU Balalar qory ereje retinde memleketter úkimetteriniń qarjylyq resýrstaryn paıdalanbaıdy. Biraq Qazaqstan úshin bul ustanymymyzdy ózgertýge bardyq: Qyzylorda, Shyǵys Qazaqstan jáne Mańǵystaý oblystaryndaǵy birneshe jobany Úkimettiń qarjylyq qoldaýymen júzege asyrdyq. Bul rette aramyzdaǵy yqpaldastyq pen ózara túsinistik joǵary deńgeıde ekendigin atap ótkim keledi. ıAǵnı biz bul elde asa qajetti «is-qımyl erkindigine» qol jetkizdik» dedi ol", - delingen maqalada.
***
"Ekspress K" basylymy ıntellektýaldyq darynǵa ıe áıelder arasynda bala týý kórsetkishterin arttyratyn jol usynyp otyr.
"Qazaqstan ıntellektýaldyq darynǵa ıe áıelder arasynda bala týý kórsetkishterin arttyrýdyń joldaryn Sıngapýrden úırengeni abzal. Astanada turatyn ekonomıst Oraz Qaısendullaev osylaı esepteıdi", - dep jazady "Ekspress K".
Ótken ǵasyrdyń 60-shy jyldary Sıngapýrdyń "ekonomıkalyq ǵajaıybynyń" atasy atanǵan Lı Kýan ıÝ joǵary bilimdi erlerge asa daryndy qyzdarǵa úılenýdi usynyp, osylaısha halyqtyń ıntellektýaldyq deńgeıin kóterýdi oılastyrǵan bolatyn. Batys tilshileri Sıngapýrdyń basshysyn kúlki etti, biraq ol óz sózinen bas tartpady. Kóp uzamaı elde áleýmettik damý agenttigi qurylady. Ol bilimdi qyzdarǵa solarǵa saı jigitterdi taýyp berip otyrdy.
"Negizgi gendi bala anasynan alady", - deıdi ekonomıst Oraz Qaısendullaev. - Lı Kýan ıÝ kóregen basshy edi, ol jigitter jýas bolǵandyqtan negizinen bilimsiz áıel alýǵa tyrysqandyǵyn baıqaǵan. Búkilálemdik statıstıka da máz emes edi. Bilimdi 100 áıel shamamen tek 160 bala dúnıege ákelse, bilimi joq qyzdar shamamen 400 bala týatyny anyqtalǵan. Qazaqstan úshin de bul másele óte ózekti. Sebebi ol eldiń básekege qabilettiligine jáne ulttyń ıntellektýaldyq deńgeıine áser etedi. Statıstıka boıynsha, Qazaqstanda 300 myńnan astam "kári qyz" bar jáne olardyń basym bóligi joǵary bilimdi qyzdar".
