Órt sóndirý kezinde táýekelge baratyn kez kóp bolady – Altynbek Erǵojın
Keıingi jyldary órt sóndirýshiler men qutqarýshylardyń el aldyndaǵy abyroıy artty. Olar búginde halyqtyń naǵyz qorǵanyna aınaldy. Sodan da bolar atalǵan mamandyq ıelerine degen kóptiń syı-qurmeti erek. Aqtóbe qalasyndaǵy №2 mamandandyrylǵan órt sóndirý bóliminiń bólimshe komandıri Altynbek Erǵojın Kazinform-ǵa bergen suhbatynda antyna adal, isine berik órt sóndirýshilerdiń qyzyqqa ári qıyndyqqa toly qyzmeti týraly aıtyp berdi.
– Altynbek Amanjoluly, tótenshe jaǵdaılar qyzmetine qalaı keldińiz?
– Bala kezimde áskerı qyzmetshi, polıtsııa qyzmetkeri bolýdy armandadym. 11 synypty bitirgen soń joǵary oqý ornynyń dene shynyqtyrý páni muǵalimi mamandyǵyna tústim. Al 18 jasqa tolǵanda áskerge attandym. Úıge aman-esen oralǵan kezde jan-jaǵymdaǵy aǵalarymdy, órt sóndirý qyzmetinde jumys isteıtin tanystarymdy kórip, osy salany tańdaýdy uıǵardym. Bul da áskerı qyzmettiń bir túri. Túrli synaqtan óttim, oqý-jattyǵý jumystary júrgizildi. Osylaısha 2016 jyly Hromtaý aýdanynda órt sóndirýshi qyzmetine qabyldandym. Bir jyl sonda eńbek etip, 2017 jyly Aqtóbe qalasyndaǵy №2 mamandandyrylǵan órt sóndirý bólimine aǵa órt sóndirýshi bolyp aýystym. 2021 jyly bólimshe komandıri qyzmetine taǵaıyndaldym. Bizdiń qaraýylda ol kezde 14-15 adam bolatyn. Qaraýyl bastyǵynan keıin bólimshe komandıri jaýapty boldy. Ózim bıyl osy salanyń dıplomyn aldym. Joǵary oqý ornyn bitirdim. Áli de biliktiligimdi jetildirip, áskerı shenimdi kótergim keledi.
– Órt sóndirýshiniń bir kúni qalaı ótedi?
– Biz kezekshilikpen jumys isteımiz. Tańerteń jumysty qabyldap alyp, kún tártibin quramyz. Túske deıin sabaq bolady. Jazý-syzýdan ózge, praktıkalyq oqý-jattyǵý da júrgiziledi. Táýliktik kezekshilikti bir-birimizge tapsyrǵan kezde kúni buryn ne bolǵanyn, órt sóndirý quraldarynyń jaramdylyǵy týraly aıtylady. Tústen keıin saptyq jattyǵý, bólimniń jumystary qarastyrylǵan. Oqys shaqyrtý túsip, oqıǵa ornyna shyǵyp ketýimiz de múmkin. Ol kezde daıyndyq, jattyǵý keıinge qalady.
Qazirgi kezde Aqtóbe qalasyndaǵy №2 mamandandyrylǵan órt sóndirý bólimi – oblystaǵy eń úlken bólim. 2015 jyly ashyldy. Tehnıkalarymyz da jetkilikti. Bir aýysymda eki bólimshe komandıri jumys isteıdi. Barlyǵy 4 aýysymda negizgi úsh avtokólik bar. Birinshisinde 7 adam, ekinshisinde 6 adam bolady. Al úshinshi kólikte avtosaty qarastyrylǵan. Ol kópqabatty úılerge ǵana jiberiledi. Órt bolǵan kezde kóbine birinshi kólik attanady. Ekinshisi qosymsha kómekke barady. Órt ishine aldymen bólimshe komandıri bastap kiredi. Sodan keıin tórt órt sóndirýshi ilesedi.
– Órt shyqqan aýmaqqa, ǵımaratqa, páterge kirgende sizdiń birinshi mindetińiz?
– Bólimshe komandıriniń jumysy bólimnen shyqqan kezde bastalady. Aldymen barlaý júrgizemiz. Naqty aqparat berilgenimen, keıde ózge jaǵdaıǵa tap bolamyz. Barǵan soń birinshi adamdardy qutqaramyz. Máselen 3-qazan kúni qaraýyl bastyǵynyń mindetin atqarýshy boldym. Aqtóbe qalasyndaǵy 9 qabatty úıde páter jandy. Jaqyndaǵan kezde balkonnan qoıý tútin shyqqanyn kórip, qosymsha kúsh shaqyrdyq. Turǵyndar páter ishinde adam bar ekenin aıtty. Bir býyn qurylyp, ishke kirdim. Tórtinshi qabatqa kóterilgen kezde páter esiginiń ashyq turǵanyn kórdim. Dázilde er adam jatyr eken. Esinen tanyp qalǵan adamdy kóterip, taza aýaǵa shyǵaryp, jedel járdemge tapsyrdyq. Nemeresi týraly aqparat túskende qaıta kirgen edik, abyroı bolǵanda eshkim bolmady. Munda balanyń oıynshyǵy, turmystyq zattar jandy. Órt tez sóndirildip, basqa páterge aýysýyna jol bermedik.
– Kópqabatty úılerge engen kezde qandaı kedergilerge jıi tap bolasyzdar?
– Kópqabatty úılerdiń aldynda kólik kóp turady. Qaıta-qaıta eskertý bolǵanymen, eskermeıtinder jeterlik. Bireýi tyńdasa, ekinshisi mán bermeıdi. Órt sóndirýshi úshin ár mınýt qymbat. Adam ómirin qutqarý úshin kez kelgen ýaqytty tıimdi paıdalanýymyz kerek. Sonymen birge sol mańda júrgen adamdar túri aqyl-keńes aıtyp turady. Ár órt sóndirýshi óz mindetin biledi, ony buljytpaı oryndaıdy.
– Qalada gıdranttar jetkilikti me? Ony jıi qoldanasyzdar ma?
– Aqtóbe qalasyndaǵy №2 mamandandyrylǵan órt sóndirý bólimine 247 gıdrant tıesili. Biz ár mezgilge daıyndaımyz. Qysta qaryn tazartamyz, sý beretin shúmek qatyp qalmaýy kerek.
– Órt sóndirý oqý-jattyǵýy aldyn ala josparlanǵan stsenarıı boıynsha ótedi. Munyń paıdasy bar ma?
– Qazir men biliktilikti arttyrý semınaryna qatysyp júrmin. Bólimshe komandıri 2-3 jylda bir ret sheberligin shyńdaıdy. Qaıta daıarlyqta qosymsha maǵlumattar beriledi. Jańashyldyq bar. Buryn tynys alý qurylǵysyn ózimiz ǵana kıip, órt bolǵan aýmaqqa kiretinbiz. Bıyldan bastap taǵy bireýi qosymsha beriledi. Demek tútinde qalyp qoıǵan adamǵa kıgizip taza aýaǵa shyǵaramyz. Al oqý-jattyǵýǵa keler bolsam, keıde tanystarym «shaqyrtý bolmasa uıyqtaısyńdar» dep aıtady. Bul – qate túsinik. Kún saıyn daıyndyq júrgiziledi. Biz halyq ortasynda barǵanda abdyrap qalmaýymyz kerek. Turǵyndar «sýsyz keldi» dep aıtady. Kólikte únemi sý turady. Tek qysymmen 5 tonna sýdy 7-8 mınýtta shashyp tastaýymyz múmkin. Al arnaıy oqý-jattyǵý kezinde ár qımylymyzdy pysyqtaımyz. Bári shynaıy.
– Órt sóndirýshi sý tasqyny kezinde de kómekke bara ma?
– Bıyl kóktemde Qobda aýdanynda sý tasqyny boldy. Bizden bir top órt sóndirýshi baryp, sýda júrip, adamdardy úrmeli qaıyqpen tasymaldadyq. Sonymen birge qar qursaýynda qalǵan adamdarǵa járdem beremiz.
– Bos ýaqytta nemen aınylysasyz?
– Buǵan deıin dzıýdomen shuǵyldandym. Qol kúresinen de sporttyq jarystarǵa qatysyp turamyn.
– Órt sóndirý salasynda qandaı ózgeris bar?
– Jalaqymyz kóterildi. Sonymen birge páter aqysy da ótelýi múmkin. Bul da biz úshin jaqsy jańalyq. Keıde taǵylymdamadan ótken jigitter «baramyn, jatamyn» dep oılaıdy. Munda jattyǵýǵa basymdyq berilgen. Kez kelgen adam kelip, sińip kete almaıtyn qaýipti mamandyq.
– Saqtyq álde táýekel?
– Saqtyq kerek. Biraq jumys barysynda táýekelge baratyn kez kóp bolady. Bastysy, óz jumysymyzdy qaltqysyz oryndap shyǵýǵa bar kúshimizdi salamyz.
– Áńgimeńizge raqmet. Eńbegińizge tabys tileımiz.
