Ormanda órt shyǵyp, aınalany tútin basqanda ne isteý kerek – dárigerler keńesi
ShQO Densaýlyq saqtaý basqarmasy baspasóz qyzmetiniń málimetinshe, orman órtterinen paıda bolǵan qatty tútin aýany basqan kezde adamdardyń ýlanýyna, júrek-qan tamyrlary, ókpe jáne basqa da sozylmaly aýrýlardyń órshýine ákelip soǵýy múmkin. Onyń aldyn alý maqsatynda zııandy hımııalyq zattardyń aǵzaǵa túsýin shekteıtin profılaktıkalyq is-sharalarǵa erekshe nazar aýdarý kerek.
Orman órtiniń tútininen barynsha úlken qaýipke kim ushyraıdy? Olar:
- Ókpeniń obstrýktıvti sozylmaly aýrýy, demikpe nemese júrek aýrýy sııaqty arýlary bar adamdar;
- Egde jastaǵy adamdar tútinnen kóbirek zardap shegedi. Bul olardyń júrek jáne ókpe aýrýlaryna baılanysty bolýy múmkin;
- Tútinniń balalar densaýlyǵyna qaýpi joǵary. Balalardyń tynys alý joldary áli de damý satysynda jáne olar eresekterge qaraǵanda dene salmaǵyna qaraı kóbirek aýa jutady. Sonymen qatar balalar ashyq aýada kóbirek ýaqyt ótkizedi;
- Syrtta jumys isteıtin nemese sportpen belsendi shuǵyldanatyn adamdardyń da densaýlyǵyna barynsha zııan kelý qaýpi joǵary.
«Orman órtterinen shyqqan tútinnen zardap shekpes úshin turǵyndarǵa arnalǵan usynymdar: Tútin tumshalaǵan dalada serýendeýden aýlaq bolyńyz, óıtkeni bul júrek-qan tamyrlary men tynys alý júıesiniń jedel jáne sozylmaly aýrýlarynyń damýyna túrtki bolady. Júkti áıelder men balalar tútindi kóshege múldem shyqpaýy tıis. Densaýlyǵynda kinaraty bar adamdar qajetti dári-dármekterdi ózimen alyp júrýi kerek. Terezeleri jabyq úı-jaılarda bolyńyz. Úıde aýany múmkindiginshe taza ustańyz. Terezeler men esikterdi jabyńyz. Kondıtsıonerdi qosyp, syrttaǵy tútinniń kirýine jol bermeńiz», - delingen aqparatta.
Terezelerge, jeldetkishterge ylǵaldanǵan shúberek ilip qoıyńyz jáne ony mezgil-mezgil aýystyryńyz. Kólikte bolsańyz kondıtsıonerdi qoldanyńyz jáne terezelerdi jabyq ustańyz.
Úıdegi aýanyń lastaıtyn áreketterden aýlaq bolyńyz. Janyp turǵan shamdar, kamınder jáne gaz plıtalary úı-jaılardyń lastanýyn arttyrýy múmkin. Shańsorǵysh úıińizdiń ishindegi qoqystardy kóteredi, bul úıdiń lastanýyna yqpal etedi.
Eresekter suıyqtyqty tutynýdy táýligine 2-3 lıtrge deıin arttyryp, balalarǵa qaınaǵan sý berý kerek, al sábılerdi jıi emizip, qosymsha tamaqtaný rejımin ornatý qajet.
Temeki shegý aýany odan ári lastaıdy. Bastyń aýrýy syndy kómirqyshqyl gazymen ýlanýdyń alǵashqy belgileri paıda bolǵan kezde dereý medıtsınalyq kómekke júginý kerek.
