Orynborda «Kóne Túrkistan jáne ıAsaýı murasy» atty kórme ótip jatyr
ASTANA. KAZINFORM – 2025 jyldyń 8 tamyzynda Orynbor gýbernatorynyń tarıhı-ólketaný mýzeıinde (RF) «Kóne Túrkistan jáne ıAsaýı murasy» atty halyqaralyq kórmeniń saltanatty ashylýy ótti. Bul týraly Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti habarlady.
Kórmeni memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń uly oıshyl Qoja Ahmet ıAsaýıdiń rýhanı murasyn keńinen nasıhattaý jónindegi tapsyrmasy aıasynda Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń qoldaýymen «Áziret Sultan» Ulttyq tarıhı-mádenı mýzeı-qoryǵy uıymdastyrdy.
Ekspozıtsııada biregeı arheologııalyq jádigerler men Uly Jibek jolynyń ortalyǵy ejelgi Túrkistan tarıhymen baılanysty 150-den astam qundy jádiger qoıylǵan. Olardyń qatarynda sáýlet bólshekteri, fotomaterıaldar, monetalar, keramıkalyq buıymdar jáne basqa da jádigerler bar.
Sonymen qatar ortaǵasyrlyq monetalar erekshe kózge túsedi. Olardyń árqaısysy – óz zamanynyń saıası jáne ekonomıkalyq oqıǵalaryn baıandaıtyn mura. Olardy muqııat zertteý arqyly aımaqtaǵy saýda baılanystary men bıliktiń damý qarqynyn baqylaýǵa bolady. Búkil túrki áleminiń rýhanı mádenıetine tereń áser etken XII ǵasyrdyń uly fılosofy, sopylyq ilimniń negizin qalaýshy Qoja Ahmet ıAsaýıdiń ómiri men rýhanı murasyna erekshe nazar aýdaryldy.
Kórmede ıAsaýı men onyń izbasarlarynyń qoljazbalary bar. Bul mátinder búkil túrki áleminiń mádenıetine tereń áser etken ıAsaýıdiń rýhanı álemi men fılosofııalyq kózqarastarynyń jınaǵy. Onyń fılosofııasynyń Edil men Oral musylmandaryna tıgizgen áserine erekshe nazar aýdarylady, bul osy kórnekti oıshyldyń rýhanı murasynyń qanshalyqty keń taralǵanyn kórsetedi.
Ámir Temirdiń buıryǵymen salynǵan Qoja Ahmet ıAsaýı kesenesi týraly aıtpaı ketý múmkin emes. Kórme ortaǵasyrlyq sáýlet óneriniń týyndysy, keshenniń sáýleti men áshekeılerin beıneleıtin fotomaterıaldardy usynady. Osylaısha, ekspozıtsııa tek jádigerler jınaǵy ǵana emes, Túrkistannyń baı tarıhy men mádenıeti, Qoja Ahmet ıAsaýı sııaqty uly tulǵalardyń búkil óńirler men halyqtardyń rýhanı jáne mádenı ómirine áseri týraly jan-jaqty baıandaıdy.
Aıta keteıik, kórme 2025 jyldyń 9 tamyzy men 12 qazany aralyǵynda jumys isteıdi.
Buǵan deıin qazaq tazylary Helsınkıdegi Dúnıejúzilik ıtter kórmesinde álemge tanystyrylǵanyn jazǵan edik.