Oralda Ǵumar Qarashtyń ǵylymı-zertteý ortalyǵy bolýy kerek
ORAL. KAZINFORM – «Atameken» óner ordasynda aqyn, oıshyl, Alash qaıratkeri Ǵumar Qarashtyń 150 jyldyǵyna arnalǵan «Ulttyq rýhty nyǵaıtqan sóz sheberi: Ǵumar Qarashtyń mádenı-tarıhı kelbeti» degen taqyrypta respýblıkalyq ǵylymı konferentsııa ótkizildi.
— Tarıh pen tulǵa — egiz uǵym. Tól tarıhymyzda azattyq úshin aıanbaı kúresken, ulttyń rýhyn kóterýge ólsheýsiz úles qosqan tarıhı tulǵalar az emes. Sonyń biri — kórnekti Alash qaıratkeri, oıshyl-fılosof, aqyn, halqyn óner men ǵylymǵa, berekeli el bolýǵa úndegen qaıratker-aǵartýshy Ǵumar Qarashqa 150 jyl tolyp otyr. Ǵumar Qarash 1875 jyly Batys Qazaqstan oblysynda dúnıege kelip, azattyq jolyna bar ǵumyryn arnaǵan, — dedi Q.Meńdiǵalıev.
Tarıh ǵylymdarynyń doktory, professor, akademık Hankeldi Ábjanov Ǵumar Qarashtyń 1917 jylǵy tóńkeriske deıin-aq qazaqqa tanylǵan tulǵa ekendigin atap ótti.
— Sondaı qurbandyqqa ushyraǵandardyń biri Ǵumar Qarashtyń ómiri, taǵdyry, artynda qalǵan murasy áli tolyq zerttelgen joq. Sondyqtan ýnıversıtetter ǵalymdary arhıvterden, sol kezdegi gazetterden derekter jınap, zerttese Ǵumar Qarashtyń el aldyndaǵy, halyq aldyndaǵy tulǵasy daralana túser edi, — dedi H.Ábjanov.
Fılologııa ǵylymdarynyń doktory, akademık, professor Sherýbaı Qurmanbaıuly Ǵumar Qarashtyń HH ǵasyr basynda ómir súrgen eń kórnekti, bilimdi adamdardyń biri bolǵandyǵyn aıta kelip, onyń qazaq ádebı tiliniń qalyptasýyna zor yqpal etkenin jetkizdi.
— Ǵumardyń dintanýshy, baspasóz tiliniń damýyna atsalysýshy, aqyn, qaıratker, aǵartýshy retindegi san qyryn aıtýǵa bolady. Ǵumar Qarashtyń akademııalyq jınaǵyn shyǵarǵan kezde onyń túpnusqasyn buzbaý qajettigin eskergen jón, — dedi Sh.Qurmanbaıuly.
Ǵumar Qarashty ómir boıy zerttep, arnaıy monografııa jazǵan ádebıettanýshy ǵalym, jazýshy, fılologııa ǵylymdarynyń kandıdaty Maqsat Tájimurat osyndaı iri tulǵanyń 150 jyldyq toıy respýblıka kóleminde keńinen atalyp ótilmeı, tek Batys Qazaqstan oblysymen shektelip qalǵanyna ókinish bildirdi.
— Ǵumar Qarashtyń jyraýlyq poezııany jınaýdaǵy eńbegi, basqalardan ereksheligi, qosqan jańalyǵy zertteýshilerdiń nazarynan tys qalyp keledi. Ekinshiden, Ǵumar Qarashtyń aqyndyǵynan góri, jazýshy, pýblıtsıst, qara sózdiń sheberi ekendigi áli baǵasyn almaı otyr. Úshinshiden, dintanýshy retindegi eńbekterin nyq atap ótýge bolady, — dedi M.Tájimurat.