Oralda bir jylǵa jetpeıtin ýaqyt ishinde 700-den astam jup ajyrasyp ketken
ORAL. KAZINFORM — Oral qalasynda, ásirese, jastar arasynda ajyrasý sany kóbeıip otyr.
Oral qalalyq AHAT bóliminiń bas mamany Nurgúl Moldaǵalıevanyń BQO QHA aqsaqaldar keńesiniń «Qoǵamdyq rýhanı qundylyqtar jáne tárbıe máseleleri» atty dóńgelek ústel otyrysynda málim etkenindeı, ótken jyly 3 myńǵa jýyq jup nekege otyrǵan.
Onyń sózine qaraǵanda, bir jyldyń ishinde 261 jup AHAT bólimi, oǵan qosa 339-y (barlyǵy 600) sot arqyly ajyrasqan.
Bıylǵy derekterdi saralaǵanda, bul máseleniń beleń alyp bara jatqanyn ańǵarýǵa bolady. Osy kúnge deıin 2 500-deı jup birge ómir súrýdi uıǵarǵan. Alaıda 269-y AHAT bóliminde, 439-y (barlyǵy 708) sot sheshimderimen nekelerin buzǵan. Olardyń ishinde budan burynǵy jyldary nekege otyrǵandar bar. Eger ortaq balalary men aralarynda múliktik daý bolsa, jubaılar sotqa júginip, máselesin sonda sheshedi.
— Ajyrasýdyń basty sebepteri — ómirge kózqarastary men minez-qulyqtarynyń úılespeýi, materıaldyq qıyndyqqa tózbeý, ishimdikke salynýshylyq, jumyssyzdyq, turmystyq zorlyq-zombylyq, bir-biriniń kózine shóp salý. Eń bastysy, jastar bir-birin tanyp-bilmeı jatyp, syrtqy kelbetine qarap, úılenedi. Eki-úsh aıdan keıin op-ońaı ajyrasyp ketip jatady, ıaǵnı jaýapkershilikti sezinbeıdi. Tipti solardyń keıbiri kóp keshikpeı-aq basqa bireýmen bas qosyp jatady. Osy oraıda bul máselege qoǵam bolyp aralasyp, aldyn alý sharalaryn qolǵa alý kerek dep oılaımyn, — dedi Nurgúl Moldaǵalıeva.
BQO ortalyq meshitiniń naıb ımamy Baǵdat Rýslanuly rýhanı neke qııýǵa kelgen jastarǵa bul qadamnyń mańyzdylyǵy, er men áıeldiń mindetteri, olardyń bala tárbıesindegi róli týraly túsindiriletinin jetkizdi.
— Ajyrasý máselesimen jastar meshitke óte kóp keledi. Sebebi nede desek, úılener kezde bir-birine ár nárseniń basyn ashyp aıtpaıdy. Ata-analar da sebepshi bolyp jatady. Jaǵdaıy qıyndap, otbasymdy asyraı almaı otyrmyn dep keletinder bar. Sondyqtan ata-ana men balanyń teńdigi mańyzdy ról atqarady. Ata-ana balalary bas qosar kezde aldyn ala aqyldasyp alǵan jón. Mine, osynyń bári úıdegi tárbıege, ımandylyqqa kelip tireledi, — dedi Baǵdat Rýslanuly.
BQO din máselelerin zertteý ortalyǵynyń basshysy Meırambek Qabdollın bilim oshaqtaryndaǵy tárbıe, ulttyq qundylyqtardy nasıhattaý baǵytyndaǵy sharalardy shıratý kerektigine nazar aýdardy.
— Bilim ordalarynda ómirlik tájirıbesi kóp adam jetkinshektermen kezdesip, osyndaı mańyzdy máseleler tóńireginde oılaryn ortaǵa salsa, artyqtyq etpes edi. Áleýmettik jelini de tıimdi paıdalanýǵa bolady. Sosyn destrýktıvtik aǵymdar din arqyly jastardyń ortasyna kirip jatyr. Mine, osyǵan da aqsaqaldar aralasýy kerek, — dedi Meırambek Qabdollın.
Eske sala keteıik, budan buryn ardager ustazdyń ajyrasýdyń qoǵamda qalypty qubylys retinde qabyldana bastaǵany týraly aıtqanyn jazǵan edik.