Oralda apatqa ushyraǵan MI-8 tikushaǵy týraly ne bilemiz
Málim bolǵandaı, keshe apatty jaǵdaıda qonǵan tikushaq saǵat 10:40-ta «QazTransOıl» AQ ótinishi boıynsha Atyraýdan ushyp shyǵyp, Oralǵa baǵyt alǵan. Bortta 6 adam - 5 ekıpaj múshesi jáne «QazTransOıl» AQ-nyń 1 ókili bolǵan. Toqtala ketetin derek – bul tehnıka zaýyttan 2021 jyly shyǵarylǵan. Tikushaqtyń ushý merzimi - 250 saǵat. Bıyl 17 qańtarda oǵan Atyraý qalasynda merzimdi tehnıkalyq qyzmet kórsetilgen. Tótenshe jaǵdaılar mınıstriliginiń resmı ókili Rýslan Imanqulovtyń aıtýynsha, MI-8-de aqaý anyqtalmaǵan. Endi 7 jyldan keıin, ıaǵnı 2030 jyly atalǵan tehnıka alǵashqy kúrdeli jóndeýden ótýi tıis bolatyn.
Foto: t.me/qr_tjm
MI-8 tikushaǵy jaıynda ne bilemiz?
Jalpy, MI-8 - álemde jappaı shyǵarylym sany boıynsha rekord ornatqan tikushaq. Onyń búginge deıin barlyq modıfıkatsııalardaǵy 17 myń danasy daıyndalǵan. Tehınıka áleminiń 50-ge jýyq elinde azamattyq jáne áskerı maqsattar úshin paıdalanylady.
Tikushaqty jappaı shyǵarý isi 1965 jyly qolǵa alyndy. Bul oraıda atalǵan áýe tehnıkasynyń áýelde tek áskerı maqsatta qoldaný úshin qurastyrylǵanyn aıta ketken jón. Degenmen ýaqyt óte onyń tehnıkalyq múmkindikteri jetildirilip, azamattyq baǵyttaǵy túrleri de ónidiriske qoıyldy. Atap aıtqanda, keshe elimizdiń batys óńirinde apatqa ushyraǵan MI-8ATM tikushaǵynyń modıfıkatsııasy izdestirý-qutqarý jumystary men júk tasymaldaýǵa arnalǵan. Onyń óndirisi 1991 jyly bastalǵan.
Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligine qarasty «Qazavıaqutqarý» AQ deregine sáıkes, qoldanystaǵy MI-8ATM tikushaqtarynda 3 ekıpaj múshesine jáne 28 jolaýshyǵa oryn qarastyrylǵan. Onyń eń joǵarǵy jyldamdyǵy 250 km/saǵ, tolyq janarmaı bagimen 500 shaqyrym qashyqtyqty eńseredi. Tehnıka 4 tonnaǵa deıingi júkterdi tasymaldaýǵa qaýqarly.
«Qazavıaqutqarý» MI-8 tikushaqtaryn qandaı jumystarǵa jumyldyrdy?
TJM resmı ókili Rýslan Imanqulovtyń aıtýynsha, «Qazavıaqutqarý» avıaparkinde 31 tikushaq bar (Mı-8T – 1, Mı-171 – 2, Mı-8MTV – 1, Mı-8AMT - 7, EO-145 – 16, N-145 - 2, N-130 – 2). Tehnıka tıesili uıymnyń avıatsııalyq jumystardy oryndaýǵa tıisti kýáligi men tikushaqqa tehnıkalyq qyzmet kórsetý jáne jóndeý boıynsha sertıfıkaty bar.
Foto: kazaviaspas.kz
Qutqarý jumystaryna jumyldyrylatyn tikushaqtar elimizdiń 15 óńirinde ornalasqan jáne azamattardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý kúndelikti kezekshilikte turady.
«Qazavıaqutqarý» málimeti boıynsha Mı-8ATM qaýipti aımaqtarǵa gýmanıtarlyq júkterdi, qutqarý jasaqtaryn jáne arnaıy tehnıkany jetkizý boıynsha qyzmetterdi kórsetedi. Sonymen qatar, olar Almaty qalasy mańyndaǵy sý tasqyndary men taý bókteri aımaqtaryn aralaýǵa, apatqa ushyraǵan balyqshylardy qutqarýǵa jáne dala men orman órtterin sóndirýge jumyldyrylady.
«Qazavıaqutqarý» tehnıkalary men arnaıy jasaqtary búginge deıin Almaty, Batys jáne Shyǵys Qazaqstan, Túrkistan oblystaryndaǵy iri sý tasqyndary kezinde adamdardy sý basqan jerlerden evakýtsııalap, birneshe myń adamnyń ómirin qutqaryp qalǵan.
Foto: kazaviaspas.kz
Tikushaqtar byltyr Qostanaı, Shyǵys Qazaqstan jáne Qaraǵandy oblystarynda bolǵan iri tabıǵı órtterdi sóndirý úshin tartylǵan. Budan basqa, Mınıstrliktiń áýe kemeleri mamandandyrylǵan medıtsınalyq kómek kórsetý úshin bilikti medıtsınalyq mamandardy jetkizý, naýqastardy shalǵaıdaǵy eldi mekenderden aýdandyq, oblystyq, respýblıkalyq medıtsınalyq mekemelerge tasymaldaý boıynsha reısterdi oryndaıdy.
Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń resmı ókili Rýslan Imanqulov jyl saıyn «Qazavıaqutqarý» uıymynyń avıatsııalyq park jańaryp jatqanyn atap ótti.
Qazaqstanda buǵan deıin de MI-8 tikushaqtary birneshe ret apatqa ushyraǵan
Qazaqstanda osy ýaqytqa deıin MI-8 tikushaqtary birneshe ret apatqa ushyraǵan.
2008 jyly 28 aqpanda Qyzylorda oblysyndaǵy Jalaǵash kentinde MI-8 tikushaǵy qulady. Áýe kemesiniń bortynda 3 ekıpaj múshesi men 15 jolaýshy bolǵan. Apat saldarynan 5 adam - 2 ekıpaj múshesi men 3 jolaýshy qaza tapty.
2009 jyly 8 qyrkúıekte Qazaqstannyń UQK Shekara qyzmetiniń «Ońtústik» óńirlik basqarmasynyń «Arlan» barlaý-izdeý tobynyń MI-8 tikushaǵy qazaq-ózbek shekarasynyń mańyndaǵy Ógem shatqalynda apatqa ushyrady. Tikushaqta ekıpaj quramyn qosa eseptegende 13 adam bolǵan. MI-8 tikushaǵynyń apatynan 10 adam qaza boldy, qalǵan úsheýi aýyr jaralanǵan.
2010 jyly 12 naýryzda Shyǵys Qazaqstan oblysynda Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń MI-8T sanıtarlyq tikushaǵy apatqa ushyrady. Qutqarýshylar Úrjar aýrýhanasynda jatqan 1 naýqas pen birneshe bosanǵan áıeldi Maqanshy aýylyna jetkizý úshin baǵyt alǵan. Bortta jalpy sany 8 adam bolǵan. Ekıpaj músheleri men jolaýshylardyń barlyǵy kóz jumdy.
2012 jylyAtyraýda taǵy bir MI-8 apatty jaǵdaıda qondy. Onyń bortyndaǵy barlyq 6 adam aman qaldy. Biraq apat sebebi sol kúıi anyqtalmady.
2012 jyly 29 qarashada Almaty oblysynyń aýmaǵynda «Eýro-Azııa Eır» kompanııasyna tıesili MI-8 tikushaǵynyń qaldyqtary tabyldy. Tikushaq Atasý-Alashankoý munaı qubyry baǵytynda ushyp shyǵyp, 24 qarashada Kóktum-Dostyq aýdandarynyń aýmaǵanda joǵalyp ketken. Borttaǵy 8 adamnyń barlyǵy qaza tapty. Qaıǵyly oqıǵanyń sebebin anyqtaýǵa 2 jyl ýaqyt ketti. Apatty teksergen komıssııa sheshimine sáıkes, bul oqıǵa tikushaq komandıriniń qateliginen bolǵan.
Foto: zakon.kz
2017 jyly MI-8 tikushaǵy Aqtóbe oblysynda da apatqa ushyrady. Onyń ishinde 4 adam bolǵan. Abyroı bolǵanda ol kezde orttaǵy barlyq b adam aman qaldy.
2019 jyly 27 naýryzda Qyzylorda oblysyndaǵy Jalaǵash aýdanynyń mańynda Qazaqstan Áskerı áýe kúshterine tıiseli MI-8 tikushaǵy qulady. Apaty saldarynan 13 áskerı qyzmetshi qaza tapqan. Tekserý qorytyndysyna sáıkes, MI-8 tehnıkalyq aqaý kesirinen qulaǵan. Mamandar zertteýi boıynsha ol kezde ushý aımaǵyndaǵy meteojaǵdaı turaqty bolǵan. Al ushqysh qaýipti ári qıyn tapsyrmalardy oryndap júrgen kásibı maman degen uıǵarym shyǵaryldy.
Kórshiles elderdegi MI-8 tikushaǵy apattarynyń hronologııasy
MI-8 álemge senimdi tikushaq retinde belgili bolǵanymen, keıingi birneshe jylda bul tehnıkaǵa qatysty apattar jıilegen. Árıne, olardyń basym bóligi tikushaqty shyǵaratyn kórshiles Reseı elinde boldy.
Resmı málimet boıynsha Reseı Federatsııasy aýmaǵynda 2018-2021 jyldar aralyǵynda 34 MI-8 tikushaǵy qulaǵan. Saldarynan 45-ten astam azamat qaza taýyp, 60-qa jýyq adam túrli jaraqat alǵan. Aıta keteıik, apatqa ushyraǵan áýe tehnıkalarynyń barlyǵy azamattyq maqsattar úshin paıdalanylǵan. Taldaý kórsetkendeı, tikushaqtardyń kóbi oqý-jattyǵý kezinde jáne qyzmetkerlerdi munaı burǵylaý oryndaryna tasymaldaý kezinde qulǵan, keıibiri shuǵyl qonǵan. Bul jaǵdaılardyń sebebi retinde tehnıkalyq aqaýlar, aýa-raıynyń qolaısyzdyǵy men ushqyshtyń qateligi ekeni kórsetilgen.
Qyrǵyz Respýblkasynda da birneshe márte azamattyq maqsattǵy MI-8 tikushaqtary aptqa ushyrady. Osy oraıda, eń iri 2 oqıǵaǵa toqtalsaq.
2000 jyly 15 naýryzda Qyrǵyzstannyń Kókqııa eldi mekeninen 24 shaqyrym jerde «Air Kyrgyzstan» áýekompanııasyna tıesili MI-8T tikushaǵy qulady. Tehnıka taýly jerlerde jedel manevr jasaý kezinde tómenge quldılaǵan. MI-8 taýdyń etegine qulap, órtenip ketti. Bortta bolǵan barlyq 8 adam oqıǵa ornynda jan tapsyrdy.
2004 jyly 15 naýryzda ańshylardy taýly jerlerden evakýatsııalaýǵa jumyldyrylǵan «Dames» avıakompanııasynyń Mı-8MTV tikushaǵy Bishkekten 450 shaqyrym jerde apatty jaǵdaıda qondy. Bortta 20 jolaýshy men 4 ekıpaj múshesi bolǵan. Tikushaq kúrdeli meteojaǵdaıǵa baılanysty tómen bıiktikte ushyp kele jatqan sátte jerge qulaǵan. Saldarynan 2 adam qaza tapty.
