Opyrylǵan Aqbıkesh munarasyn tekseretin jumys toby quryldy
TÚRKІSTAN. KAZINFORM — Atalǵan jumys toby eskertkishtiń jaǵdaıyn, sonymen qatar qulaý faktisin tııanaqty zerdelemek. Bul týraly Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń mádenıet komıteti tóraǵasynyń orynbasary Aıdyn Qapashev málimdedi.
Onyń aıtýynsha, opyrylyp qulaǵan Aqbıkesh munarasynyń bir bóligi emes, 2021 jyly júrgizilgen keseneni jańǵyrtý jumystary aıasynda paıdalanylǵan materıaldar.
— 2021 jyly ǵylymı-restavratsııa sheńberinde jergilikti halyqtyń, ákimdiktiń usynysyna saı onyń tarıhı kelbetin jańǵyrtý jumysy júrgizilgen. Bul is ákimdiktiń shuǵyl usynysyna saı qolǵa alyndy, óıtkeni nysannyń jaǵdaıy múshkil edi. Eskertkishtegi jumys jyldyń sýyq merzimine tuspa-tus keldi. Sonymen qatar, keseneniń ornalasqan orny da (bıik qyrdyń basynda) kúnniń sýyǵynda júrgizilgen jumysqa qolaıly bolmady. Júrgizilgen ǵylymı-restavratsııalyq jumys sol jyly ázirlengen ǵylymı-jobalaý qujattamasyna sáıkes júrgizilgenmen, qolaısyz aýa raıy keri áserin tıgizdi, — delingen Aıdyn Qapashev usynǵan aqparatta.
Komıtet tóraǵasynyń orynbasary mınıstrliktiń 2025 jylǵy 10 aqpandaǵy buıryǵymen Aqsúmbedegi jaǵdaıǵa qatysty tekserý toby qurylǵanyn jetkizdi.
Atalǵan jumys toby eskertkishtiń jaǵdaıyn, sonymen qatar qulaý faktisin tııanaqty zerdeleıtin bolady.
— Aldaǵy ýaqytta Aqbıkesh eskertkishin restavratsııalaý, konservatsııalaý múmkindikteri qarastyrylady. Jumystyń reti ǵylymı-jobalaý qujattamasymen aıqyndalady. Munara 2021 jylǵy ǵylymı-restavratsııalyq jumystarǵa deıin bıiktigi 5-6 metrge deıin saqtalǵan obekt. Aqsúmbe munarasy qurylys materıaly jaǵynan topyraqtan jasalýymen erekshelenedi. 7-8 ǵasyr boıǵy ekologııalyq, klımattyq, antropogendik áserdi de eskerý qajet. Sonymen qatar, topyraqtan jasalǵan obektiniń kúıgen kirpishten nemese tastan turǵyzylǵan eskertkishterge qaraǵanda syrt áserlerge tótep berý deńgeıi tómen ekeni anyq. Aqsúmbe munarasy kóne zamannyń erekshe sáýlettik óneriniń úlgisi jáne osy oraıda múmkindiginshe ony saqtap qalý sharalary júrgiziletin bolady, — delingen mádenıet komıtetiniń aqparatynda.
Sondaı-aq, komıteti tóraǵasynyń orynbasary respýblıkalyq mańyzy bar tarıh jáne mádenıet eskertkishteri qatarynda qulaýǵa ázir tur degen obektiler joq ekendigin málimdedi.
— Mınıstrliktiń ákimshiligindegi arnaıy bıýdjettik baǵdarlama aıasynda Túrkistan oblysynda ornalasqan tarıhı-mádenı mura obektilerindegi saqtaý jumystaryna aıtarlyqtaı nazar aýdarylady. Munyń bir sebebi — oblysta respýblıkalyq tarıh jáne mádenıet eskertkishteriniń sany ózge óńirlerge qaraǵanda basym. Tek sońǵy jyldary Túrkistan oblysynda Rabııa Sultan begim, shyǵys monshasy, Shamet Ishan, Ysqaq bab, Ismaıl ata, Qarashash ana, Ibragım ata jáne basqa eskertkishterde ǵylymı-restavratsııalyq jumystar júrgizildi, — deıdi vedomstvodan.
Aıta keteıik, budan buryn Túrkistan oblysy Sozaq aýdanynyń Aqsúmbe aýylynda ornalasqan Aqbıkesh munarasynyń bir bóligi qulap qalǵanyn jazǵan bolatynbyz.