Ońtústikqazaqstandyq kásipkerler prokýrordan arasha surady
Mundaı shaǵymdaryn aımaqtyq kásipkerler palatasynyń qoǵamdyq qabyldaýynda bolǵan bıznes ókilderi oblystyń mamandandyrylǵan tabıǵat qorǵaý prokýrory Danııar Maǵaýınǵa aıta keldi, dep habarlaıdy QazAqparat HAA tilshisi.
Kezdesýde paıdaly qazbalar óndirýmen aınalysatyn túrkistandyq kásipker oblys ákimdigimen jasalǵan kelisimshart merziminen buryn toqtatylǵanyn jetkizdi.
«Bul zańǵa qaıshy. Óıtkeni, «Jer qoınaýyn paıdalaný týraly» Zańda shartty merziminen buryn toqtatý qaralmaǵan. Al bizdiń salyq pen geologııalyq zertteýler júrgizýge tóleıtin jyldyq tólemder az soma emes, 2 mln teńgeni quraıdy. Ony tóleý bizge aýyr soǵyp otyr. Bul somany azaıtý jóninde birneshe jyldan beri aryzdanyp kelemiz. Biraq odan nátıje joq»,- deıdi kásipker.
Oblystyq jer qoınaýyn paıdalaný, qorshaǵan orta jáne sý resýrstary basqarmasy men kásipker arasyndaǵy daý sotqa deıin jetken. Mundaı jaǵdaı ózge jer qoınaýyn paıdalanýshylarmen de kezdesip otyr. Onyń sebebin kásipkerler kelisimshartqa saı qaryzdardyń tólený ýaqytysynan keshiktirip alǵanymen túsindiredi.
«Bizde jaýapty basqarma men qazba baılyqty paıdalanýshylarmen qandaı da bir shema jasalmaǵan. Máseleni birge otyryp talqylaýdyń ornyna lıtsenzııalarymyzdy alyp qoımaqshy. Ony alyp qoısa, qujatty qaıta rásimdeýimiz qıyn bolady. Al, geologııalyq zertteý júrgizý úshin qomaqty qarajat suraıdy, ony qalta kótermeıdi. Óıtkeni jyldyq tólemderdiń somasy basqa óńirlerge qaraǵanda qymbat»,- deıdi kásipker Jahan Tórequlov.
Aıta keteıik, jer qoınaýyn paıdalanýshy kásipkerler el bıýdjetine jyl saıyn tóleýi tıis salyqtyń kólemi 2 mln. teńgeni quraıdy. Bul soma ózge óńirlermen salystyrǵanda tym joǵary bolýyna baılanysty, kásipkerler ony tómendetý boıynsha áreket etip kele jatqanyna birneshe jyl boldy. Bul rette tabıǵatty qorǵaý organdary barlaý jáne óndirý kelisimsharttaryn merziminen buryn buzýda. Búgingi kúni lıtsenzııalarynan qaryzdanyp qalǵan eki kompanııa aıyryldy. Budan bólek, kásipkerler bıýrokratızmge shaǵymdanýda. Olar lıtsenzııa alý úshin qaǵazbastylyqqa kóp ýaqyt jumsaıtynyn aıtyp otyr. Al geologııalyq barlaý jumystaryna qomaqty salyq tóleýge týra keledi.
Búgin Oblystyq jer qoınaýyn paıdalaný, qorshaǵan orta jáne sý resýrstary basqarmasy 175 kásipkermen kelisimshartqa otyrdy. Qujatqa qol qoıǵandar salyqty AQSh dollarymen tóleýge kelisimin bergen. Biraq devalvatsııa saldarynan ony tóleý ońaıǵa soǵyp otyrǵan joq. Osy máselege oraı endi elimizde jańa joba engizilmek. Oǵan sáıkes, qyrkúıek aıynan bastap áleýmettik-ekonomıkalyq tólemderdi teńgemen tóleýge bolady.
Jyl basynan beri óńirde zańsyz jer qoınaýyn paıdalanýdyń 22 deregi tirkeldi. Sondyqtan qazir elimiz boıynsha osyndaı kásipkerlermen kezdesýler ótip jatyr. Zańǵa ózgeris engizý boıynsha usynys-pikirler tyńdalýda. Bul usynystar Parlamentke joldanbaq. Máseleni jan-jaqty tyńdaǵan prokýrorlar kásipkerlerden jazbasha túrde aryzdaryn qabyldap, qarap shyǵýǵa ýáde etti. Al, óńirdiń Kásipkerler palatasynyń mamandary máselege beı-jaı qarap otyrmaı, sot sheshimin buzý týraly usynym bermek.