Óndiristik jaraqat alǵan adamǵa ótemaqy qalaı esepteledi

AQTÓBE. KAZINFORM — Jumys ornynda jazataıym oqıǵa tirkelse jumys berýshi 24 saǵat ishinde aımaqtardaǵy eńdek ınspektsııasy departamentine habarlama berýge mindetti. Al ótemaqyny tóleý tártibi komıssııa sheshiminen soń anyqtalady.

Jumys berýshi men jumysshy arasyndaǵy kelisimshart Eńbek kodeksi negizinde jasalady.

Eńbek kodeksiniń 19, 20 taraýlary, ıaǵnı, eńbek qaýipsizdigi jáne eńbekti qorǵaýdy uıymdastyrý, eńbek qyzmetine baılanysty jazataıym oqıǵalardy tergep-tekserý jáne esepke alý boıynsha retteledi.

— Eńbek kodeksiniń 187 baby 2 bóligine sáıkes 24 saǵat ishinde aýmaqtyq ókiletti organdarǵa habarlama berýi tıis. Ári qaraı úsh kún ishinde zardap shekken jumysshynyń alǵan jaraqaty týraly qorytyndyny tapsyrady. Qorytyndyda óndiristik jaraqaty aýyr dárejede dep kórsetilgen jaǵdaıda aýmaqtaǵy eńbek ınspektsııasy departamenti arnaıy tergep-tekserý jumystaryn júrgizý úshin komıssııa qurady. Ári qaraı tergep-tekserý jumysy júredi. Eger jaraqaty ortasha jáne jeńil dep kórsetilgen bolsa, jumys berýshiniń ózi arnaıy emes tergep-tekserý jumysyn júrgizedi. Tergeý kezinde buıryqqa saı qujattar jınalady. Eńbek kodeksiniń 186-baby 2-bóliginde kórsetilgendeı, eńbek ótiline qatysy bar, eńbek ótiline qatysy joq degen sheshim shyǵarady. Komıssııanyń tóraǵasy memlekettik eńbek ınspektory bolady. Jumys berýshi taraptan bir, jumysshy taraptan bir adam qosylyp, tergep-tekserý júredi. Zardap shegýshiden, kýágerlerden, basshylarynan suraıdy, jaýap alady. Eki sheshimniń biri shyǵarylady. Bul Eńbek kodeksiniń 190-babynda kórsetilgen. Komıssııanyń ár múshesiniń daýys berýge quqyǵy bar, — dedi Aqtóbe oblystyq eńbek ınspektsııasy departamenti eńbek qaýipsizdigin baqylaý jáne eńbekti qorǵaý bólimi basshysynyń mindetin atqarýshy Erkebulan Omar.

Jazataıym oqıǵa eńbek ótiline qatysy bar jáne qatysy joq dep ekige bólinedi.

Máselen jumys ýaqyty kezinde jeke sharýalarymen shyǵyp ketip mertikse, mas kúıinde bolsa, óz ajaly kelip ólse (ınsýlt, ınfarkt alsa), óz densaýlyǵyna qasaqana zııan keltirse ol eńbek ótiline qatysy joq jaǵdaı. 

Bári de medıtsınalyq qorytyndy kezinde anyqtalyp, rastalady. Qalǵan kezde jumys ýaqytynda, jumys berýshiniń tapsyrmasymen júrgende jaraqat alsa, eńbek ótiline qatysa bolady.

Eger eńbek ótiline qatysty zardap shekken bolsa paıyzdyq úles shyǵarylady. Jumys berýshiniń, jumysshynyń qansha paıyzǵa kináli ekeni anyqtalady.

Komıssııa sheshimindegi paıyzdyq úlestiń esebi ótemaqy tólemine áser etpeıdi. Komıssııa qatysy bar dep sheshim shyǵarǵannan-aq ótemaqy tolyq tólenedi.

Komıssııa úsh kúnde tergep-tekserýdi aıaqtap, jazataıym oqıǵanyń aktisi shyǵady. Ony jumys berýshi shyǵarýǵa mindetti.

Qujattyń bir danasyn saqtandyrýǵa, ekinshisin memlekettik ınspektsııaǵa, úshinshisin zardap shekken adamǵa nemese ókiline usynady.

— Keıin ótemaqy tólenedi. Ony jumys berýshi tarap esepteıdi. Eńbekke jaramsyz ýaqytyndaǵy shyǵyny, aýrýhanadaǵy em shyǵyny óteledi. Qazir eńbekke jaramsyzdyǵy týraly demalys tórt aıǵa beriledi. Keıin saraptama ortalyǵy qorytyndysyn shyǵarady. Eger jumysqa jaramdylyǵy 29% deıin bolsa jumys berýshi ótemaqy tóleıdi, al jaramdylyǵy 30% joǵary bolsa saqtandyrýshy tóleıdi. Sebebi jumys berýshi jumysshyny saqtandyryp qoıady, — dedi Erkebulan Omar.

Buǵan deıin habarlaǵanymyzdaı, elimizde áýejaıda qol júgine qatysty jańa erejeler engizildi.