On jyl ishinde 250-ge jýyq aqmolalyq áıelge kómek kórsettik - Quralaı Jumabekova

KÓKShETAÝ. QazAqparat – Kókshetaýlyq «Kúmis alqa» ıegeri Quralaı Jumabekova týǵan balalaryna ǵana emes, ózgeniń balalaryna da jeterlikteı analyq mahabbatqa toly úlken júrek ıesi. Alty balany dúnıege ákelip, taǵy alty balany baýyryna basqan ol qoǵamdyq jumystarǵa da belsendi aralasýda. Búgingi kúni ol jetekshilik etip otyrǵan «Ana úıi» resýrstyq ortalyǵy men «Demeý senim» qoǵamdyq qory turmystyq zorlyq-zombylyqqa ushyraǵan áıelderge quqyqtyq jáne psıhologııalyq qoldaý kórsetýde. 8 Naýryz – Halyqaralyq áıelder kúnine oraı QazAqparat tilshisi aqmolalyq áıelderdiń áleýmettik, turmystyq jaǵdaıyn sheshýde ólsheýsiz úles qosyp júrgen Quralaı Jumabekovanyń suhbatyn oqyrman nazaryna usynady.

– Quralaı Ǵabdýlǵamarqyzy, áńgimemizdiń álqısasyn «Ana úıi» resýrstyq ortalyǵynan bastasaq. Jalpy, ortalyqtyń ashylǵanyna qansha ýaqyt boldy?

– Osydan 10 jyl buryn «Ana úıi» respýblıkalyq qoǵamdyq qory ashylǵan bolatyn. ıAǵnı, 2013 jyly tastandy balalar kóbeıgen kez. Kóptegen analar áleýmettik, turmystyq jaǵdaılaryna baılanysty týǵan balalarynan basta tartty. Bul sol kezde qoǵamnyń basty aýrý boldy desem qatelespeımin. Sondaǵy áıelderdiń aıtatyny; «Barar jerimiz, basar taýymyz joq. Ákesiz balany ata-anamyz qabyldamaıdy». Sol kezde, otandyq kásipkerler bul jaǵdaıdy sheshýge atsalysty. Sonyń ishinde Aıdyn Rahymbaev jubaıymen birge qıyn jaǵdaıǵa tap bolǵan áıelderge kómektesý úshin «Analar úıi» daǵdarys ortalyǵyn ashty. Alǵashqy analar úıi Almaty men Astanada paıda boldy. Keıin respýblıkanyń barlyq óńirinde ashyldy. Bizdiń «Ana úıi» resýrstyq ortalyǵy da sol kezden jumys isteı bastady. Bıyl 10 jyl bolady. Osy ýaqyt ishinde respýblıka boıynsha 6 myńnan astam áıelge kómek kórsetilse, Aqmola oblysy boıynsha 250-ge jýyq. Biraq onyń ishinde 146 áıel ana úıinde turdy. Ózimizde alty balamyz bola tura, marqum joldasym Rashıd ekeýmiz ana-anasynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan alty balany tárbıeleýge aldyq. Búginde óz balalarym da, asyrap alǵan balalarda er jetip ósti. Olar únemi maǵan kómektesip turady.

– «Ana úıi» resýrstyq ortalyǵynda áıelder qansha ýaqyt bolady?

– Túrli jaǵdaımen túsken jas analar turmystyq jaǵdaılaryn jaqsartyp alǵansha alty aıǵa deıin «Ana úıi» resýrstyq ortalyǵynda bolady. Olardyń munda kelýine san túrli sebep bar. Árıne, erte júktilik máselesinde qyz balaǵa ǵana kiná artqan durys emes. Nárestesin qushaqtap óz máselesimen jalǵyz qalatyn jas analar qoldaýǵa zárý. Jaqynda bir otbasy ortalyqqa kelip nemerelerimen qaýyshty.

Bizge turmystyq zorlyq-zombylyqtan japa shekken áıelder de kómek surap keledi. Qoldan kelgenshe kómek kórsetemiz. Ortalyqta turý tegin. Azyq-túlik, kıim-keshekpen qamtamasyz etilgen. Qazirgi ýaqytta 5-6 jas ana turyp jatyr. Olarǵa jarty jyl ishinde qarajat jınap, turmystaryn túzeýge múmkindik bar.

– Ortalyqtaǵy áıelder nemen aınalysady jáne bos ýaqyttaryn qalaı ótkizedi?

– Búgingi tańda ortalyqtaǵy analardyń barlyǵy derlik jumys isteıdi. Biz olardyń balalaryna kezekpen qaraımyz. Tańerteń jumysqa shyǵaryp salyp, keshke qarsy alamyz. Bul jas analardyń árqaısysynyń óz tragedııasy bar. Olar munda jetiskennen kelmeıdi. Eń jas ana Marııa, ol nebári 16 jasta. Ony munda týǵan anasy ákeldi. Mashanyń ózi balalar úıine, al balasy sábıler úıine túsýine shaq qaldy. Biz ony sábıimen ózimizge aldyq. Búgin Mashanyń qyzy Elızabetke 10 aı toldy. Bolashaqta biz Mashanyń bilim alýyna kómektesip, aıaǵyna nyq turyp ketkenshe taǵdyryn odan ári qadaǵalap otyratyn bolamyz. Sol sııaqty Karına esimdi jas anaǵa da qamqorlyq kerek. Ol da áli bizdiń ortalyqta bola turady. Karınanyń ózi bizge «Jastar» jasóspirimder úıinen keldi.

Analar bizde eshqashan otyrmaıdy. Biz bárimiz birge qonaqqa baramyz, doıby oınaımyz, balalarmen basseınge baramyz, al ár sársenbide bizdiń analar úshin Dostyq úıiniń ókilderi arnaıy sheberlik sabaqtaryn ótkizedi. Mysaly, qyzdarǵa tamaq daıyndaýdy úıretedi. Tipti, bizdiń analar tushpara jasap satady. Keıde balalarmen eriktiler otyryp, analardy merekelik keshki asqa da jiberemiz. «Jańbyrdyń sońynan kún shyǵady» degendeı, osy jyldar ishinde ortalyqta turyp, mamandyq alyp jumysqa ornalasqan analar kóptep sanalady. Biz olar úshin qýanamyz.

– Áıelderdiń áleýmettik jaǵdaıyn sheshýde qandaı máseleler bar?

– Eń qıyny árıne, baspana. Qalada páter jaldap turý óte qymbat. Jas analardyń kóbiniń mamandyǵy joq. Eden jýýshy, sanıtar jalaqysymen páter jaldap kúnkórý múmkin emes. Osy másele boıynsha jergilikti atqarýshy organdarmen birlesip jumys isteýdemiz. Memleket basshysy óz Joldaýynda Ulttyq qordyń jyl saıynǵy ınvestıtsııalyq kirisiniń 50 paıyzy esebinen balalarǵa 18 jasqa tolǵanǵa deıin arnaıy jınaqtaý shottaryn ashýdy tapsyrdy. Muny memlekettiń óskeleń urpaqqa degen úlken qoldaýy men qamqorlyǵy dep bilemin. Sonymen birge, bala kútimi boıynsha tólemderdi 1,5 jasqa deıin arttyrý, az qamtylǵan otbasylardan shyqqan balalarǵa mektep formasyn tegin usyný, áıelderdiń zeınetkerlik jasyn 2028 jylǵa deıin 61 jasqa belgileý bala tárbıesimen aınalysyp otyrǵan áıelder úshin úlken qoldaý bolatynyna senimdimin.

– Ýaqyt bólip, suhbat bergenińizge rahmet. Kóktem merekesi qutty bolsyn! Alǵa qoıǵan arman-maqsattaryńyzdyń oryndalýyna tilektespiz.