Ombýdsmen ınternattaǵy balalar jaǵdaıy týraly Densaýlyq saqtaý mınıstrine úndeý joldady
Eske sala keteıik, Ombýdsmen bul úndeýin Astana, Almaty qalalary, Qostanaı, Qyzylorda jáne Atyraý oblystaryndaǵy balalarǵa arnalǵan mamandandyrylǵan medıtsınalyq mekemelerge barý qorytyndylaryna oraı jarııalap otyr, dep habarlaıdy QazAqparat.
Úndeýinde Ombýdsmen balalardyń quqyqtaryn qorǵaýdy jetildirý boıynsha ýákiletti memlekettik organdardyń, qalalar men oblystardaǵy densaýlyq saqtaý uıymdary qyzmetkerleriniń júrgizip jatqan jumysyn atap ótti. Sonymen qatar, Úndeýde monıtorıng barysynda ómir boıy osyndaı mekemelerde qalýǵa dýshar bolatyn tastandy jáne dene, aqyl-oı aýytqýlary bar aýrý balalardyń turaqty artý tendentsııasy atap ótiledi. Sondaı-aq, osyndaı balalardy asyrap alý jáne otbasylarǵa ornalastyrýdyń balamaly nysandaryn qoldaný tájirıbesi (patronattyq tárbıege, qamqorlyqqa jáne qorǵaýshylyqqa berý) Qazaqstan azamattarynan baıqalmaıtynyna nazar aýdaryldy.
Mamandardyń pikirinshe, mundaı tájirıbeniń damymaýy qazaqstandyq qoǵamnyń olardy janashyr jáne patronatty qabyldaýǵa daıyn bolmaýynan emes, múmkindigi shekteýli balalardy tárbıeleý tájirıbesiniń jetkiliksizdigine qatysty eńserilmeıtin qaýpine qatysty bolyp otyr. Pallıatıvti naýqastardyń belgili bir paıyzyna qaramastan, osy mekemelerdegi balalardyń basym kópshiligi áleýmettendirý protsesine tolyq qatysa alady.
Budan bólek, úndeýde Ombýdsmen shet memlekettediń oń tájirıbesin mysal retinde kórsetedi. Onda kórsetilgenindeı, shetelde densaýlyǵynda eleýli problemasy bar balalardy asyrap alý protsesiniń keń taralǵany sonshalyqty, olar el ishinen bólek, shetelden de balalar asyrap alyp jatyr. Mysaly, Ispanııa azamattary jylyna Reseıden 40-qa jýyq múgedek balany, Italııa - 35, Germanııa - 20, Frantsııa -10, AQSh azamattary Reseıde tıisti moratorıı engizgenge deıin - 100 balany asyrap alǵan.
Kóptegen elderde dástúrli patronattan ózge, somatıkalyq jáne psıhıkalyq ereksheligi bar balalar úshin medıtsınalyq jáne psıhoterapııalyq patronattar damyǵan. Jyldar boıy mamandar asyrap alǵan otbasylarmen jumys jasap, olarǵa jan-jaqty keńes pen medıtsınalyq qyzmetter kórsetip, merzim aıaqtalǵannan keıin asyrap alýshylarǵa balany jetkizý máselesi sheshiledi.
Asyrap alǵan ýaqyttan keıin de, memleket ondaı otbasylarǵa qoldaý jasap, bilikti mamandar tarapynan keńester beriledi. Sonymen qatar bala qajettiligi úshin balany asyraýǵa qarjy bóledi. Bul tásil, asyrap alýshylarǵa, memleket pen qoǵamnyń yqpaldy kómek kórsetýi men erekshe qajettiligi bar balalardy tárbıeleýge árdaıym járdem qolyn soza alatynyn bildiredi.
Úndeýde qozǵalǵan basqa da mańyzdy másele osy sanattaǵy balalardyń ómir súrý sapasyn arttyrý bolyp tabylady. Bul turǵyda, Ombýdsmen Astana qalasyndaǵy «Nurly júrek» balalar psıhonevrologııalyq medıtsınalyq-áleýmettik mekemesiniń oń tájirıbesin atap ótedi. Mekemede demeýshilerdi, eriktiler men oqý oryndarynyń stýdentterin belsendi tartý arqyly balalardy qoǵamǵa ıntegratsııalaýǵa basa kóńil bólinip otyr.
Ombýdsmenniń pikiri boıynsha, atalǵan protsess barynsha keńeıtilgen qatysýshylardy kerek etedi. Osyǵan baılanysty, Densaýlyq saqtaý mınıstrligi erekshe qajettilikteri bar balalardy qoldaýda tıisti memlekettik baǵdarlamany ázirleýge bastamashy bolýy tıis.
«Adam quqyǵy jónindegi ýákil monıtorıng júrgizý barysynda Qazaqstanda balalar úıiniń qyzmetin retteıtin normatıvtik quqyqtyq qujattyń joqtyǵyna, balalar úıiniń qyzmetin aıqyndaıtyn quqyqtyq bazanyń joqtyǵyna erekshe nazar aýdardy. Buryn qoldanysta bolǵan normalar óz kúshin joǵaltqan. Jańa ereje qabyldanbaǵan. Sonymen qatar, «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy balalar quqyqtary týraly» Zańynyń 30-baby 2-tarmaǵynda, balanyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi fýnktsııalardy júzege asyratyn uıymdarǵa balalardy qabyldaý jáne olardy kútip-baǵý talaptary, Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti ýákilettik bergen organ bekitken osy uıymdar týraly erejemen aıqyndalady dep belgileıdi. Osyǵan baılanysty Obmýdsmen, birqatar ákimshilik qyzmetkerleri óz qyzmetin júzege asyrý kezinde, jaramsyz normatıvtik qujatty basshylyqqa ala otyryp áreket etetinin atap ótip, osyǵan baılanysty tıisti sharalardy qabyldaýǵa shaqyrady», - delingen baspasóz baıanynda.
