Energetıka mınıstrligi: munaı-gaz hımııasy — bul tek jańa tabys kózi emes
ASTANA.KAZINFORM — Kazakhstan Energy Week aıasynda «Munaı-gaz hımııasynyń perspektıvalary: orta derjavalardyń róli» taqyrybynda dóńgelek ústel ótti. Bul týraly Energetıka mınıstrligi málim etti.
Jıynǵa salanyń negizgi ókilderi qatysty: Dıaz Dııanov, «KMG PetroChem» JShS Basqarma Tóraǵasy, Damır Ashımov, «KPI Inc.» JShS Basqarma Tóraǵasy, Chıngız Sýrtaev, «Býtadıen» JShS Bas dırektory, Dýlat Salımbaev, «Intertrans C.A.» JShS Alkılat jobasynyń basshysy, Chen Daıý, «SNPS-Aktobemýnaıgaz» AQ Bas dırektordyń orynbasary, Habıbýlla Karımov, «Sılleno» JShS departament dırektory. Alǵy sózinde QR Energetıka mınıstrliginiń Munaı-gaz hımııasy jáne tehnıkalyq retteý departamentiniń dırektory Temirlan Ýrkýmbaev munaı-gaz hımııasynyń damýy ekonomıkany ártaraptandyrýdyń basty baǵytyna aınalyp otyrǵanyn atap ótti.
— Munaı-gaz hımııasy — bul tek jańa tabys kózderi ǵana emes. Bul — jańa jumys oryndary, eksporttyq túsimder jáne ekonomıkanyń ornyqty damýy. Qazaqstan úshin shıkizattyq modelden tereń óńdeýge kóshý — strategııalyq qajettilik, — dedi Temirlan Ýrkýmbaev.
Onyń aıtýynsha, búgingi tańda Qazaqstan serpilis jasaý úshin barlyq jaǵdaıǵa ıe: iri ken oryndary — Qashaǵan, Teńiz jáne Qarashyǵanaq, damyǵan ınfraqurylym men logıstıka. Degenmen, tereń óńdeýdiń úlesi áli de jetkiliksiz, bul ekonomıkanyń mýltıplıkatıvtik áserin tómendetpek.
Talqylaý barysynda salanyń negizgi syn-qaterleri ataldy: shıkizat eksportyna jáne álemdik naryqtaǵy baǵa konıýnktýrasyna táýeldilik; ónerkásiptik áleýettiń tolyq paıdalanylmaýy; dekarbonızatsııa men ESG-standarttaryna beıimdelý qajettiligi. Salany júıeli damytý úshin Energetıka mınıstrligi 2024–2030 jyldarǵa arnalǵan munaı-gaz hımııasyn damytý jónindegi Jol kartasyn ázirledi. Qujatta 34 is-shara men alty basym baǵyt qamtylǵan. Jalpy quny shamamen 15 mlrd AQSh dollaryn quraıtyn 6 iri jobany júzege asyrý kózdelgen, bul 19 myńnan astam jumys ornyn ashýǵa múmkindik beredi.
Basty bastamalardyń biri — qýattylyǵy jylyna 1,25 mln tonna bolatyn polıetılen zaýytyn salý. Joba 2029 jyly iske qosylady jáne 20-dan astam polıetılenniń suranysqa ıe markalaryn, sonyń ishinde premıým-klassyn óndiredi. Bul shamamen álemdik naryqtyń 1%-yn quraıdy. Sonymen qatar býtadıen, karbamıd jáne alkılat óndirisi boıynsha jobalar iske asyrylyp jatyr.
2022 jyly qýattylyǵy jylyna 500 myń tonna polıpropılen óndiretin KPI Inc. zaýyty iske qosyldy, ol álemdegi eń iri óndiristerdiń biri bolyp sanalady. Energetıka mınıstrligi múddeli taraptarmen birlesip, «Munaı-gaz hımııasy týraly» zań jobasyn ázirlep jatyr. Onyń maqsaty — salanyń ornyqty damýyna yqpal etetin ashyq, tıimdi jáne boljamdy normatıvtik orta qurý. Zań jobasynda shıkizat bazasyna teń qoljetimdilikti qamtamasyz etý, qajetti ınfraqurylymdy damytý jáne ishki naryqty otandyq óndiristiń ónimderimen basymdyqty qamtamasyz etý qarastyrylǵan. Sonymen birge, Memleket basshysynyń qosymsha qundy arttyrý jáne iri jobalardaǵy jergilikti qamtýdyń úlesin ulǵaıtý jónindegi tapsyrmalaryn oryndaý maqsatynda mınıstrlik janynan qazaqstandyq kompanııalardy munaı-gaz hımııasy sektorynda qoldaý jónindegi jumys toby quryldy.
Aıta keteıik, Úkimet basshysy osy forýmda Qazaqstanda munaıdy tereń óńdeý 94 paıyzǵa jetetinin aıtty.