Oljas Bektenov Máskeýde TMD úkimetteri basshylary keńesi otyrysyna qatysty
ASTANA. KAZINFORM -
Máskeýde Qazaqstan Respýblıkasynyń Premer-mınıstri Oljas Bektenov Táýelsiz memleketter dostastyǵy elderiniń úkimetteri basshylary keńesiniń otyrysyna qatysty, dep habarlaıdy Úkimettiń baspasóz qyzmeti.
Іs-shara Baýman atyndaǵy MMTÝ alańynda ótti, onda delegatsııa múshelerine Reseı joǵary oqý oryndarynda oqıtyn TMD elderi stýdentteriniń ınjenerlik jobalary men ǵylymı ázirlemeleri tanystyryldy.
Keńes otyrysyna TMD-ǵa múshe memleketter úkimetteriniń basshylary: Ázerbaıjan Respýblıkasy – Álı Asadov, Belarýs Respýblıkasy – Roman Golovchenko, Qyrǵyzstan Respýblıkasy – Aqylbek Japarov, Reseı Federatsııasy – Mıhaıl Mıshýstın, Tájikstan Respýblıkasy – Kohır Rasýlzoda, Ózbekstan Respýblıkasy – Abdýlla Arıpov, sondaı-aq, Armenııa Respýblıkasynyń vıtse-premeri Mger Grıgorıan; Dostastyqtyń qaýymdastyrylǵan múshesi retinde Túrikmenstan Respýblıkasynyń TMD jarǵylyq jáne ózge organdary janyndaǵy Turaqty ókili Nazarkuly Shakýlyev, TMD Bas hatshysy Sergeı Lebedev qatysty.
Saýda-ekonomıkalyq kooperatsııany nyǵaıtý, kólik dálizderin damytý jáne jetkizilim kólemin ulǵaıtý, qorshaǵan ortany saqtaý, mádenı-gýmanıtarlyq baılanystardy arttyrý jáne ǵylymı áleýetti iske asyrý máseleleri qaraldy.
Saýda-ekonomıkalyq baılanystardy keńeıtý Dostastyqqa múshe memleketter úshin basym mindet bolyp qala beredi. Keńes otyrysynda sóz sóılegen Premer-mınıstr Oljas Bektenov Qazaqstannyń syrtqy saýdasynyń tórtten bir bóligi TMD elderi naryǵyna tıesili ekenine toqtaldy. Osyǵan baılanysty kedergilerdi júıeli túrde anyqtaý jáne joıý qajettiligi týyndap otyr. Oljas Bektenov Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń bastamasymen qolǵa alynǵan «Dostastyq jármeńkesi» memleketaralyq baǵdarlamasyn qurý TMD elderi arasyndaǵy ekonomıkalyq baılanystardy nyǵaıtýǵa yqpal etetinin atap ótti.
Kólik dálizderin keńeıtý saýda-ekonomıkalyq kooperatsııany damytýdyń mańyzdy faktory sanalady. Oljas Bektenov TMD-ǵa transqurlyqtyq kólik aǵyndarynda, atap aıtqanda «Batys – Shyǵys» jáne «Soltústik – Ońtústik» baǵyttarynda alatyn orny erekshe ekenine toqtaldy. Qazaqstan tarapy ázirlegen TMD-ǵa múshe memleketterdiń aýmaǵy arqyly ótetin kúre joldardy ózara ushtastyrý tujyrymdamasy 2024 jyldyń qazan aıynda TMD-nyń Atqarý komıtetine joldandy. Atalǵan joba Dostastyq elderiniń kólik ótkizý múmkindigin arttyrýǵa serpin beredi.
Oljas Bektenov ekologııa salasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtý máselesine erekshe nazar aýdardy. Klımattyq syn-qaterlerdiń aldyn alý jáne olardyń saldaryn joıý aımaqtyq jáne jahandyq turaqty damýǵa yqpal etedi.
«Altaı» transshekaralyq bıosferalyq rezervaty biregeı tabıǵı ekojúıelerdi saqtaý boıynsha óńirlik tabysty kooperatsııanyń mysaly bola alady. Ol «Qatonqaraǵaı ulttyq tabıǵı parki» jáne «Katýn bıosferalyq qoryǵy» bazasynda Qazaqstan men Reseıdiń birlesken kúsh-jigeriniń arqasynda quryldy. 2017 jyly ol Azııadaǵy alǵashqy birlesken rezervat bolyp, ıÝNESKO-nyń Búkilálemdik bıosferalyq rezervattar jelisine qosyldy. Búgingi tańda osy biregeı joba negizinde ǵylymı-zertteý jumystary júrgizilip, konferentsııalar ótkizilýde, birigip isteý jáne tájirıbe almasý jolǵa qoıylǵan. Osylaısha, Altaıda erekshe qorǵalatyn aýmaqtar bazasynda tabıǵı qundylyqtardy saqtaý salasyndaǵy transshekaralyq yntymaqtastyqtyń biregeı modeli pysyqtaldy», — dep atap ótti Oljas Bektenov.
Táýelsiz memleketter dostastyǵy elderiniń úkimetteri basshylary keńesi otyrysynyń qorytyndysy boıynsha birqatar qujatqa, onyń ishinde azamattyq keme jasaý men keme jınaqtaýshy jabdyqtaryn óndirýdi damytýdaǵy, kólik keshenin tsıfrlyq transformatsııalaý salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly jáne basqa da qujattarǵa qol qoıyldy.
N.E. Baýman atyndaǵy MMTÝ ǵımaratynda delegatsııa basshylary stýdentterdiń jobalarymen jáne ázirlemelerimen tanysty. «Kvantým parki» ǵylymı-zertteý klasteri kvanttyq, fotondyq jáne flıýıdtik tehnologııalardyń túıisken jerinde praktıkalyq máselelerdi sheshý úshin arnaıy jobalanyp, salynǵan. Usynylǵan jobalardyń avtorlary TMD elderiniń stýdentteri men aspıranttarynyń «Shekarasyz Ýnıversıtet: árkimniń ıdeıasy – barshanyń bolashaǵy» strategııalyq sessııasynyń fınalısteri boldy. Baýman atyndaǵy MMTÝ stýdenti, Orynbasar Jantóreev tanystyrǵan «Kaspıı orbıtasy» jobasy álemdegi eń iri jabyq sý aıdynynyń taıazdaný problemalaryn sheshý úshin ǵaryshtyq monıtorıng jáne utymdy transshekaralyq sý paıdalaný tehnologııalaryn engizýdi kózdeıdi. «Jasyl kıberferma» ázirlemesin Máskeý avıatsııa ınstıtýtynyń stýdenti, Ámına Jeksembaeva tanystyrdy. Joba turaqty, joǵary tıimdi aýyl sharýashylyǵyna arnalǵan jańartylatyn energetıkalyq robottyq platformany usynady.
TMD úkimetteri basshylary keńesiniń kelesi otyrysy 2025 jyldyń mamyr aıynda Dýshanbe qalasynda ótedi.
Osyǵan deıin TMD sammıtiniń qorytyndysy boıynsha birqatar qujat qabyldanǵany týraly jazdyq.
