Oljas Bektenov: Investıtsııa tartý – ákimder men mınıstrlerdiń basym mindeti
ASTANA. KAZINFORM — Premer-Mınıstr Memleket basshysynyń elimizdiń ekonomıkasyna ınvestıtsııalar tartý jónindegi tapsyrmalarynyń oryndalý barysyn qaraý jóninde keńes ótkizdi.
Basty maqsat – iri ınvestıtsııalyq jobalardy iske asyrýdy jedeldetý jáne elimizdegi ınvestıtsııalyq ahýaldy jaqsartýǵa kedergi keltiretin júıeli máselelerdi sheshý, sondaı-aq ınvestıtsııalyq saıasattyń tıimdiligin arttyrý, ınvestorlar úshin qolaıly jaǵdaı jasaý jáne kapıtal tartý jumystaryn jandandyrý úshin yqtımal sharalardy qarastyrý.
Syrtqy ister mınıstrligi, Kazakh Invest kompanııasy basshylyǵynyń jumys qarqyny jáne ınvestıtsııalyq qyzmet dınamıkasyna áser etken faktorlardy taldaý boıynsha aqparaty tyńdaldy. 2024 jyly Qazaqstanda 1,85 trln teńgege 230 ınvestıtsııalyq joba paıdalanýǵa berildi. Investıtsııalyq shtabtyń jumysy bir jyl ishinde jalpy quny $50 mlrd-tan asatyn jobalar boıynsha ınvestorlardyń 115 problemalyq máselesin joıýǵa múmkindik berdi.
Qazaqstannyń neǵurlym joǵary qaıta óńdeý jáne eksporttyq múmkindikter úshin áleýeti bar básekelestik artyqshylyǵy basym taýashalarǵa ınvestorlardy maqsatty tartý tásili engizilýde. Yntymaqtastyq pen belsendi ınvestıtsııalaý kezeńine ótýdiń naqty perspektıvalary boıynsha kelissózder júrgizý úshin sala kóshbasshysy – úzdik 10 kompanııa anyqtaldy. Osylaısha, jumys ekonomıkanyń qajettilikterin, óńirlerdiń básekelestik artyqshylyqtaryn jáne basqa faktorlardy eskere otyryp, «ınvestıtsııalarǵa tapsyrys berý» qaǵıdaty arqyly qaıta qurylady.
Mysaly, Qytaıdyń iri agroónerkásiptik kompanııalarymen nátıjeli jumys júrgizildi. Fufeng Group jaqyn arada Jambyl oblysynda $350 mln-ǵa júgerini tereń óńdeý arqyly natrıı glýtamatyn óndiretin zaýyt qurylysyn bastaýdy josparlap otyr. Dalian Hesheng Holding Group bıyl jazda Aqmola oblysynda bıdaıdy tereń óńdeý kesheni sheńberinde $650 mln-ǵa qurylys-montajdaý jumystaryna kirisedi. Barlyq kompanııalarmen jobalardy «jaılastyrý» boıynsha belsendi jumys jalǵasýda, ıaǵnı ınfraqurylymǵa qol jetkizý jáne ákimshilik máselelerdi jedel sheshýdi qosqanda, qolaıly jaǵdaılar jasaý.
Budan basqa, agroónerkásiptik keshendi, energetıkany, ónerkásipti, qurylys materıaldaryn óndirýdi jáne basqalaryn qosa alǵanda, ekonomıkanyń negizgi salalaryn qamtıtyn $12 mlrd ınvestıtsııalardyń jalpy kólemi bar 20 strategııalyq joba aıqyndaldy. Usynylǵan jobalardyń ishinen bıyl 14 joba boıynsha ınvestıtsııalar týraly kelisimder jasasý qarastyrylýda, 13 joba boıynsha – qurylys-montajdaý jumystarynyń bastalýy, taǵy 16 joba boıynsha jobalaý-smetalyq qujattamany ázirleýdi bastaý josparlanyp otyr.
Sondaı-aq jumys saparlary, kezdesýler men basqa da is-sharalar aıasynda júzege asyrý týraly ýaǵdalastyqtar jasalǵan jobalarǵa nazar aýdaryldy. Premer-mınıstr iske asyrý merzimderi shegerilgen ınvestıtsııalyq jobalarǵa egjeı-tegjeıli toqtaldy. Almaty, Aqtóbe, Atyraý, Jambyl oblystary men Astana, Shymkent qalalarynyń ákimderi jáne densaýlyq saqtaý, saýda mınıstrleri baıandama jasady.
«Búginde ákimdikter tarapynan ınvestıtsııa tartý boıynsha qabyldanyp jatqan sharalary óńirlerdiń áleýetin ashyp kórsetpeıdi, ekonomıkalyq áleýet jetkilikti paıdalanylmaı otyr. Bul baǵyttaǵy jumystar jergilikti ózin-ózi basqarý vertıkalynyń barlyq deńgeıinde, onyń ishinde aýdan ákimderi deńgeıinde de júrgizilýi tıis», — dep tapsyrdy Premer-Mınıstr.
Óńir ákimdikteri, Mınıstrlikter jumysynyń josparly kórsetkishterin engizý boıynsha tásilder maquldandy.
Jobalardy iske asyrýdy monıtorıngileý men baqylaýdy kúsheıtýdiń pármendi tetigi búginde 1159 joba týraly derekter bar jańa Ulttyq tsıfrlyq ınvestıtsııalyq platforma bolady. Derekter «Atameken» UKP-men birlese toltyrylyp, jergilikti jerlerde ákimdikter tekseredi.
Sonymen qatar keńes barysynda memlekettik organdar jumysynyń tıimdiligine áser etetin jáne shara qoldanýdy talap etetin birqatar túıtkildi másele atap ótildi. Olardyń qatarynda ınfraqurylymnyń tapshylyǵy men jedel qamtamasyz etilmeýi, kúrdeli ákimshilik rásimder men ruqsat berýdegi kidirister, jer telimderin berýdiń uzaq merzimderi bar. Atalǵan máseleler boıynsha tıisti sheshimder qabyldandy..
«Prezıdent Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda ınvestıtsııa tartý basy artyq bıýrokratııadan arylyp, jedel vedomstvoaralyq úılestirýdi talap etetin asa mańyzdy jumys ekenin aıtty. Memlekettik organdar, ásirese ákimdikter jobanyń iske asyrylý barysyn «tikeleı» baqylaýy kerek. Ákimder men mınıstrler ınvestıtsııa tartýmen kúndelikti aınalysyp, búgingi kúnniń basty mindeti – ınvestorlardyń máselelerin jedel sheshýi qajet», — dep atap ótti Oljas Bektenov.
Bul baǵyttaǵy jumystar Premer-Mınıstrdiń erekshe baqylaýynda.
Aıta keteıik, Túrki ınvestıtsııalyq qorynyń kapıtaly 600 mln dollarǵa deıin ulǵaıady.