Olımpıadaǵa qatysqan tuńǵysh qazaq qyzy shettegi qandastar arasynan shyqqan
Rıo Olımpıadasynyń bastalýyna sanaýly ǵana kúnder qaldy. Osy oraıda tarıhqa kóz júgirtip, sporttyń tóresi atanǵan osyndaı iri dodaǵa «tuńǵysh» qatysyp, esimin altyn áriptermen jazyp qaldyrǵan qazaq balasy týraly aıtý, oqyrmandar nazaryna usyný artyqtyq etpeıtini anyq.
Aldanysh apamyz jalyndap turǵan jas kezinde Mońǵolııadaǵy jeńil atletıkadan ózi ornatqan rekordty 30 ret ózi jańǵyrtypty. Bul kez kelgen sportshynyń qolynan kele bermeıtin úlken erlikterdiń biri.
Aldanysh apamyzdyń sporttaǵy joly, jetistikteri jáne úlken sporttan ketkennen keıingi ómiri týraly osyǵan deıin BAQ betterinde belgili jýrnalıst Beken Qaıratuly biraz materıaldar jarııalady.
Shashasyna shań juqpaǵan qazaqtyń jelaıaq qyzy Aldanysh Ramazanqyzy 1964 jyly Tokıo Olımpıadasyna qatysqan alǵashqy qazaq qyzy. Ol búginde ózi týyp-ósken Mońǵolııanyń Ulanbatyr qalasynda turady. Kezinde talaı jarysta tileýles bolǵan sportsúıer qaýym ony «Jeńil atletıkanyń hanshaıymy» dep ataǵan eken.
Beken Qaıratulynyń málimetterine súıensek, jelaıaq qyz «Ulanbatyr qalalyq №18 orta mektepte oqyp júrgen kezinde-aq júgirýden aldyna jan salmapty. Ony baıqaǵan sol kezdegi Ivanov degen bapker 6-synyptyń oqýshysyn jeńil atletıka sektsııasyna qabyldapty. Keshikpeı talantty qyz ulttyq quramanyń sapynan bir-aq shyǵady. Bul 1961 jyl edi.
1962 jyly Mońǵol eliniń tarıhynda alǵash ret Búkilhalyqtyq spartakıada ótedi. Osy synda 16 jastaǵy Aldanysh 200 metr qashyqtyqqa 26,6 sekýnd, 400 metrge 58,8 sekýnd, 800 metrge 2 mınýt 18,7 sekýndta júgirip ótip, el rekordyn jańartqan. Bul - buryn-sońdy bolmaǵan ǵajap jetistik edi», dep jazady jýrnalıst.
Bir qyzyǵy osy Aldanyshtyń 800 metr qashyqtyqqa toqtatqan rekordyn 1984 jyly taǵy bir qazaq qyzy Mońǵolııa Memlekettik ýnıverstettiń túlegi Kúshaı Qulybekqyzy jańartypty.
Aldanysh Ramazanqyzy - jeńil atletıkadan sport sheberi, Mońǵolııa atynan Olımpıada oıyndaryna qatysqan tuńǵysh qazaq qyzy, Mońǵolııadaǵy qazaq dıasporasynan shyqqan alǵashqy sport sheberi.
Endi Aldanysh Ramazanqyzynyń ómiri men sporttaǵy jetistikterine qysqasha toqtalyp óteıik:
1945 jyly Mońǵolııanyń Baıan-Ólgıı aımaǵynda dúnıege kelgen. 1965 jyly medıtsına tehnıkýmyn, 1972 jyly Memlekettik dene shynyqtyrý sport ınstıtýtyn bitirgen.
1964 jyly Tokıo Olımpıadasyna qatysqan jeńil atlet, 1972-2005 jyldar aralyǵynda Ulanbatyr qalalyq №22 orta mektepte sport muǵalimi qyzmetin atqardy. Qazir zeınette.
On eki dúrkin chempıondyq tuǵyrǵa kóterilgen, shashasyna shań juqpaǵan jelaıaq.
Ol 1961 jyldan bastap, 1969 jylǵa deıin ulttyq quramada óner kórsetken.
Jelaıaq sportshy 1961 jyly Máskeýde ótken «Pravda» gazeti atyndaǵy jáne aǵaıyndy Znamenskııler atyndaǵy jarystarǵa qatysyp júldeli orynǵa ıe boldy. 1966 jyly Taýly Altaı ólkesinde ótken Mońǵol - Keńes elderiniń stýdent-jastar festıvalyna qatysyp, júgiristen altyn medalǵa qoly jetkeni bar. Respýblıkalyq quramada júrgen jyldary Ázerbaıjan astanasy Bakýde ótken halyqaralyq týrnırden ákelgen kúmis medali - Mońǵolııanyń jeńil atletıka sportynyń tarıhynda halyqaralyq jarystan ákelgen tuńǵysh medal retinde sport tarıhyna tirkelipti.
Mońǵolııada basqadaı sport túrleri, sonyń ishinde jeńil atletıka damyp, kemeldene qoımaǵan 1964 jyly Japonııanyń astanasy Tokıodaǵy olımpıada da Aldanyshtyń kórsetken nátıjesi jaman emes edi.
Ol áıelder arasyndaǵy 400 metrlik qashyqtyqqa qatysqan 68 júırikten 20-shy, 800 metrlik qashyqtyqqa qatysqan 75 sportshydan 22-shi orynǵa ıe bolypty. Álemniń 70-80 eliniń tańdaýly júırik qyz-kelinshekteri qatysqan mundaı dodada alǵashqy jıyrmalyqtan kóriný ekiniń biriniń qolynan kele qoımasy anyq.
Onyń shákirtterinen kóptegen myqty sportshylar shyǵypty. Tól shákirti Memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtettiń oqytýshysy, sport sheberi Urtnasyn degen qyz Aldanyshtyń ózi toqtatqyn 400 metr qashyqtyqtyq rekordyn buzypty.
Aldanysh apamyz Monǵolııa memlekettik joǵary nagrada «Altyn juldyz» ordeniniń ıegeri. «Halyqqa bilim berý isiniń ozat qyzmetkeri», «Mońǵolııa sportynyń úzdigi» qatarly ataqtary bar.
