«Oqyǵandar» tildi buzyp barady...» - baspasózge sholý

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi 10 qańtar, senbi kúni jaryq kórgen respýblıkalyq buqaralyq aqparat quraldaryndaǵy ózekti maqalalarǵa sholýdy usynady.

«Egemen Qazaqstan» basylymynyń búgingi sanynda Eýropadaǵy daǵdarysqa qatysty saraptama materıal jaryqqa shyqty. «Eýropa odaǵyn «eles» kezip júr» atty maqalada Grekııadaǵy aýmaly-tókpeli kezeń, «kári qurlyqtaǵy» valıýtalyq turaqsyzdyq, ekonomıkadaǵy quldyraý sóz bolǵan.

«Kelip jatqan jyl bir kezderi barynsha qýatty da áleýetti kóringen Eýropa odaǵynyń da keleshegi kúmán bola bastaǵanyn baıyptap baıqata bastady. Onyń shynjyrynyń bir shebin 25 qańtarda Grekııada ótetin parlament saılaýynyń qorytyndysy buzyp ketýi de múmkin. Eger sarapshylar boljap júrgendeı, Ellada eli odaq aımaǵynan shyǵa qalatyn bolsa, kóp uzamaı munyń sońynan «Kári qurlyqtyń» tústiktegi birqatar memleketteri ketýi de ǵajap emes. Bul da eshteńe emes, burnaǵy kúni Eýropa odaǵynyń «qamytyn moınyna kıip», osy kezge deıin ony «ógizdeı órge súırep» kele jatqan basty demeýshi - Germanııa óziniń grekterden buryn bul uıadan ketip qalýy yqtımal ekenin jarııa etip qoıdy. Eger bul shynymen oryndalar bolsa, odaqtyń taraǵannan basqa eshbir amaly qalmas edi. Osynyń bári qazirgi kúnderi Eýropa odaǵynyń ózin «eles» kezip júrgenin baıqatady. Al álem ekonomıkasy qazir úlken tańdaýdyń aldynda, naǵyz jolaıryqtyń boıynda tur. Jahannyń budan ári damýy men órken jaıýy osy túıinniń qalaı sheshilgenine baılanysty bolmaq», delingen maqalada.

«Aıqyn» gazeti qazaq tilindegi qazirgi zamandaǵy máselelerdiń birin kótergen «OQYǴANDAR» TІLDІ BUZYP BARADY...» atty maqala jarııalandy.

«Qazirgi tańdaǵy ınternet jelilerindegi áleýmettik jelilerdiń tili de lebizdiń qasań­danýyna ákelerine daý joq. Aıtylar sózdi baǵalamaı, «aıtqan óz aýzym» psıhologııasy lebizde jargondardy, dıalektilerdi, var­varızmderdi qoldandyryp qana qoımaı, sonymen birge sózdi burys qoldanýǵa, qalaı bolsa solaı sózdi buzyp jumsaýǵa alyp kelýde.Til tabıǵatynan áleýmettik qubylys bolǵandyqtan, buǵan beıjaı qaraýǵa bolmaıdy. Qazirgi áleýmettik jelilerde eki sóılemdi qate jazǵannan nemese bir sózdi, maqaldy, turaqty tirkesti burys qoldanyp qoıdym dep, eshkimniń de basy aýyryp, qınalyp jatqan joq. «Men qate jazǵannan qazaq tili buzylyp ketpeıdi» degen oı ár sanada oryn tepse, ne bolamyz. Sonda bári­­miz de solaı burys jazyp, burys qolda­nystardy turaqtatyp, turaqty tirkesterdi oryndy-orynsyz qoldanyp, varvarızmdi kúsheıte bersek, tildik qoldanys qaıda barady? Durys jazyp, durys sóıleıtinderdi shetten izdeımiz be?», dep jazady avtor.

«Aıqyn» baslymy «Jas bola ma, bas bola ma?» atty taǵy bir maqalasynda avtooryndyqtar taqyrybyn talqyǵa salyp otyr. «Avtooryndyqqa baılanǵan Áıteke bıdi, taksıge tańylǵan Tóle bıdi, avtobýstyń qorabynda qaltyldaǵan Qazybek bıdi kóz aldyńyzǵa elestete alasyz ba?!. Úkimet 12 jasqa deıingi balalardy avtokresloǵa tańyp qoıdy.

Demek, 12 jasqa deıin bizdiń balalar - sábı degen sóz. Sonda babalarymyzdyń «On úshte - otaý ıesi» degen danalyǵy qaıda qaldy?!.» deıdi avtor maqalada.

Qazaqstandyq ǵalymdar benzındi kómirden alýdy usyndy, dep habarlaıdy resmı tilde jaryq kóretin «Ekspress K» basylymy.

«Mundaı janar-jaǵarmaıdyń quny asa tómen bolady. Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Tehnologııalardy kommertsıalandyrý ortalyǵynyń dırektory Damır Egizbaev habarlaǵanyndaı, avtootyndy osyndaı tehnologııamen shyǵarý ádisi bizdiń elde bıyl kóktemde bastalyp ketpek», delinedi onda.

Tolyǵyraq «Avtomobılı zapravıat ýglem» atty maqaladan oqýǵa bolady.