OA úsh eliniń energetıka mınıstrleri Qambarata GES-1 jobasyna qatysty máselelerdi talqylady

ASTANA. KAZINFORM - 2025 jylǵy 26–27 mamyr kúnderi Birikken Arab Ámirlikteriniń Dýbaı qalasynda Qambar ata gıdroelektr stantsııasy-1 (GES-1) jobasy boıynsha ekinshi mınıstrlik dóńgelek ústeli ótti.

Bul joba – Ortalyq Azııadaǵy energetıkalyq qaýipsizdikti nyǵaıtýǵa jáne sý resýrstaryn utymdy paıdalanýǵa baǵyttalǵan mańyzdy óńirlik bastama. Іs-shara Dúnıejúzilik banktiń qoldaýymen uıymdastyryldy.

Dóńgelek ústel jumysyna úsh eldiń energetıka mınıstrleri bastaǵan delegatsııalar qatysty: Erlan Aqkenjenov (Qazaqstan), Taalaıbek Ibraev (Qyrǵyz Respýblıkasy) jáne Djýrabek Mırzamahmýdov (Ózbekstan).

Delegatsııa quramyna osy elderdiń qarjy jáne sý resýrstary mınıstrlikteriniń joǵary laýazymdy ókilderi de kirdi. Negizgi talqylanǵan taqyryp – Qyrǵyz Respýblıkasyndaǵy Naryn ózeninde qýaty 1860 megavatt bolatyn Qambarata GES-1 jobasyn júzege asyrý boıynsha kelesi qadamdar boldy. Joba úsh el úkimetiniń birlesken kúshimen júzege asyrylýda.

Qazaqstan, Qyrǵyz Respýblıkasy jáne Ózbekstan úkimetteri Dúnıejúzilik bankke jobany ázirleýde tehnıkalyq kómek kórsetý týraly ótinish bildirdi. Bul kómekke jańartylǵan tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdeme (TEN) daıyndaý, jobanyń ekologııalyq jáne áleýmettik saldaryn baǵalaý, sondaı-aq turaqty qarjylandyrý modeli men kommertsııalyq qurylymdy ázirleý kiredi.

Dóńgelek ústel jumysyna Dúnıejúzilik banktiń joǵary laýazymdy ókilderi de qatysty, onyń ishinde Ortalyq Azııa boıynsha dırektory Tatıana Proskýrıakova, Eýropa jáne Ortalyq Azııa (EOA) boıynsha strategııa jáne operatsııalar dırektory Karolına Sanches-Paramo, EOA óńirindegi ınfraqurylym boıynsha aımaqtyq dırektor Charlz Djozef Korme jáne energetıka baǵdarlamalarynyń jetekshisi Stefanı Gıl.

Ortalyq Azııa boıynsha Dúnıejúzilik bank dırektory Tatıana Proskýrıakova: «Dúnıejúzilik bank Ortalyq Azııa elderi arasyndaǵy energetıkalyq jáne sý qaýipsizdigi máseleleri boıynsha buryn-sońdy bolmaǵan yntymaqtastyq deńgeıin quptaıdy. Biz basqa halyqaralyq uıymdarmen seriktestikte Qazaqstan, Qyrǵyz Respýblıkasy jáne Ózbekstan úkimetteriniń Qambarata GES-1 jobasyn júzege asyrýǵa baǵyttalǵan kúsh-jigerin qoldaýǵa qýanyshtymyz. Bul joba búkil óńir men onyń halqy úshin eleýli ekonomıkalyq jáne áleýmettik paıda ákeledi», - dep atap ótti.

Mınıstrler óz memleketteriniń jobany júzege asyrýǵa saıası beıildiligin rastady. Joba óńirlik energetıkalyq qaýipsizdikti nyǵaıtýdyń jáne Ortalyq Azııadaǵy yntymaqtastyqty damytýdyń katalızatory retinde qarastyrylady.

Taraptar 2025 jylǵy qańtarda Tashkentte ótken alǵashqy mınıstrlik dóńgelek ústelden keıingi jetistikterdi talqylady. Erekshe nazar TEN men jobanyń ekologııalyq jáne áleýmettik aspektilerine aýdaryldy. Qatysýshylar jobanyń jańartylǵan smetalyq qunyn, energetıkalyq jelilerdi jańǵyrtý qajettiligin, halyqaralyq qarjy ınstıtýttary men uıymdarynyń qoldaýyn qosa alǵanda, qarjylandyrý kózderin jáne sý-energetıka salasyndaǵy yntymaqtastyqtyń negizgi qaǵıdattaryn qarastyrdy.

Qazaqstan energetıka mınıstri Erlan Akkenjenov: «Qambarata GES-1 jobasyn ilgeriletý – bizdiń úsh el arasyndaǵy tyǵyz ári tıimdi yntymaqtastyqtyń nátıjesi. Qazaqstan bul bastamaǵa berik beıildi jáne óńirdiń energetıkalyq damýy salasyndaǵy ortaq maqsattarǵa qol jetkizý úshin seriktesterimen belsendi yntymaqtastyqty jalǵastyrady», – dedi.

Qyrǵyz Respýblıkasynyń energetıka mınıstri Taalaıbek Ibraev: «Qambarata GES-1 – Qyrǵyz Respýblıkasynyń energetıkalyq damý strategııasynyń negizi jáne Ortalyq Azııa bolashaǵy úshin asa mańyzdy joba. Biz ony Qazaqstan men Ózbekstanmen tyǵyz seriktestikte, sý resýrstaryn turaqty paıdalaný men óńirlik energetıkalyq qaýipsizdikke ortaq kózqaras negizinde iske asyryp jatqanymyzǵa maqtan tutamyz. Biz jobany 2025 jyly iske qosýdy kózdep, senimdi túrde alǵa jyljyp kelemiz», - dep atap ótti.

Ózbekstan energetıka mınıstri Djýrabek Mırzamahmýdov bylaı dedi: «Bizdiń óńirlik seriktesterimizben birge Tashkentte ótken birinshi mınıstrlik dóńgelek ústelden keıingi eleýli progresti qýanyshpen atap ótemiz. Bizdiń elderdiń úılestirilgen is-qımyly men halyqaralyq qarjy ınstıtýttarynyń qoldaýy arqyly biz bul jobany halyqaralyq tehnıkalyq, ekologııalyq jáne áleýmettik standarttarǵa tolyq sáıkes júzege asyratynymyzǵa senimdimin».

Kezdesý qorytyndysy boıynsha taraptar jobany ázirleýge qajetti kelesi sharalar men merzimderdi kelisip, óńirlik yntymaqtastyqty jalǵastyrýǵa jáne jobany júzege asyrýdy jedeldetý maqsatynda mınıstrlik kezdesýlerdi turaqty túrde ótkizýge daıyn ekendikterin rastady.

Osyǵan deıin «Qambar ata» GES-i Ortalyq Azııanyń energetıkalyq áleýetin nyǵaıta túsetini týraly jazdyq.