Nurlan Nyǵmatýlın: Jańa ekologııalyq kodeks qazaqstandyqtardyń ómir súrý sapasyn arttyrýǵa yqpal etýi tıis
Májiliske kelip túsken jańa Ekologııalyq kodekstiń eń ózekti máselelerin talqylaýǵa memlekettik organdardyń, «Atameken» UKP-nyń, iri otandyq kásiporyndardyń basshylary, ekolog-sarapshylar, sondaı-aq azamattyq qoǵam ókilderi qatysty.
Májilis Tóraǵasy Nurlan Nyǵmatýlın Memleket basshysynyń Qazaqstandaǵy ekologııalyq jaǵdaıdy jaqsartý úshin erekshe nazar aýdarǵanyna toqtaldy.
Talqylaý barysynda jańa Ekologııalyq kodeks jobasynyń eń ozyq qoljetimdi tehnologııalardy engizý shartymen I sanattaǵy obektiler úshin keshendi ekologııalyq ruqsattarǵa kóshý sııaqty normasyna erekshe nazar aýdaryldy.
Zań jobasyn ázirleýshilerdiń pikirinshe, tehnologııalyq protsesterdi jańǵyrtý qorshaǵan ortaǵa emıssııany tómendetýge múmkindik beredi. Kásiporyndar úshin yntalandyrý sharalary retinde kásiporyndardy qoljetimdi tehnologııalar engizilgen jaǵdaıda ekologııalyq tólemderden bosatý, kerisinshe jaǵdaıda emıssııa úshin tólemderdi birtindep arttyrý usynylady.
Osyndaı normanyń qajettiligimen kelise otyryp, Májilis depýtattary obektıvti sebepter boıynsha 10 jyl ishinde qoljetimdi tehnologııalardy engizýge bólinetin kásiporyndarǵa qatysty jekelegen kórsetkishter boıynsha belgilengen normatıvterge qol jetkizý máselesin kóterdi. Al qoljetimdi tehnologııalardy engizý boıynsha mindettemeler oryndalmaǵan jaǵdaıda barlyq jyldar úshin tólenbegen ekologııalyq tólemder túrinde arttyrý koeffıtsıentteri men ósimaqylary bar aıyppul sanktsııalary kózdeledi.
«Birinshiden, jańa tehnologııalardy engizý qajet. Ol durys. Bul qazirgi zamannyń talaby. Ekologııalyq máselelerdi sheshý úshin de ol qajetti nárse. Osy jobaǵa 10 jyl ýaqyt beriledi. Degenmen, ómirde ártúrli jaǵdaılar bolady. Mysaly, kásiporyn jańa qoljetimdi tehnologııany engize bastady, biraq, obektıvti sebeptermen jumystar áli aıaqtalǵan joq. Endi oǵan 10 jyldyń aıyppuldary salynatyn bolsa, onda ony qalaı tóleıdi? Sonymen birge, bul suraqtyń áleýmettik jaǵy taǵy bar», - dedi Nurlan Nyǵmatýlın.
Májilis Tóraǵasy buny bir kúnniń máselesi emes ekenin, qoljetimdi tehnologııalardy engizýdi yntalandyrý normalary kásiporyndardy tehnologııalyq qaıta jaraqtandyrýǵa yqpal etýi tıis ekenin atap ótti. Munyń bári Ekonomıkalyq yntymaqtastyq jáne damý uıymy (EYDU) standarttaryna qol jetkizýge baǵyttalǵan.
Májilis depýtattary sondaı-aq usynylyp otyrǵan normaǵa qatysty máseleni kóterdi, oǵan sáıkes bizdiń elde EýrAzEQ tehnıkalyq reglamentiniń talaptaryna sáıkes kelmeıtin kólik quraldaryn óndirýge jáne paıdalanýǵa tyıym salynady.
Osy jaǵdaıǵa Májilis depýtattary alańdaýshylyq bildirdi. Sebebi, budan aýyl turǵyndary zardap shegýi múmkin. Óıtkeni olardyń kópshiligi áli kúnge deıin eski aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn paıdalanady.
Statıstıkaǵa sáıkes, elde paıdalaný merzimi 15 jyldan asatyn traktorlardyń 82%-y jáne kombaındardyń 65%-y bar. Barlyq aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy parkiniń tek 30%-y ǵana zamanaýı talaptarǵa sáıkes keledi.
Májilis Spıkeriniń pikirinshe, bul normany aýyl turǵyndaryna qolaısyzdyq týdyrmaýy úshin muqııat pysyqtaý qajet.
Otyrys barysynda depýtattar ekologııalyq saqtandyrý máselesin de kóterdi. Bul tek I sanattaǵy obektiler úshin mindetti bolady dep kózdeledi. Sonymen qatar, elimizde sharýashylyq jáne ózge de qyzmettiń ekologııalyq qaýipti túrleri sanatyna jatatyn II sanattaǵy 2 myńnan astam obekt jáne III sanattaǵy 3 myńnan astam obekt bar.
Nurlan Nyǵmatýlınniń pikirinshe, bul nysandardy ekologııalyq saqtandyrýmen de qamtý kerek.
Talqylaýdy qorytyndylaǵan Májilis Tóraǵasy búgingi otyrystyń óz maqsatyna jetkenin alǵa tartty.
«Ekologııalyq kodeks ol - árbir adamnyń ómirine, jalpy elimizdiń damýyna tikeleı qatysy bar qujat. Sondyqtan, jańa kodekste qorshaǵan ortaǵa zııan keltirmeý, baqylaýdy kúsheıtý, tıisti shara qoldaný boıynsha mańyzdy normalar engizildi. Sonymen birge, zamanǵa saı, jańa tehnologııalar paıdalanýǵa da basa nazar aýdaryldy. Olardyń barlyǵy Memleket basshysy alǵa qoıǵan mindetterdi oryndaýǵa jáne ekologııany kúsheıtýge jańa serpin beretini, árıne, sózsiz» – dedi ol.