Nazarbaev Ýnıversıtetiniń janynan bıznes kampýs ashylady - Shıgeo Katsý
Bıyl Nazarbaev Ýnıversıtetiniń qurylǵanyna 12 jyl tolyp otyr. Shıgeo Katsý myrza áńgimeni osydan bastady.
«Ýnıversıtet 2010 jyldyń jazynda ashylǵan edi. 2011 jyly ýnıversıtetke akademııalyq erkindik pen ınstıtýtsıonaldyq derbestik beretin arnaıy zań qabyldandy. Qazaqstandaǵy jáne jalpy óńirdegi ýnıversıtetterdiń deńgeıi ósýi úshin ýnıversıtetterdiń myqty jelisin qursaq deımiz», - deıdi ýnıversıtet prezıdenti.
Onyń paıymynsha, Qazaqstan bıliginiń joǵary bilim men ǵylymdy damytýǵa arnalǵan bastamalary ýnıversıtettiń baǵytymen úndesip jatyr.
«Memleket básekege qabiletti bolý úshin onyń azamattary básekege qabiletti bolý kerek. Nazarbaev Ýnıversıteti talantty oqýshylar men stýdentterdi shoǵyrlandyratyn ortaǵa aınalyp otyr. Bizdi qoǵamnyń ózgerýine áser etetin qural retinde kóre bastady. Óıtkeni, bolashaq kóshbasshylardyń býynyn tárbıeleý úshin qurylǵan bolatynbyz. Muny birde-bir ýnıversıtet ózdiginen jasaı almaıdy. Ózimizdegi stýdenttermen shektelip qalmaı, basqa ýnıversıtetterdiń talantty stýdentterin osyndaı ortaǵa tartýymyz kerek», - dedi ol kezdesý barysynda.
Atalǵan 12 jyldyń ishinde bul ýnıversıtetten 8 býyn túlek shyqqan.
«Bızneske ketken túlekterimizdiń kóbi áleýmettik kásipkerlikpen aınalysady. Bizdiń stýdentter bar bilim-biligi men qajyr-qaıratyn qoǵam ıgiligine arnaýdy mindetimiz dep túsinedi», - deıdi Shıgeo Katsý myrza.
Áńgime kezinde ol ýnıversıtettiń Jańa Qazaqstannyń damýyna qalaı úles qosa alatynyn atady.
«2018-2030 jyldarǵa arnalǵan strategııamyz boıynsha, bizdiń maqsatymyz – álemdegi ozyq zertteý ýnıversıtetteriniń úzdik 20%-y toptasqan qatarǵa qosylý», - deıdi Nazarbaev Ýnıversıtetiniń prezıdenti.
Memleket basshysy Q. Toqaevtyń joǵary bilim berý isinde tehnıkalyq baǵytqa basymdyq berý týraly ustanymy da ýnıversıtettiń jumys modelimen úndes.
«Bizdiń stýdentterdiń 2/3 bóligi matematıka, ınjenerııa, tehnologııa, medıtsına salasynda bilim alady. Zerthanalar quryp, eksperımentter júrgizý kóp aqshany talap etedi. Sondyqtan, bıýdjettiń 80%-y tehnıkalyq baǵyttaǵy baǵdarlamalarǵa jumsalady», - deıdi ol.
Ǵylym menedjeri qazir álem elderiniń bári bilim men ǵylymnyń qunyn jete túsinip otyrǵanyn eske saldy.
«2018 jyly úzdik ýnıversıtetter reıtınginde 1 100 oqý orny bar edi. 4 jyldan keıin 1 800 ýnıversıtet boldy. 2030 jylǵa qaraı 2 500, tipti 3 000 ýnıversıtetpen básekege túsetin shyǵarmyz. Qazir kóp el joǵary bilimge damýdyń kózi retinde ǵana emes, jan-jaqtan talanttar tartýdyń kózi retinde ınvestıtsııa salady», - deıdi ol.
Nazarbaev Ýnıversıteti Eýropa men Azııadaǵy ýnıversıtetter qaýymdastyqtaryna qosylý arqyly ózderindegi bilim baǵdarlamalaryn ınstıtýtsıonaldyq deńgeıde akkredıtteýge kúsh salyp otyr.
«Qazaqstan shıkizatqa, jalpy kómirsýtek eksportyna shamadan tys táýeldilikten bas tartyp, neǵurlym ártarapty ekonomıkaǵa kóshýdi mindet etip otyr.
Biz bızneske arnalǵan kampýs salyp, sol arqyly halyqaralyq kompanııalardy tartýdy kózdep otyrmyz. Bul – el ekonomıkasyn ártaraptandyrýdyń ajyramas bóligi. Sondaı-aq, elimizdiń basqa óńirlerinde, sonyń ishinde Almatyda da jumys isteýge nıettimiz.
Densaýlyq saqtaý mınıstrligimen birge bıomedıtsınalyq klasterdi damytqymyz keledi. Bizdegi Medıtsına mektebi men UMC aýrýhanalar júıesi halyqaralyq aýrýhanalardyń biryńǵaı júıesine kirýdi josparlap otyr. Osylaısha, Astananyń medıtsınalyq týrızm oshaǵyna aınalýyna úles qossaq deımiz», - dedi Shıego Katsý myrza.
Kezdesýdiń suraq-jaýap bóliminde ýnıversıtetti qarjylandyrý máselesimen baılanysty suraqtar kóp qoıyldy.
«Únemi memleket bıýdjetine arqa súıeý sonshalyq qolaıly emes. Sondyqtan, biz qarjylandyrý kózderin ártaraptandyrýǵa tyrysamyz. Onyń ústine bıyl pandemııa men Ýkraınadaǵy geosaıası jaǵdaıǵa baılanysty birqatar qıyndyqtarǵa tap boldyq. Jahandyq qıyndyqtardan Qazaqstan da shet qalǵan joq. Bıyldan bastap memleket bıýdjetinen bólinetin qarajatty 25% qysqartyp otyrmyz. Biz úshin bul – ári úlken qadam, ári úlken synaq. Biz «Bolashaq» baǵdarlamasyndaǵy bakalavrıat satysynyń ornyn japqandyqtan, stýdentterimizdiń 90-95%-y grantta oqıdy.
Bul – bir jaǵynan durys, talantty jastar kedergisiz bilim alǵany kerek. Taǵy bir jaǵynan aqyly negizde oqı alatyn stýdentterdiń úlesin ulǵaıtqymyz keledi. Bul bizdiń qarjylyq turaqtylyǵymyz úshin mańyzdy bolmaq», - dedi ýnıversıtet prezıdenti.
Shıgeo Katsý myrza álemniń ataqty degen ýnıversıtetteriniń eń ejelgileri qazirgi deńgeıge jetý úshin 800 jyldan beri ǵylymǵa qyzmet etip kele jatqanyn mysal etip keltirdi.
«Qazirgi baǵytymyzdan aınymaı, osy qarqynmen jyljı bersek, 2030 jylǵa qaraı Nazarbaev Ýnıversıteti arqyly Qazaqstan ǵylymyn damytýǵa salynǵan kúsh pen resýrstyń jemisin búkil halyq sezinedi», - dep túıindedi ýnıversıtet basshysy.
