NATO-nyń tutastyǵy úshin alańdaýǵa negiz joq — Erkin Tuqymov
ASTANA. KAZINFORM — Soltústik Atlantıkalyq alıans qyzmetin jalǵastyrady, tipti jańa múshelerdiń qosylýymen odan ári kúsheıe túsedi. Bul týraly Qazaqstannyń strategııalyq zertteýler ınstıtýtynyń dırektory Erkin Tuqymov Jibek Joly telearnasynyń «Ýáde» baǵdarlamasynda málim etti.
Sarapshynyń pikirinshe, alıanstyń qurylymy saqtalyp qana qoımaı, damyp keledi.
— Meniń oıymsha, NATO-nyń tutastyǵy úshin alańdaýdyń qajeti joq, bul óte myqty qurylym. Ol óz jumysyn jalǵastyrady. Tipti, jańa múshelerdiń qosylýyna baılanysty kúsheıýi de múmkin. Mysal retinde Shvetsııa men Fınlıandııany aıtýǵa bolady. Jalpy, AQSh-tyń rıtorıkasyna muqııat nazar aýdarsaq, olar Soltústik Atlantıkalyq alıanstyń taraýy týraly emes, kerisinshe, eýropalyq qatysýshylardyń jaýapkershiligin arttyrý týraly aıtyp otyr, — dedi Erkin Tuqymov suhbat barysynda.
Onyń aıtýynsha, biraz memleket NATO elderiniń qorǵanysqa arnalǵan shyǵyndar boıynsha óz mindettemesin uzaq ýaqyt boıy oryndap keledi.
— Kóp jyldar boıy NATO-nyń biraz múshesi mindettemelerin oryndaǵan joq, olar JІÓ-niń keminde 2%-yn qarý-jaraq pen qorǵanysqa jumsaýy kerek bolatyn. Áli kúnge deıin 8-9 memleket bul talapty oryndamaı keledi. Árıne, bul jaıt amerıkalyqtardy alańdatady, sebebi olardyń úlesi eýropalyq seriktesteriniń úlesimen salystyrǵanda tym joǵary. Sondyqtan olar qorǵanysqa, qaýipsizdikke kóbirek qarajat bólýdi talap etedi, — dep túsindirdi QSZI dırektory.
Qazaqstanǵa keler bolsaq, Erkin Tuqymovtyń pikirinshe, eýropalyq qaýipsizdik máselelerine qatysty talqylaýlarda asyra silteýdiń qajeti joq.
— Bul — eýropalyq qaýipsizdik máseleleri, olar máseleni ózderi sheshedi. Bul baǵytta olardyń naqty ustanymy bar. Keshe ǵana Germanııadaǵy saılaý nátıjeleri jarııalandy, onda Frıdrıh Merts jeńiske jetti, onyń Eýropanyń myqty qarýly kúshin qurý oıy bar, — dep túıindedi E. Tuqymov.
Aıta ketsek, jyl basynda Memlekettik keńesshi Erlan Qarın Prezıdent janyndaǵy Qazaqstannyń strategııalyq zertteýler ınstıtýty (QSZI) Ǵylymı keńesiniń keńeıtilgen otyrysyna qatysty.