Múgedektik 5 jylǵa belgilenetin aýrýlardyń tizbesi bekitildi
Bul is 2025 jylǵa deıingi QR múgedektigi bar adamdardyń quqyqtaryn qamtamasyz etý jáne ómir súrý sapasyn jaqsartý jónindegi ulttyq jospardy iske asyrý sheńberinde júzege asty. Atap aıtqanda, eresekterge múgedektik 5 jyl merzimge belgilenetin aýrýlar tizbesi bekitildi.
MÁS júrgizý qaǵıdalaryna ózgerister múgedekterdi áleýmettik qorǵaý salasyndaǵy úılestirý keńesiniń usynymdaryna sáıkes engizildi, onyń quramyna múgedektigi bar adamdardyń qoǵamdyq birlestikteriniń ókilderi kiredi. Olar ońaltý boljamy qolaısyz aýrýlar boıynsha qaıta kýálandyrýdan jıi ótý qajettigine baılanysty birneshe ret qolaısyzdyqtardy atap ótti.
Osyǵan baılanysty dene fýnktsııalarynyń aýyr buzylýymen, ońaltý boljamy kúmándi nemese qolaısyz 19 aýrýdyń tizbesi jasaldy, oǵan sáıkes múgedektik 5 jylǵa belgilenýi múmkin. Olardyń ishinde ıntoksıkatsııa aıqyn bilinetin qaterli isikter, psıhıka aıqyn buzylǵan shızofrenııa, organdar men organızm fýnktsııalarynyń aıqyn bilinetin birshama buzylýymen qant dıabeti, V satydaǵy sozylmaly búırek aýrýlary jáne t.b. bar.
Osy belgileri bar múgedekter 5 jylda bir ret qaıta kýálandyrýdan ótedi. Buryn 18 jastan asqan adamdarǵa múgedektik 1 jylǵa, 2 jylǵa nemese merzimsiz berildi.
Sonymen qatar, emdeýge kelmeıtin anatomııalyq defektiler tizbesi keńeıtildi. Sondaı defektileri bar 18 jastan asqan adamdarǵa múgedektiktiń ekinshi toby qaıta kýálandyrýdan ótpesten belgilenedi. Tizbege qan dıabeti men Lerısh sındromy aıasyndaǵy eki aıaqtyń ampýtatsııasy, 16 jasqa deıin balaǵa múgedektikti alǵash belgilegen kezde ortasha aqyl-oı kemistigi (ımbetsıldilik) jáne túrli genezdegi aqyl-oı kemistiginiń tıisti dárejesi, eki aıaqtyń turaqty bilinetin parezderimen jáne bilinetin shoǵyrlanǵan gıperkınezdermen qozǵalýdaǵy buzylýlar (gemıparez, paraparez, trıparez, tetraparez) qosymsha engizildi.
Budan basqa, 16 jasqa deıingi bala múgedek dep tanylatyn medıtsınalyq kórsetilimderdiń tizbesi keńeıtildi. Máselen, múgedektikti 5 jyl merzimge belgileý úshin qoldanystaǵy kórsetilimder tizbesine balalar aýtızmi, Asperger sındromy, atıpıkalyq aýtızm, sondaı-aq qaıta kýálandyrý kezinde 1 jáne 2 tıpti qant dıabeti jáne t. b. qosyldy. 16 jasqa deıingi múgedektik teriniń tuqym qýalaıtyn aýrýlary, Daýn jáne Rett sındromdary, údemeli bulshyqet dıstrofııasy, týa bitken mıopatııamen jáne aýtızmmen, Asperger sındromymen, atıptik aýtızmmen aýyratyn balalardy qaıta kýálandyrý kezinde belgilenedi.
Sondaı-aq, densaýlyq jaǵdaıy ózgergende budan buryn belgilengen múgedektik merzimi men eńbek etý qabiletinen aıyrylý dárejesin qaıta kýálandyrý tártibi reglamentteldi. Endi múgedekter densaýlyq jaǵdaıy nasharlaǵan, sondaı-aq jaqsarǵanda da qaıta kýálandyrýǵa jiberiletin bolady.
Taǵy bir jańalyq – Medıtsınalyq-áleýmettik saraptama bóliminiń otyrystaryn ótkizý barysynda aýdıo-jáne beınejazba quraldaryn paıdalaný bolyp tabylady.
Buıryq 2021 jylǵy qańtarda kúshine enedi.
Buıryq mátinimen myna jerden tanysýǵa bolady.