Memlekettik qyzmetke qabyldaý konkýrsy avtomattandyrylady – Darhan Jazyqbaı
ASTANA. KAZINFORM – Elge Memlekettik qyzmet isteri agenttigi ne úshin kerek? Prezıdent tapsyrmalary qalaı oryndalyp jatyr? Memlekettik qyzmettegi basshylar sanyn azaıtqannan ne paıda? Memlekettik qyzmetshiler jumystan tys ýaqytta jeke ómir súrýge quqyǵy bar ma? Osy jáne ózgede suraqtarǵa QR Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń tóraǵasy Darhan Jazyqbaı Jibek joly telearnasyndaǵy «Ýáde» baǵdarlamasynda jaýap berdi.
Memlekettik qyzmet isteri agenttigi kerek pe?
- Bul álemdik zamanaýı tájirıbelerdi memlekettik basqarý men memlekettik apparat júıesin qalyptastyrýda qajet. Ol memlekettik qyzmetshilerdiń jumys tártibin, reglamentin, onyń júrisin retteý úshin jáne júıeli jumys isteýiniń tártipterin retteý. Sonymen qosa olar (memlekettik qyzmetshiler) memlekettik organdarda qyzmet kórsetedi, sony baǵalaý úshin agenttik qajet. Memlekettik qyzmetshilerdiń qaǵıdaty men fýnktsııanaldyq mindetteri bar. Sondaı-aq, memlekettik qyzmetshilerdiń quqyǵyn qorǵaımyz.
Memlekettik qyzmetshilerdi óz mindetin atqarmaǵany nemese qate basqany úshin jazalaǵan jón be?
- Memlekettik organdarda ádep ýákilderi bar. Biz olardyń ishinde erlik tanytyp, eńbegine adal bolǵandardyń jumysyn nasıhattaımyz. Mysaly, Túrkistan oblysy, Shardara aýdanynda aýyl ákimi sý tasqyny kezinde basyn qaterge tigip adamdardy qutqardy. Sol sııaqty Jambyl oblysy Shý aýdanynda qalyń qar jaýyp, jol jabylǵan kezde aýyl ákimi qar qursaýynda qalǵan 70 adamǵa kómektesti. Al memlekettik qyzmetshi qoǵam aldynda qandaıda bir ádepsiz qylyqtar jasaıtyn bolsa, ony biz mindetti túrde ashyq jarııalap, kórsetip otyramyz. Al oǵan negizsiz, dáıeksiz jala jabylǵan jaǵdaıda biz ony qorǵaımyz. Zań men tártip - barshaǵa ortaq. Memlekettik qyzmet týraly zańda qyzmetshilerdiń jeke basyna, jeke keńistigine kirýge shekteý qoıylmaǵan. Meniń oıymsha, qoǵam memlekettik qyzmetshilerge qatysty ortaq bir túsinikke kelý kerek dep oılaımyn. Osy oraıda biz qazir memlekettik qyzmetshilerdi qorǵaý maqsatynda qandaıda bir normalardy engizý jaǵyn oılastyryp jatyrmyz.
2016 jyly memlekettik qyzmet týraly jańa redaktsııalyq zań qabyldandy. Sol kezde memlekettik qyzmetshilerdiń ár is áreketine shekteýler qatty qoıyldy. ıAǵnı memlekettik qyzmetshiler kópshilik jerge barmaý kerek, áleýmettik jelilerge foto jarııalaýǵa bolmaıdy degen sekildi. Biz qoǵamnan qashatyn bolyp qalǵanbyz. Sodan keıin biz bulaı bolmaıtyndyǵyn túsinip, Ádep kodeksin ózgerttik.
Prezıdent tapsyrmasynyń oryndalý barysy
- Birinshiden, servıstik apparatty qurý, ol tek agenttik emes memlekettik organdardyń kúshimen jasalady. Bizge qarasty Memlekettik basqarý akademııasy ishinen HR ınstıtýtyn ashtyq. Odan bólek, Memleket basshysy bizge jeke sektordan bilikti mamandardy tartýdy tapsyrdy. Osyǵan baılanysty biz basqarmalar, departamentter basshylaryn tikeleı taǵaıyndaýdy qolǵa aldyq. ıAǵnı biz túrli jeke sektorda jumys istep jatqan mamandardy tartyp, memlekettik qyzmetke ornalastyramyz. Olardy qabyldar aldynda basty 3 talap qoıylady, olar memlekettik organdardaǵy ótili, quqyq qorǵaý nemese sottaǵy ótili jáne jeke fýnktsııanaldyq qabileti.
Tórt bastyq, bir oryndaýshy
- Bul bizge deıin bolǵan nárse. Byltyr biz taldaý jasadyq, qarap otyrsaq basshy kóp, oryndaýshy az. Osyny retteý úshin normatıvtik akti qabyldaý kerek. Osylaısha byltyr jyl aıaǵynda basshy men oryndaýshy arasyndaǵy mindetterdi retteý týraly buıryqqa qol qoıdym. Oǵan sáıkes, eger memlekettik organda 500 qyzmetker bolsa, sonyń 30% basshy, qalǵany oryndaýshy bolý kerek. Biz basshylardy azaıtyp jatyrmyz. Qazir memlekettik organdarda osy buıryqty iske asyrý boıynsha jumystar júrip jatyr. Biz buıryq berdik, olar oryndaý kerek. Oryndalmasa zań aıasynda tártipke shaqyramyz.
Memlekettik qyzmette bastyq azaısa, olardyń jalaqysy qaıda ketedi?
- Tólem qory únemdelgen kezde, basshy eńbekaqy qoryndaǵy qarjyny paıdalana alady. ıAǵnı qyzmetshi jaqsy jumys istegen jaǵdaıda, birinshi basshy oǵan ústemaqy taǵaıyndaýǵa quqyǵy bar. Mınıstrlerge kelsek, olardyń jalaqysy kóterilmeıdi, oǵan Memleket basshysy moratorıı jarııalady.
Memlekettik qyzmetshilerdiń áleýmettik máselesin kim qorǵaıdy?
- Memlekettik qyzmetshilerdiń áleýmettik quqyǵyn qorǵaý ózekti. Osy oraıda zeınetke shyqqan memlekettik qyzmetshiler jalaqysynyń 70% saqtaýǵa qatysty oı, usynysymyz bar. ıAǵnı laýazymyna qaramastan. Odan bólek, memlekettik qyzmetshi kópbalaly bolsa, onyń balalaryna grant bólý týraly da usynystar bar. Atalǵan usynystardy byltyr tamyzda Úkimetke kirgizdik. Ázirge qarjy jaǵyna baılanysty qoıa turyńyz degen jaýap boldy.
Prezıdenttik jastar kadrlyq rezervteri
- Bul joba 2019 jyly qyrkúıekte bastaldy, 2020 jyly qańtarda jas mamandar jumysqa ornalasa bastady. Kadrlyq rezervterge kelgende, ártúrli synı kózqaras, pikir bolý kerek. Biraq, toǵysyp kelgende bárimizde bir ortaq pikir bolý kerek, ol degenimiz jastarǵa memlekettik basqarýda múmkindik berý. Bıyl 400 jas kadrlyq rezerv bar. Olardyń 273-i memlekettik qyzmetke ornalasty. Odan bólek, 27 rezervtegi kadrǵa usynys keldi.
Memlekettik qyzmetke qabyldaý konkýrsy avtomattandyrylady
- Bizdiń maqsat – konkýrsty adamnyń qatysýynsyz, avtomattandyrý. Sıngapýr, Dýbaımen memorandým jasap, solardyń tájirıbesin engizsek pe dep otyrmyz. Tolyqqandy 2026 jyly engizsem degen oıym bar.
