Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qorynan 2023 jyly 1,3 mln adam áleýmettik tólem aldy
ASTANA. KAZINFORM – 2023 jyly Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qorynan (budan ári – MÁSQ) shamamen 1,3 mln qazaqstandyq 750,7 mlrd teńge somasyna áleýmettik tólemder aldy, bul 2022 jylmen salystyrǵanda 70%-ǵa kóp. Bul týraly Qazaqstan Respýblıkasy Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi jazdy.
Eńbekke qabilettilikten aıyrylǵan jaǵdaıda tólenetin áleýmettik tólem bıýdjet qarajaty esebinen múgedektigi boıynsha memlekettik áleýmettik járdemaqyǵa qosymsha taǵaıyndalady. MÁSQ-ten tólem medıtsınalyq-áleýmettik saraptamada belgilengen 30%-dan 100%-ǵa deıingi dárejede jáne eńbek qyzmetin jalǵastyrýyna qaramastan jalpy eńbekke qabilettiligin joǵaltý kezeńinde júzege asyrylady.
2023 jyly atalǵan tólemdi 38,7 mlrd teńge somasyna 100 myńnan astam adam aldy, bul 2022 jylmen salystyrǵanda 27%-ǵa kóp. Belgilengen tólemniń aı saıynǵy ortasha mólsheri 47 445 teńgeni qurady.
Asyraýshysynan aıyrylǵan jaǵdaıda tólenetin áleýmettik tólem mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesine qatysýshynyń asyraýynda bolǵan adamdarǵa bıýdjet qarajaty esebinen tólenetin asyraýshysynan aıyrylýy boıynsha memlekettik áleýmettik járdemaqysyna qosymsha taǵaıyndalady. MÁSQ-ten tólem asyraýyndaǵy adamdar 18 jasqa tolǵanǵa deıin, al kúndizgi oqý nysanynda oqyǵan jaǵdaıda 23 jasqa deıin tólenedi.
Ótken jyly atalǵan tólem asyraýshysynan aıyrylǵan 64,3 myń otbasyǵa 26,8 mlrd teńge somasynda berildi, bul 2022 jylǵy somamen salystyrǵanda 26%-ǵa artyq. Belgilengen tólemniń aı saıynǵy ortasha mólsheri 51 574 teńgeni qurady.
Jumysynan aıyrylǵan jaǵdaıda tólenetin áleýmettik tólem áleýmettik saqtandyrý júıesine qatysýshyǵa onyń jumystan shyǵarylý sebebine qaramastan taǵaıyndalady. Negizgi shart – jumyssyz retinde tirkelý. Tólem júıege qatysý ótiline baılanysty 1 aıdan 6 aıǵa deıin júzege asyrylady. Tólem mólsheri 2023 jylǵy 1 qańtarda 40%-dan 45%-ǵa deıin ulǵaıtylǵan jumyssyz retinde tirkelý aldyndaǵy sońǵy 2 jyl ishinde MÁSQ-ǵa áleýmettik aýdarymdar júrgizilgen ortasha aılyq tabysqa, júıege qatysý ótiline jáne tabysty almastyrý koeffıtsıentine baılanysty bolady.
2023 jyly bul tólem 49,9 mlrd teńge somasynda tólenip, ony 224,1 myń adam aldy, bul 2022 jylǵy alýshylar sanynan 2 ese artyq. Ósim Otbasynyń tsıfrlyq kartasyn engizýmen baılanysty, onyń sheńberinde jumysynan aıyrylý boıynsha tólem proaktıvti túrde taǵaıyndalady, sondaı-aq azamattardan Elektrondyq úkimet pen Elektrondyq eńbek bırjasy portaldary, sondaı-aq keıbir ekinshi deńgeıdegi bankterdiń mobıldi qosymshalary arqyly tólem jasaýǵa ótinishter berýdiń elektrondyq nysanyn talap etýmen baılanysty. Belgilengen tólemniń aı saıynǵy ortasha mólsheri shamamen 60 myń teńgeni qurady.
Júktilikke jáne bosanýǵa, jańa týǵan balany (balalardy) asyrap alýǵa baılanysty tabysynan aıyrylý jaǵdaıy boıynsha áleýmettik tólem júktilik jáne bosaný boıynsha demalystyń barlyq kúnderine taǵaıyndalady. Tólem mólsheri júktilikke jáne bosanýǵa baılanysty demalys kúnine deıingi sońǵy 12 aıda MÁSQ-ke áleýmettik aýdarymdar júrgizilgen ortasha aılyq tabysqa jáne eńbekke jaramsyzdyq kúnderiniń sanyna baılanysty.
2023 jyly bul birjolǵy tólemdi jalpy somasy 348,2 mlrd teńgege 287,5 myń adam aldy, bul 2022 jylǵy somamen salystyrǵanda shamamen 2 ese kóp. Taǵaıyndalǵan tólemniń ortasha mólsheri 1 244 813 teńgeni qurady.
Bir jarym jasqa deıingi bala kútimine baılanysty tabysynan aıyrylý jaǵdaıy boıynsha aı saıynǵy áleýmettik tólem balanyń týǵan kúninen bastap áleýmettik saqtandyrý júıesine qatysýshyǵa taǵaıyndalady. Tólem mólsheri sońǵy 2 jylda MÁSQ-ke áleýmettik aýdarymdar júrgizilgen ortasha aılyq tabystyń 40%-yn quraıdy. Eki jáne odan da kóp bala týǵan kezde tólem árbir balaǵa jeke taǵaıyndalady.
2023 jyly bul tólem 312,7 myń adamǵa taǵaıyndaldy, onyń aı saıynǵy ortasha mólsheri 68 957 teńgeni qurady. Tólem 287 mlrd teńge somasyna júrgizildi, bul 2022 jylmen salystyrǵanda 67%-ǵa kóp. Kórsetilgen tólemniń ósýi 2023 jylǵy qańtardan bastap tólem kezeńiniń bir jyldan bir jarym jylǵa deıin ulǵaıýymen baılanysty.
Osylaısha, mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesine qatysatyn jumys isteıtin azamattardy áleýmettik qorǵaý jumys istemeıtinderge qaraǵanda áldeqaıda joǵary.
