Memlekettilikti qurdyq, endi memleketshildikti qalyptastyrý kerek - Erlan Qarın Elbasy maqalasy jaıly
«Búgin bárimizdiń izdegenimiz el gazeti «Egemen» boldy. Ulttyq sana-sezimniń negizgi bir tiregi - tarıhı sana-sezim. Árbir jeke adamǵa óz ómirindegi mıssııasyn túsiný úshin óziniń arǵy tegin, ata-babalarynyń jolyn bilýi qandaı qajetti bolsa, dál solaı jalpy ulttyń mıssııasyn, jalpy adamzat órkenıetindegi ornyn aıqyndaý úshin ol óziniń tarıhı ornyn anyqtap bilgeni durys», - dep jazdy Erlan Qarın Feısbýktegi paraqshasynda.
«Qazaqstan» teleradıokorporatsııasynyń Basqarma tóraǵasy atap ótkendeı, qarap otyrsaq ulttyq táýelsizdigimizdiń alǵashqy jyldarynda ult bolyp uıysý protsesine tarıhı taqyryptarǵa qatysty dıskýssııalar qozǵaýshy kúsh bolyp otyrǵan.
«Esterińizde bolsa, 90 jyldary ulttyq sana-sezimge úlken dúmpý bergen de tarıhqa qatysty pikirtalastar. Sol kezde paıda bolǵan tarıhtyń aqtańdaqtary máselesi, repressııa kezinde qurban bolǵandardy aqtaý, Alash qaıratkerleriniń esimderin jańǵyrtý, bahadúr batyr babalarymyzdyń astaryn berip, toılaryn atap ótý - ulttyq tarıhı sana-sezimniń qalyptasýyna úlken serpilis berdi. Odan keıin, jańa myńjyldyqqa aıaq basqanda, Elbasynyń bastamasymen júzege asqan «Mádenı mura» baǵdarlamasy - ulttyq tarıhymyzdaǵy joǵymyzdy túgendep, jınaqtaýǵa múmkindik týdyrdy. 2013 jyly Elbasynyń bastamasymen ulttyq tarıhty akademııalyq turǵydan túgendeý jolynda jumystar júrgizildi. Ótken jylǵy Elbasynyń «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy da osy dıskýssııalarǵa taǵy bir qozǵaý saldy. Al, búgingi maqalany Elbasynyń ulttyq tarıh jónindegi taqyryptyq týyndysy dep qarastyrýǵa bolmaıdy. «Uly dalanyń jeti qyry» - ultty jańa oılarǵa jeteleıtin kezekti baǵdarlamalyq maqala», - deıdi ol.
Erlan Qarın óz pikirinde munyń aldyndaǵy «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» atty maqala qazaq qoǵamynyń kún tártibin anyqtaýǵa múmkindik berse, búgingi maqala da ulttyq sana-sezimniń qalyptasýyndaǵy jańa dıskýrs ekenin aıtady.
«Búgingi maqalanyń oıy nede? Búgingi kúnge deıin biz tarıhymyzdy jınaqtap, tolyqtyryp, bary men joǵyn anyqtaýmen keldik. Endigi rette qazaq ultynyń álemdik órkenıettegi ornyn jáne úlesin kórsetý. Túsingen adam úshin shyn mánisinde memlekettiń táýelsizdigi men egemendigi sharttarynyń biri. Memlekettiń bolashaqtaǵy ómirsheńdiginiń tıisti ınstıtýtsıonaldy sharttarǵa: memlekettik qurylymy, shekarasy, ulttyq valıýtasy, ekonomıkasy, áskeri, memlekettik ınstıtýttarymen qatar rýhanı qundylyqtarmen de anyqtalady. Biz japon, qytaı, arab mádenıetterimen tamsanyp, súısinemiz. Olar sol mádenıetterin kórsete alǵandarynyń arqasynda memlekettiliginiń ómirsheńdigin de qalyptastyra aldy. Bul ulttyq mádenıetter erteń ońaı joǵalyp ketpeıdi. Jahandaný zamanynda qazaq ulty óz ornyn saqtap qalýy úshin, sonymen qatar, basqalarǵa adamzat órkenıetine qosqan úlesimizdi kórsete bilýimiz kerek», - deıdi Erlan Qarın.
Teleradıokorporatsııa basshysy sonymen birge qazaqtyń kezdeısoq paıda bolǵan, álemdik perıferııada kezdeısoq faktorlar áserinen qalyptasqan ult emes ekenin jazady.
«Biz myńdaǵan jyldar boıy adamzat órkenıetiniń qalyptasýyna árqashan úles qosyp qoımaı, tipti úlken álemdik tarıhı protsesterdiń ortasynda boldyq. Biz Jibek jolynyń boıynda emes - biz Jibek jolynyń toǵysqan orny boldyq. Biz Batys pen Shyǵys arasyndaǵy órkenıetterdi baılanystyrdyq. Sol arqyly qazaq mádenıeti óz aldyna bólek órkenıet bolyp qalyptasa aldy. Qazaq mádenıeti álemdik mádenıettiń ajyramas bóligi, ózegi. Túrki mádenıeti, ıslam mádenıeti, kóshpeli mádenıetterdiń epıtsentrinde bolǵan qazaqtyń sanasyna óziniń baı mádenıetiniń ornyn anyqtaýymyz qajet. Bul memlekettiliktiń bir mańyzdy tiregi. Biz Memlekettilikti qurdyq, endi memleketshildikti qalyptastyrýymyz kerek. Al memleketshildiktiń negizgi alǵysharty - ulttyq sana-sezim men tarıhı sana-sezim. Búgingi maqala qazaq qoǵamyna tereń pikir qalyptastyrýǵa, kólemdi dıskýssııalarǵa úlken negiz bolmaq», - deıdi Erlan Qarın.
Eske sala ketsek, búgin Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń «Uly dalanyń jeti qyry» atty maqalasy jarııalanǵan bolatyn.
