15:33, 16 Sáýir 2009 | GMT +6
Memlekettik qyzmetshi óz ataǵyna saı bolýy tıis ? Á.Serǵalın
ORAL. Sáýirdiń 16-sy. QazAqparat /Ǵaısaǵalı Eraly/ - Elbasy Nursultan Nazarbaev bıylǵy Joldaýynda memlekettik qyzmetshiler mindetine arnaıy toqtalyp, olardyń jaýapkershiligi qazirgi kezeńde arta túsetinin atap ótken edi.
Osyғan oraı ҚazAқparat tilshisi ҚR Memlekettik қyzmet isteri jөnindegi agenttiginiң Batys Қazaқstan oblysy boıynsha basқarmasynyң bastyғy, tәrtiptik keңes tөraғasy Әkimgereı Serғalınmen kezdesip, pikirlesken bolatyn.
- Elbasy Қazaқstan halқyna arnaғan bıylғy Joldaýynda memlekettik қyzmetshilerdiң jergilikti oryndarғa jıi shyғyp, eңbek ұjymdarymen, halyқpen kezdesip, atқarylyp jatқan isterdi, bolashaқta atқarylatyn jұmystardy, negizgi baғyttardy tүsindirýdiң қajettigin atap kөrsetti.
Қazirgi ýaқytta өңirde әr salada 4785 memlekettik қyzmetshi өzderine tapsyrylғan jұmysty atқaryp, bıik maқsat tұrғysynan kөrinýge kүsh salýda. Bүgingi taңda memlekettik қyzmetshiler ýaқyt talabyna saı, halyқty daғdarystan kүızeltpeı alyp shyғatyn sheshim қabyldaýғa jәne ony oryndaýғa daıyn ba degen zaңdy sұraқ әrkimniң oıynda jүrgeni ras. Ol үshin memlekettik қyzmetshilerdiң, sonyң ishinde laýazymdy tұlғalardyң halyқ aldyndaғy jaýapkershiligin birneshe ese arttyrý kerektigi aıқyn. «Sonyң ishinde қarjy tәrtibin bұzýshylarғa daғdarys ýaқytynyң zaңy boıynsha қatal sұranys bolýy tıis» delingen Joldaýda. Sebebi osy bүginge deıin sybaılas jemқorlyққa қarsy zaңnama baptarynyң bұzylýy kөbine қarjyғa baılanysty bolyp otyr.
- Memlekettik қyzmetshi өz ataғyna saı bolýy tıis. Alaıda keıingi kezde olardyң atyna biraz syn aıtylyp, tipti tәrtiptik, әkimshilik қana emes, қylmystyқ jaýapkershilikke de tartylyp jatқandar bar. Onyң sebebi nede dep oılaısyz?
- Қaı қoғamda da is tetigin maman sheshedi. Bүgingi kүnniң negizgi mәselesi - memlekettik қyzmetshilerdiң өzderine senip tapsyrylғan қyzmetine degen yntasy men құlshynysyn, mүddesin arttyrý. Bizdiң oblysymyzda memlekettik қyzmetke ornalasý құlshynysy basқa өңirlerge қaraғanda edәýir joғary. Oғan dәlel - өtken jyldyң қorytyndysy boıynsha memlekettik қyzmettegi bir orynғa jarııalanғan konkýrsқa 4,2 үmitkerden kelse, bıylғy jyldyң birinshi toқsanynyң қorytyndysy boıynsha ol 6 adamdy құrap otyr. Mұny aıtyp otyrғanym, memlekettik қyzmetke halyққa adal, jaýapkershilikpen қyzmet atқaramyn degen үmitkerdi taңdap alýғa mүmkindik mol. Degenmen, memlekettik қyzmetke қoғamғa paıda keltirý үshin emes, өz mүddelerin kөzdep, kezdeısoқ kelgen adamdardyң da bolatyny қynjyltady.
- Әkimgereı Beksұltanұly, bıylғy jyl basynan beri tәrtiptik keңes otyrysynda memlekettik қyzmetshilerge қatysty қansha is қaraldy?
- Tәrtiptik keңes otyrystarynda bıylғy jyldyң үsh aıynda 38 tәrtiptik is қaralyp, үsh memlekettik қyzmetkerdi jұmystan bosatý týraly ұsynys jasaldy. Өkinishke қaraı, memlekettik қyzmetkerlerdiң қatysýymen sybaılas jemқorlyққa қarsy zaңnamany bұzý faktileri oblys kөleminde azaımaı tұr.
Zaңnyң keıbir baptaryn, dәlirek aıtқanda, jeke jәne zaңdy tұlғalardyң aryz-shaғymdaryn қaraý tәrtibin bұzýy - laýazymdy tұlғalardyң tek қana өz mindetterine nemkұraıly қarap, jaýapkershilikti sezinbeýdiң әseri dep esepteımiz. Sol sııaқty kөbine kezdesetin zaң bұzýshylyқtyң biri ? memlekettik satyp alý zaңyn bұrmalap, sheshim daıyndaғanda bireýge zaңnan tys artyқshylyқ jasaý. Bұl jerde keıde zaң bilmeýshilik te oryn alatyn sııaқty, bile tұra zaңdy bұzý da basymyraқ. Memlekettik қyzmetshiniң sol үshin jұmystan shyғyp jatқan faktileri de az emes. Sondyқtan tәrtiptik keңestiң otyrysyn ashyқ, jarııaly tүrde өtkizý kөzdelgen. Ondaғy negizgi maқsat - jarııalylyқ arқyly memlekettik қyzmetshilerdi zaң bұzýshylyққa jol bermeýge tәrbıeleý, jaýapkershilikti arttyrý.
- Elimizde memlekettik қyzmetshiniң mәrtebesin kөterýge қatysty jaңa үlgi қarastyrylýda. Bұl joғarydaғydaı jaıttyң aldyn alýғa yқpal etedi dep oılaısyz ba?
- Қazaқstanda memlekettik қyzmet ınstıtýty өziniң қalyptasýy men damýynyң kelesi kezeңine aıaқ basty. Osy oraıda қazaқstandyқ jaңa үlginiң tұjyrymdamasyn jasaýdy Elbasy 2008 jylғy maýsymnyң 17-sinde өtken halyқaralyқ ғylymı-praktıkalyқ konferentsııada ұsynғan edi. Onda shetelderdiң tәjirıbesin keңinen қoldanýmen қatar, elimizdiң ereksheligi men өzindik kөzқarasқa, damý deңgeıine negizdelgen jaıttarғa kөңil bөlingen. Onyң tүpnұsқasynda қaı iste de adaldyқ pen tıimdilik, өlshemdilik tәrizdi құndylyқtar basshylyққa alynғanyn kөrýge bolady. Elbasynyң eldi alғa bastaıtyn jaңa tұrpattaғy memleket basқarýshylardy tәrbıeleý kerektigi týraly aıtқan sөzi bүgingi taңda өte maңyzdy ekendigin өmirdiң өzi dәleldel otyr. Memlekettik қyzmetshilerdiң biliktiligi men bedeli onyң kүndelikti jұmysyn қanshalyқty adal, jaýapkershilikpen atқaryp otyrғandyғynyң өlshemi bolary anyқ. Endeshe, biz kүndelikti өmirimizde memlekettik қyzmetshilerge қoıyp otyrғan joғary talaptarғa қanshalyқty mәn berip otyrmyz? Memlekettik қyzmetke jaңadan kelip jatқan қyzmetkerlerdi қandaı krıterıılerge қarap қabyldap jүrmiz? Osyғan kөz salsaқ, memlekettik қyzmetshilerge қoıylatyn talap oryndalmaғan jaғdaıda onyң kadr tұraқtamaýshylyғyna alyp keletinin aңғarý қıyn emes. Өtken jyldyң қorytyndysy boıynsha oblysymyzda kadr almasýy 17 paıyzdy құrady. Sonyң ishinde 240 memlekettik қyzmetshi өz erkimen jұmystan ketti. Bұl mekeme basshylaryn oılandyratyn kөrsetkish dep oılaımyz.
- Bүgingi taңda әlemdik daғdarysқa қatysty memlekettik қyzmetke қabyldaýғa shekteý қoıylýda. Bұl, әsirese, bıylғy jyly joғary oқý ornyn bitirip, өz mamandyғy boıynsha қyzmet isteımin degenderge қıyndyқ týғyzbaı ma?
- Memlekettik қyzmetshilerdiң arasynda bүgingi taңda әzirshe eshқandaı қysқartý joқ. Al bıylғy jylғy sәýirdiң 1-inen bastap memlekettik қyzmetke konkýrs arқyly қabyldaýғa shekteý қoıylғany ras. Memlekettik қyzmetke rezervte tұrғan үmitkerler eger olardy mekeme basshysy zaңғa sәıkes қabyldaımyn dep sheshim shyғarsa, ol үmitker қyzmetke alynady.
Әrıne, bıylғy jyly joғarғy oқý ornyn bitiretinder jәne basқa da үmitkerler өzderiniң eңbek jolyn memlekettik mekemede қyzmet atқarýdan bastaғanyn armandaıtyny jasyryn emes. Өkinishke қaraı, әlemdik daғdarys Үkimetke osyndaı sharalarғa barýғa mәjbүr etip otyr. Biraқ shekteý ýaқytsha қoıylyp otyr jәne jyldyң soңyna қaraı jaғdaı қalpyna keledi degen үmittemiz. Eң bastysy, қazirgideı ýaқytta әrkim de өz ornynda Elbasy қoıғan joғary talaptarғa sәıkes, jұmysyn jaýapkershilikpen atқara bilýi tıis.