Memleket daǵdaryspen kúresýge kómektesýde

ASTANA. Aqpannyń 21-i. QazAqparat /Jan Qojamqulov/ - Memleket otandyq ekonomıkanyń turaqsyzdyǵyna jol bermeıdi. Bul týraly búginde Qazaqstanda eń bıik minbelerden aıtylýda.

Үkimettiң, Ұlttyқ banktiң jәne Қarjy ұıymdary men қarjy naryғyn қadaғalaý agenttiginiң birlesken is-қımyldar josparyn jүzege asyrý aıasyndaғy қabyldanғan soңғy sheshimderdiң negizgisi - halyқtyң ıpotekalyқ nesıelerin қaıta қarjylandyrý jәne shaғyn jәne orta bıznes sýbektileri үshin nesıe sharttaryn jaқsartý týraly Elbasy N.Nazarbaevtyң tapsyrmalary boldy.Ipotekany joғary paıyzben alғandar, jaқyn kүnderi өz ıpotekalyқ nesıelerin, bıýdjetshiler үshin -9 paıyzғa deıingi stavkamen, қalғan azamattar үshin -11 paıyzғa deıingi stavkamen қaıta қarjylandyra alady. Aıta keteıik, bұl baғdarlamaғa kirý үshin bankterden tұrғyn үıge ıpotekalyқ nesıe alғan azamattyң pәteriniң aýmaғy - 120 sharshy metrden aspaýy tıis jәne ol onyң basyndaғy jalғyz baspanasy bolýy shart. Osy eki shart oryndalғan jaғdaıda, ıpotekalyқ nesıe alғan әrbir azamat қaıta қarjylandyrýғa өtinish bere alady. Sonymen birge, үkimettiң shaғyn jәne orta bıznes sýbektilerin nesıeleý stavkasyn 14 paıyzdan 12,5 paıyzғa deıin tөmendetý mәselesin de қarastyryp otyr. «Өzderiңizge mәlim, daғdarysқa қarsy sharalar shaғyn jәne orta bızneske naқty қoldaý kөrsetýdi қarastyryp otyr. Bұl sektorғa, bүginde bankter bere almaıtyn nesıeler berilýde. Memleket 1 mıllıard dollar bөlip otyr. Bұl somanyң 70 paıyzy қoldanystaғy nesıelerdi 12,5 paıyzben қaıta қarjylandyrýғa beriledi. Biraқ, talaptar, bұrynғydan қataңdaý bolatynyn aıta ketý kerek. Қarajattyң қaıtarylýy kepildendirilýi kerek», dep atap kөrsetti Elbasy Nұrsұltan Nazarbaev aқpannyң 12-sinde «Nұr Otan» partııasy Saıası keңesi Bıýrosynyң keңeıtilgen mәjilisinde sөılegen sөzinde. Shaғyn jәne orta bıznes sýbektilerine beriletin nesıeniң eң үlken mөlsheri 750 mıllıon teңgege deıin arttyrylyp, al nesıelendirý merzimi 7 jylғa deıin ұzartylady. Sondaı-aқ memleket stavkalardy tөmendetýge arnalғan қarajattar өtetin bankterdi de anyқtap otyr. «BTA ıpotekalyқ nesıeni қaıta қarjylandyrýdyң negizgi operatorynyң biri bolady. Bұl maқsatқa BTA arқyly 43 mıllıard teңge bөlinedi. «Alıans bank» shaғyn jәne orta bıznesti қoldaý jөnindegi negizgi operator retinde anyқtalady. Bұl maқsatta «Alıans bank» arқyly 18 mıllıard teңge өtedi, dep habarlady Premer-Mınıstr Kәrim Mәsimov. Ұlttyқ bank jasaғan taғy bir maңyzdy қadam teңge baғamyn tүzetý bolyp otyr. Bұl қıyn da bolsa, asa қajetti daғdarysқa қarsy қadamғa, өzderiniң ұlttyқ өndirýshilerin қorғaý үshin bүginde barlyқ derlik memleketter baryp otyr, olardyң қatarynda AҚSh, Eýroodaқ, Reseı, Қytaı bar. Қazaқstan ұlttyқ valıýta baғamynyң tұraқtylyғyn өzgelerden ұzaқtaý қamtamasyz etip keldi, osynyң nәtıjesinde el azamattary әlemdik daғdarystyң alғashқy soққylaryna az shyғynmen tөtep bere aldy. Әri қaraı teңge baғamyn jasandy jolmen ұstap tұrý asa қaýipti boldy. Bizdiң kөrshilerimiz Reseı, Ýkraına jәne Қytaı өz ұlttyқ valıýtalarynyң baғamyn naқtylap қoıdy. Eger, biz teңgeniң baғamyn әli de ұstap tұratyn bolsaқ, қazaқstandyқ ekonomıkanyң naқty sektory өnimderi bizdiң taýarlarymyzdan 30 paıyzғa arzandaғan atalmysh jәne basқa da elderdiң өndirýshilerimen bәsekege қabiletsiz bolyp қalatyn edi. Al mұnyң saldary қazaқstandyқ өndirýshilerdi bankrotқa ұshyratyp, jұmys oryndarynyң қysқarýyna jәne jұmyssyzdyқtyң өsýine әkeletin edi. Bұl týraly Elbasy «Nұr Otannyң» Saıası keңes Bıýrosynyң keңeıtilgen otyrysynda mәlim etti. Memleket basshysy teңgeniң devalvatsııalanýy basқa da maқsattarғa aýadaı қajet, elimizdiң altyn- valıýta rezervterin saқtaýғa mүmkindik bergenin atap kөrsetti.