Memleket basshysy: Jahandyq qaýipsizdik júıesin ıadrolyq qarýmen ustap turýǵa bolmaıdy
TOKIO. KAZINFORM – Qasym-Jomart Toqaev Tokıo qalasyndaǵy Birikken Ulttar Uıymy ýnıversıtetine baryp, «Dúrbeleńge toly dáýirdegi strategııalyq senimdi qalpyna keltirý: ádiletti ári turaqty álem qurý jolyndaǵy Qazaqstannyń ustanymy» taqyrybynda dáris oqydy.
Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan jaqyn kórshilerimen jan-jaqty strategııalyq seriktestikti damytyp keletinin aıtty.
Memleket basshysy Qazaqstannyń bedeldi ári senimdi seriktes retinde keńinen moıyndalǵanyn aıtty.
— Qazaqstan jaqyn kórshileri — Reseımen, Qytaımen jáne Ortalyq Azııa elderimen jan-jaqty strategııalyq seriktestikti damytyp keledi. Biz bul tatý kórshilikti Qazaqstannyń tutas Eýrazııadaǵy senim men ózara baılanysty nyǵaıtýǵa múmkindik beretin strategııalyq artyqshylyǵy dep bilemiz. Sondaı-aq Amerıka Qurama Shtattarymen jáne Eýropa Odaǵymen uzaq merzimdi yqpaldastyqty keńeıtip, Taıaý Shyǵyspen, Azııa jáne Jahandyq Ońtústik elderimen baılanysty kúsheıtemiz. Japonııanyń Qazaqstan úshin mańyzy zor. Saýda-ınvestıtsııalyq yntymaqtastyqtyń múmkindikterine jol ashý maqsatynda dostyǵymyz ben qarym-qatynasymyzdy odan ári tereńdetýge nıettimiz. Geosaıası turǵydan jikke bólingen álemde Qazaqstannyń mundaı teńgerimdi ári týra ustanymy konstrýktıvti dıplomatııany qýattaı túsedi, — dedi Prezıdent.
Sonymen qatar Memleket basshysy jahandyq qaýipsizdik júıesin ıadrolyq qarýmen ustap turýǵa bolmaıtynyn eske saldy.
Ýshyǵa bastaǵan ıadrolyq qater problematıkasyna dáris barysynda aıryqsha nazar aýdaryldy. Qasym-Jomart Toqaev adamzattyń ıadrolyq qarýdan tartqan zardabyn Qazaqstan men Japonııa sııaqty tereń túsinetin el kemde-kem ekenin aıtty.
— Hırosıma, Nagasakı jáne Semeı qasireti ıadrolyq qarýǵa jaýapkershilikpen qarap, ustamdylyq tanytýdyń qanshalyqty mańyzdy ekenin eske salady. Qazaqstan táýelsizdik alǵannan keıin Semeı ıadrolyq polıgonyn jabý jáne álemdegi tórtinshi ıadrolyq arsenaldan bas tartý týraly tarıhı sheshim qabyldady. Bul bizdiń osaldyǵymyz emes. Kerisinshe, strategııalyq kóregendik tanytyp, osy arqyly beıbitshilik pen adamzat qaýipsizdigi mańyzdy ekenin kórsettik. Arada otyz jyldan asa ýaqyt ótse de, osy ustanymnan aınyǵan joqpyz: jahandyq qaýipsizdik júıesin ıadrolyq qarýmen ustap turýǵa bolmaıdy. Halyqaralyq qoǵamdastyq jappaı ıadrolyq qarýsyzdaný baǵytynda belsendi áreket etip, ıAdrolyq synaqtarǵa jan-jaqty tyıym salý týraly sharttyń kúshine enýine úles qosýǵa tıis. Qazaqstan jappaı qyryp-joıatyn qarýy bar alpaýyt elder arasyndaǵy joǵary deńgeıli dıalogty qaıta bastaýǵa úndeıdi. Sondaı-aq ıadrolyq qarýdy qoldaný nemese synaý qaýpin joıý úshin anaǵurlym batyl ári kópjaqty áreketke shaqyrady. Qazaqstan men Japonııanyń bul turǵyda álem aldynda júzi jarqyn. Elderimiz ıadrolyq alpaýyt memleketter mámilege kele almaı jatqan kezde qarama-qaıshylyqtardy rettep, pragmatıkalyq turǵydan kóshbasshy ekenin kórsete alar edi, — dedi Prezıdent.
Aıta ketelik Qazaqstan Prezıdenti BUU ýnıversıtetinde dáris oqydy.