Medsaqtandyrý jarnasy men biryńǵaı jıyntyq tólemdi qalaı tóleıdi
Biryńǵaı jıyntyq tólemdi kimder jáne qalaı tóleıdi?
2019 jyldyń qańtar aıynan bastap elimizde jańa tólem júıesi - biryńǵaı jıyntyq tólem (BJT) engizildi. Ol tórt túrli tólemdi - jeke tabys salyǵyn, zeınetaqy qoryna, medıtsınalyq saqtandyrý qoryna jáne áleýmettik saqtandyrý qoryna jasalatyn jarnalardy biriktiredi. Biryńǵaı jıyntyq tólem júıesi qaramaǵyna jumysker almaı, tabys tabý maqsatynda jeke tulǵalarǵa qyzmet kórsetetin azamattarǵa arnalǵan.
Biryńǵaı jıyntyq tólemdi qolma-qol aqshalaı nemese bankter men jekelegen bank qyzmetin kórsetetin uıymdar arqyly tóleıdi. Ol Memlekettik korporatsııanyń banktik esep-shotyna tólenedi. Eger qarajat biryńǵaı jıyntyq tólem kólemine sáıkes kelmese, atalǵan uıymdar BJT qabyldamaıdy. BJT mólsheri: respýblıkalyq mańyzy bar qalalar úshin - 1 AEK (aılyq eseptik kórsetkish), basqa eldimekender úshin - 0,5 AEK.
Ony árkim óz betinshe tóleı alady nemese olardyń paıdasy úshin úshinshi tulǵa tóleıdi. Biryńǵaı jıyntyq tólem tólegen kezde tólem jasaǵan aıy, jyly kórsetilýi tıis.
Bankter men jekelegen bank qyzmetterin kórsetetin uıymdarǵa túsken biryńǵaı jıyntyq tólemder MT-102 elektrondy tólem tapsyrmasy boıynsha Memlekettik korporatsııaǵa aýdarylady. MT-102 tólem tapsyrmasy formatyna biryńǵaı jıyntyq tólem tóleıtin tulǵanyń jeke sáıkestendirilgen nómiri; tegi, aty, jóni; týǵan kúni, aıy, jyly; tólemniń kólemi enedi. Memlekettik korporatsııa qarajat túsken kúnnen bastap úsh operatsııalyq kún ishinde BJT somasyn tıisti salalarǵa úlestirip, aýdarady:
10% - jeke tabys salyǵy;
20% - áleýmettik aýdarymdar;
30% - zeınetaqy jarnasy;
40% - medıtsınalyq saqtandyrý jarnasy.
ıAǵnı, osy tólem júıesimen jarna tóleý arqyly elordalyq ózin-ózi jumyspen qamtýshylar da mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý júıesine qatysýǵa múmkindik alady. Osylaısha azamattar ýaqyty men qarjysyn únemdep qana qoımaı, bolashaqta jeke basyna qajetti tólemderden qol úzbeıdi.
Aǵymdaǵy jyly medıtsınalyq saqtandyrý jarnasynyń mólsheri qandaı?
2019 jyly elordalyq jumys berýshiler óz qarajaty esebinen jumysker úshin onyń tabysynyń 1,5% mólsherinde jarna aýdarady.
Tólem boıynsha shekteý de bar ekenin eskerý kerek: eger azamat eń tómengi jalaqy kórsetkishiniń 10 ese mólsherinen joǵary somada jalaqy alatyn bolsa, tek 10 eń tómengi jalaqy kórsetkishinen ǵana jarna tólenedi.
2020 jyldan bastap jumys berýshiler men basqa da azamattar qansha tóleıdi?
Astana qalasyndaǵy jumys berýshiler óz jumyskerleri úshin jarna aýdarýdy jalǵastyra beredi. 2020 jyldan bastap olar óz qarajaty esebinen jumysker úshin onyń tabysynyń 2% mólsherinde jáne jumysker qarajaty esebinen onyń tabysynyń 1% mólsherinde jarna aýdarady.
Jeke kásipkerler ózi úshin tıisti qarjylyq jyldaǵy eń tómengi jalaqy 1,4 ese mólsherinen 5% jarna tóleıdi.
Al memleket 2020 jyldan bastap halyqtyń 13 sanaty úshin jarna aýdarady. Olar: balalar, zeınetkerler, onyń ishinde Uly Otan soǵysynyń qatysýshylary men múgedekteri, kóp balaly analar, jumys istemeıtin júkti áıelder, bala kútimine baılanysty demalystaǵy analar, múgedekter jáne múgedek balalarǵa kútim jasaıtyn adamdar, tirkelgen jumyssyzdar, jumys istemeıtin oralmandar, stýdentter, ınternat tárbıelenýshileri, tergeý ızolıatorlaryndaǵylar men túrmede jazasyn óteýshiler.
Medıtsınalyq saqtandyrý qoryna óz betimen jarna aýdaratyndar, ıaǵnı resmı túrde esh jerde tirkelmegender, 2020 jyldan bastap aı saıyn eń tómengi jalaqy kórsetkishiniń 5% mólsherinde jarna tóleıdi.
Eske sala keteıik, mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý jarnalary, ıaǵnı jınaqtalǵan qarjy Ulttyq bankte saqtalady. Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qory Ulttyq bankpen senimgerlik basqarý týraly kelisimshart jasasqan. 2020 jyldan bastap bul qarajat Mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý paketi sheńberindegi qyzmetter aqysyn tóleýge jumsalady.
