Medıtsınalyq qyzmetterdiń sapasyn jaqsartý úshin qandaı sharalar atqarylyp jatyr

ASTANA. KAZINFORM - Uzaq kezekte turmaý úshin tirkelgen emhanasyna barǵysy kelmeıtinder bar. Al endi bireýler «tegin qyzmet sapaly bolmaıdy» degen jeleýmen medıtsınalyq qyzmettiń sapasyna kúmán keltiredi. Dese de Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qory MÁMS júıesi engizilgeli jeke medıtsınalyq uıymdardyń sany artyp, básekelestik nátıjesinde qyzmet sapasy jaqsarǵanyn alǵa tartady. Osy baǵyttaǵy jumystar týraly ÁMSQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary Svetlana Ponomareva aıtyp berdi.

Medıtsınadaǵy sapa nemen ólshenedi?

Medıtsınalyq qyzmet sapasy tek dárigerlerdiń kásibıligi jáne dıagnozdyń dáldigimen baǵalanbaıdy. Bul ýaqytyly kórsetilgen kómek, qaýipsiz emdeý, qyzmetkerlerdiń etıkasy, qoljetimdi ınfraqurylym, óz quqyqtaryn qorǵaý múmkindigi jáne keri baılanys.

Elimizde mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý engizilgenge deıin sapany baǵalaý júıesine tıisti kóńil bólinbedi. Densaýlyq saqtaý basqarmalary shaǵymdardy ýaqytynda qaraýǵa úlgermeıtin. Al klınıkalar men mamandardy tańdaýda patsıentterge shekteý qoıylyp, memlekettik baqylaý jetkiliksiz boldy.

Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qory MÁMS júıesi engizilgennen keıin medıtsınalyq kómek kórsetý jaıy ózgergenin habarlaıdy. Atap aıtqanda: memlekettik jáne jeke klınıkalar arasynda básekelestik paıda bolyp, qyzmet sapasyn jaqsartýǵa yntalandyrǵan. Qor medıtsınalyq qyzmetterdi keń kólemde kórsete alatyn medıtsınalyq uıymdarǵa kóńil bólip, sapaǵa qoıylatyn talaptar da kúsheıtildi. Endi medıtsınalyq uıymdar kórsetilgen qyzmettiń sanyna ǵana emes, olardyń sapasyna da qaraı aqy alady. ıAǵnı medıtsınalyq kómekti kórsetý tártibi men standarttarynyń saqtalýy esepke alynady.

Sapany baǵalaý júıesi

Medıtsınalyq kómektiń sapasy Qormen shart jasasqan medıtsınalyq mekemeler kórsetken qyzmetterdi monıtorıngteý arqyly tekseriledi. Monıtorıng júrgizý erejelerinde birqatar aqaýlar men buzýshylyqtar aıqyndalǵan – soǵan saı túrli aıyppul sanktsııalary qarastyrylǵan.

Máselen, 2024 jyly Qor sarapshylary 5,9 mıllıonnan astam aqaýdy anyqtady. Eń jıi kezdesetinderi – 3.0 «Medıtsınalyq qyzmet kórsetý kólemin negizsiz asyrý», 1.0 «Medıtsınalyq kómekti negizsiz kórsetý», 6.0 «Emdeý-dıagnostıkalyq sharalardy, qyzmet kórsetýdi standarttar men klınıkalyq hattamalarǵa sáıkes emes oryndaý». Sonymen qatar, 5.0 «Medıtsınalyq kómek kórsetý faktisin rastamaıtyn jaǵdaı» nemese halyq arasynda «qosyp jazý» dep atalatyn aqaý da bar. Bul – patsıenttiń kartasynda kórsetilgen, biraq is júzinde kórsetilmegen medıtsınalyq qyzmetter. Ótken jyly mundaı jaǵdaılar 43 myńnan asty (2023 jylǵa qaraǵanda 6%-ǵa az).
Svetlana Ponomareva oń dınamıkanyń da baıqalatynyn tilge tıek etti. Óz kezegin uzaq kútý boıynsha shaǵymdar úsh ese azaıǵan. Patsıentterdiń rastalǵan shaǵymdary da tórtten birge kemigen.

Avtomattandyrylǵan tásil 

Monıtorıng júrgizý protsesin qıyndatqan jaıt – onyń eki túrli júıede júzege asyrylýy boldy. Alǵashqysynda statsıonar deńgeıinde kórsetilgen kómek baǵalansa, ekinshisinde – bastapqy medıtsınalyq kómek deńgeıindegi qyzmetter tekserildi. 

«Medıtsınalyq kómek kórsetý úderisteri únemi ózgerip otyratynyn jaqsy túsinemiz. Sondyqtan monıtorıng júıesi de soǵan saı damyp otyrýy tıis. Ótken jyly Qor medıtsınalyq qyzmetterge aqy tóleýdiń aqparattyq júıesin ázirleýge kiristi. «Saqtandyrý» aqparattyq júıesi negizinde kelisimshart jasasý men medıtsınalyq kómekke aqy tóleý rásimderin júzege asyratyn modýlder jasaldy. Qazir barlyq medıtsınalyq uıymdar modýlder aıasynda jumys isteýde.

Al bıyl biz kelesi modýl – monıtorıngti iske asyrýǵa kiristik. Naýryzda synaq túrinde iske qosyldy. Pılot retinde Aqmola oblysy tańdaldy. Shilde aıynan bastap modýl tájirıbelik paıdalanýǵa engizilip, elimizdiń barlyq 20 óńiri qosyldy. Medıtsınalyq kómekke biryńǵaı aqy tóleý júıesinde júrgiziletin jumys monıtorıngti keshendi ári ashyq etti. Sebebi biz patsıenttiń medıtsınalyq qyzmetter alý jolyn tolyq kóre alamyz. Ýchaskelik dárigerge nemese dárigerge deıingi kabınetke barýynan bastap, jedel járdem shaqyrýy men statsıonarlyq emge deıingi úderis tolyq qamtylady», – dedi Qor ókili.

Medıtsınalyq kómekke biryńǵaı aqy tóleý júıesi qalaı jumys isteıdi?

Júıe medıtsınalyq qyzmetterdiń normatıvtik talaptarǵa sáıkestigin avtomatty túrde tekserýge múmkindik beredi. Onyń ishinde bastapqy kezeńde shamamen 20 algorıtm engizilgen.
Biraq bir zańbuzýshylyq anyqtalǵan mezette birden jaza qoldanylady degen sóz emes.

Jobanyń ereksheligi – burynǵy júıelerde bolmaǵan kelispeý nemese apellıatsııa berý múmkindiginiń qarastyrylýy. Buryn ár jaǵdaı fılıaldyń ekspertteri tarapynan sýbektıvti baǵalanatyn edi. Al endi avtomatty túrde anyqtalǵan barlyq kemshilikter medıtsınalyq uıymnyń ózine kórsetiledi jáne olardy talqylaý úshin qarsylyq bildirýge múmkindik beriledi.

Budan bólek kelispegen jaǵdaıda eki ret berý múmkindigi bar, ár joly olardy qaraý úshin ártúrli óńirlerden eki ekspertke jiberiledi. Bul ádil ári beıtarap pikir alý úshin jasalǵan

Bul sapaǵa qalaı áser etti?

Qor ókili monıtorıngtiń medıtsınalyq kómekke biryńǵaı aqy tóleý júıesi arqyly júrgizilýi medıtsınalyq uıymdar tarapynan jiberiletin qatelikterdiń sanyn azaıtýǵa múmkindik bergenin atap ótti. Avtomattandyrylǵan algorıtmderden aınalyp óte almaıtynyn túsingen medıtsınalyq uıymdar aqparattyq júıelerge derekterdi durys engizýge, standarttar men normatıvterdi saqtaýǵa, patsıenttermen jumys sapasyn arttyrýǵa barynsha kóńil bóle bastady.

ıAǵnı, bul jańashyldyq medıtsınalyq qyzmet kórsetý sapasyna oń áserin tıgizdi.
Joba nátıjesinde bir aıda 600 myńnan astam kemshilik anyqtaldy. Olardyń ishinde 86 myń anyqtalǵan buzýshylyqtar boıynsha jetkizýshiler qarsylyq bildirdi. Qor sarapshylary olardyń 65 paıyzyn oryndy dep tapty. Eń jıi kezdesetin buzýshylyqtar – medıtsınalyq kómektiń negizsiz artyq kólemde kórsetilýi, medıtsınalyq kómek kórsetý standarttarynyń buzylýy jáne klınıkalyq kórsetkishterdiń bolmaýy.

Dárigerlerdiń keri baılanysy men júrgizilgen taldaý nátıjelerine súıene otyryp, Qor naqty jaǵdaılardy sıpattaıtyn usynystardy Densaýlyq saqtaý mınıstrligine joldady. Ol qoldanystaǵy normatıvtik-quqyqtyq aktilerge ózgerister engizýge baǵyttalǵan.

Aıta keteıik, Prezıdent Densaýlyq saqtaý mınıstrine mindetti medıtsınalyq saqtandyrý júıesin tıimdi etýdi tapsyrdy.