Májilis radıoaktıvti materıaldardy zańsyz tasymaldaýǵa jol bermeıtin qujatty qabyldady
ASTANA. KAZINFORM — Búgin Májilistiń jalpy otyrysynda «Táýelsiz Memleketter Dostastyǵyna qatysýshy memleketterde radıoaktıvti materıaldardy transshekaralyq tasymaldaý týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly» Zańy qabyldandy.
Kelisimge Qazaqstan Úkimeti 2020 jylǵy 6 qarashada ótken TMD Úkimet basshylary keńesiniń otyrysy aıasynda qol qoıdy.
— Qazirgi ýaqytta Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaǵy boıynsha radıoaktıvti materıaldardy tasymaldaý tártibine baılanysty máseleler qoldanystaǵy zańnamamen rettelgen. Radıoaktıvti materıaldardy transshekaralyq tasymaldaý ýákiletti memlekettik organdar (Atom energııasy jónindegi agenttiginiń Atomdyq qadaǵalaý jáne baqylaý komıteti, ÓQM Ónerkásip komıteti) beretin ruqsattar (lıtsenzııalar) negizinde júzege asyrylady. Kelisimdi ratıfıkatsııalaý qajettiligi radıoaktıvti materıaldardy birneshe memlekettiń aýmaqtaryn qamtıtyn halyqaralyq tasymaldaý kezinde TMD-ǵa múshe memleketterdiń ýákiletti organdarynyń is-qımyldarynyń kelisimdiligin, ruqsat qujattaryn ózara tanýdy jáne qaýipsizdikti qamtamasyz etýdiń biryńǵaı tásilderin talap etýimen negizdeledi, — dedi Atom energııasy jónindegi agenttiginiń tóraǵasy Almasadam Sátqalıev.
Bul qujat transshekaralyq tasymaldardy baqylaý tıimdiligin arttyrýǵa, radıoaktıvti materıaldardy memlekettik shekaralar arqyly ótkizý kezinde negizsiz kidiristerdi boldyrmaýǵa, oryn aýystyrý monıtorıngi júıesin jetildirýge, sondaı-aq radıoaktıvti materıaldardy zańsyz tasymaldaýdyń jolyn kesýge yqpal etetin bolady.
— Kelisim Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti 2025 jylǵy 26 qyrkúıekte Ǵylym jáne tehnologııalar jónindegi Ulttyq keńestiń otyrysynda belgilegen saıasat kontekstinde erekshe mánge ıe bolady. Memleket basshysy atom energetıkasy men ıadrolyq tehnologııalardy damytý energetıkalyq qaýipsizdikti, ǵylymı-tehnıkalyq progresti jáne eldiń atomdy beıbit maqsatta paıdalaný salasyndaǵy halyqaralyq mindettemelerin qamtamasyz etýdiń negizgi baǵyttarynyń biri ekenin atap ótti. Osy turǵyda Qazaqstan joǵary halyqaralyq qaýipsizdik standarttaryna sáıkes keletin zamanaýı normatıvtik-quqyqtyq bazany dáıekti túrde qalyptastyrady, bul osy Kelisimdi ratıfıkatsııalaýdyń qosymsha ózektiligin beredi, — dedi agenttik basshysy.
Onyń sózine qaraǵanda, zańdy qabyldaý teris áleýmettik-ekonomıkalyq nemese ózge de saldarǵa alyp kelmeıdi, memlekettik bıýdjetten qosymsha shyǵystardy talap etpeıdi.
Aıta keteıik, jaqynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev atom energetıkasy baǵytyndaǵy jumys bir vedomstvonyń nemese salanyń aıasynda shektelip qalmaýǵa tıis ekenin eskertti.