Májilis depýtattary Qaraǵandy shahterlerimen eńbek adamdaryn qoldaý jaıyn talqylady
QARAǴANDY. KAZINFORM – Májilis depýtattary, «AMANAT» partııasy fraktsııasynyń músheleri Arman Qalyqov, Únzıla Shapaq, Qudaıbergen Beksultanov, Baýyrjan Smaǵulov jáne Tilektes Adambekov jumys saparymen Qaraǵandy oblysyna bardy. Munda olar «Kırov» shahtasynyń eńbek ujymymen kezdesti.
Qazirgi tańda «Kırov» shahtasynda «Exim Artis» kompanııalar tobyna qarasty shamamen 650 adam eńbek etedi. Kásiporyn jarty jylda 220 myń tonnadan asa kómir óndirip, jyldyq jospardyń teń jartysynan kóbin oryndaǵan. Shahta turaqty jumys oryndarymen qamtamasyz etip, óndiristiń turaqtylyǵyn dáleldep otyr.
Kezdesý barysynda depýtattar kenshilerdi Memleket basshysynyń reformalarynyń júzege asyrylý barysy men «AMANAT» partııasynyń saılaýaldy baǵdarlamasy jóninde habardar etti. Eń ózekti máselelerdiń biri – zııandy ári qaýipti óndiristerde jumys isteıtin jumysshylardyń zeınetke erte shyǵýy. Ótken jyldyń 1 qańtarynan bastap Qazaqstanda uzaq ýaqyt zııandy eńbek jaǵdaıynda jumys istegen adamdarǵa arnaýly áleýmettik tólem engizildi.
– Qaýipti óndiristegi jumysshylardyń zeınet jasyn 55-ke deıin tómendetý týraly zańnyń qoldanysqa engizilgenine bir jarym jyl boldy. Eger olar keıin qaýipti jumystardy jalǵastyrmasa, arnaıy áleýmettik tólemder tólenedi. Qyzmetker 63 jasqa tolǵannan keıin zeınetaqy qorynan tólenetin tólemderge bazalyq jáne yntymaqty zeınetaqy qosylady. Al respýblıkalyq bıýdjetten, jumys berýshiler men saqtandyrý kompanııalarynan tólemder toqtatylady. Aıta keteıik, 55 jastan keıin qyzmetker óndiriste jumysyn jalǵastyra alady, ony sebepsiz jumystan shyǵarýǵa eshkimniń quqyǵy joq, - dedi Baýyrjan Smaǵulov.
Depýtat osy ýaqyt ishinde 15,5 myńnan astam qazaqstandyq bul múmkindikti paıdalanǵanyn, olardyń 2,5 myńnan astamy Qaraǵandy oblysynyń turǵyny ekenin atap ótti.
Taǵy bir mańyzdy másele – eńbekti qorǵaý jáne óndiristegi qaýipsizdikti qamtamasyz etý. Qudaıbergen Beksultanovtyń aıtýynsha, ótken jyly Qaraǵandyda qoǵamdyq densaýlyq saqtaý jáne kásibı densaýlyq ınstıtýty qaıta qurylǵan.
– Onyń negizgi mıssııasy – kásiptik aýrýlardyń júıeli aldyn alý, emdeý, sondaı-aq eńbek medıtsınasy salasyndaǵy ǵylymı zertteý jumystary. Bul burynnan bar máseleni sheshý úshin qabyldanǵan shara boldy. Zııandy kásiporyndarda jumys isteıtin adamdarǵa arnalǵan mamandandyrylǵan qyzmetterdi joǵaltý qaýpi týyndaǵan edi. Instıtýt zııandy óndiristerde jumys isteıtin jarty mıllıon qazaqstandyqtyń densaýlyǵyn tıimdi qorǵaýǵa múmkindik beredi, - dedi depýtat.
Sonymen qatar ónerkásiptik qaýipsizdik máseleleri áli kúnge deıin ózekti bolyp otyr. Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń statıstıkasy boıynsha, Qaraǵandy oblysy óndiristik jaraqattanýdan kósh bastap tur. 2024 jyly 159 adam zardap shekken. Sondyqtan Arman Qalyqov eńbek qaýipsizdigi máselesine basa nazar aýdardy.
– Shahtaǵa túsý – keńse jumysyna uqsamaıdy. Bul – shań, soqqy tolqyny, gaz. Mundaı jumysty kún saıynǵy erlik dep edim. Sondyqtan qaýipti óndiristerde eńbek etetinderdiń múddeleri men jalpy eńbek adamdarynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý árdaıym Memleket basshysynyń baqylaýynda bolady. Depýtattar qabyldaǵan mańyzdy zańdar jumys istep kele jatqanyna bir jyl boldy. Olar jumysshynyń kinásine qaramastan, óndiristegi apattar kezinde tolyq saqtandyrý tólemderin qamtamasyz etedi. Sonymen qatar eger qaýipsizdik erejeleri buzylsa, eńbek ınspektorlarynyń óndiristi dereý toqtatýǵa quqy bar, - dedi Aarman Qalyqov.
Óz kezeginde kenshiler jas mamandardyń tapshylyǵyna nazar aýdardy. Kenshilerdiń edáýir bóligi – áke jolyn jalǵastyrýshylar. Degenmen jastardy kásipke baýlý, qoldanystaǵy jeńildetilgen ıpotekalyq baǵdarlamalardy keńeıtý, kenshilerdi áleýmettik qoldaýdyń jańa sharalaryn engizý mańyzdy.
Jıyn sońynda depýtattar zań shyǵarý bastamalary, partııa baǵdarlamalary jáne Úkimetpen birlesken jumys arqyly kóterilgen máselelerdi sheshýde júıeli jumys isteýge daıyn ekenderin jetkizdi.