Májilis depýtaty oqýshylardyń bilimin baǵalaýdyń BJB, TJB júıesin alyp tastaýdy usyndy
ASTANA. KAZINFORM — Muǵalimderdi bıýrokratııalyq esep berý mindettemelerinen bosatyp, tek oqytý men tárbıeleýge nazar aýdarýyna jaǵdaı jasaý kerek. Bul týraly búgin Májilistiń jalpy otyrysynda Premer-mınıstrdiń orynbasary Ermek Kósherbaevqa saýal joldaǵan depýtat Qaırat Balabıev aıtty.
— Bıylǵy Tamyz keńesinde Memleket basshysy: «Qazir — bilim men ǵylymnyń zamany. Jahandaný dáýirinde ozyq bilimdi ıgergen, jańa tehnologııany meńgergen eldiń upaıy túgel bolady. Búgin sanaly urpaq tárbıeleı alsaq, erteń zaman kóshiniń basynda júremiz. Sondyqtan osy salany qoldaý memlekettik saıasattyń negizgi basymdyǵy bolyp qala beredi» dep bilim salasyna baılanysty ustanymyn nyqtady. Jalpy, bilim berý standarttaryna, oqytý ádistemesine, oqýlyqqa engiziletin kez kelgen ózgeristi óte muqııat saralaý qajet ekendigin de atap ótti. Sebebi, bilim salasynda eshqandaı qatelikke jol berýge bolmaıdy. Bir qateliktiń saldary óte aýyr bolýy múmkin dep naqty mindet júktegenin barshamyz bilemiz, — dedi ol.
Onyń atap ótýinshe, sońǵy jyldary bilim, ǵylym salasynda aýqymdy jumys atqaryldy. 2019 jyldan beri bilim salasynyń bıýdjeti úsh ese artyp, 1 mıllıonnan astam oqýshyǵa arnalǵan 1 200 mektep ashyldy. «Keleshek mektepteri» ulttyq jobasy aıasynda jalpy sany 217 mektep qurylysy josparlandy. Qazir 128 mektep salyndy. Budan bólek, Bilim berý ınfraqurylymyn qoldaý qorynyń qarjysyna alpystan astam mektep ashyldy. Taǵy 30-ǵa jýyq mektepter salynyp jatyr. «Pedagog mártebesi týraly» arnaıy zań qabyldandy. «Qazaqstannyń eńbek sińirgen ustazy» ataǵy belgilendi. Búginde 74 muǵalim osy qurmetti ataqqa ıe boldy. Byltyr eki ustazymyz «Qazaqstannyń Eńbek Eri» atandy. Bul — barsha ustazdar qaýymyna kórsetilgen zor qurmettiń belgisi.
Osy oraıda depýtat Prezıdenttiń júktegen mindetteri aıasynda «AMANAT» partııasynyń fraktsııasy usynystaryn jarııa etti.
— Birinshi, bastaýysh synyptarda (1-4 synyptar) «Álippe», «Ana tili», matematıka pánderin negizgi etip qaldyryp, damytý qajet dep sanaımyz. Balanyń bilimdi qabyldaý fızıologııalyq múmkindikterine baılanysty bul usynys eksperttermen talqylanýy tıis. Budan bólek, 2016 jylǵy standartqa sáıkes balalardyń balabaqshadaǵy áripterdi, býyndy qosyp oqýdy meńgerýi talabyn qaıta qarap, 1-shi synypta balalardyń «Álippemen» árip úırený, býynǵa qosyp oqý sekildi oqý saýattylyǵynyń tereń qalyptasyp, damýyna mán berilýi tıis, — dedi Qaırat Balabıev.
Ol ekinshiden joǵary synyptarda mamandyǵyna baılanysty kásibı baǵdar negizinde balanyń bolashaǵyna qajetti qazaq tili, qazaq ádebıeti, algebra, geometrııa, fızıka, hımııa, bıologııa, tarıh, quqyq negizderi, shet tilderin tereńdetip oqytý júıesin jetildirý qajettigin alǵa tartty.
— Oqýshylardyń oqý jetistikterin baǵalaýdyń bólim jıyntyq baǵalaý (BJB), toqsandyq jıyntyq baǵalaý (TJB) sekildi formaldy júıelerdi bilim úderisinen alyp tastaýdy jáne baǵalaý tásilin qundylyqqa, jeke damý progresine baǵyttaýdy qolǵa alý qajet, — dedi ol.
Májilismen úshinshiden balabaqshalardan bastap barlyq orta mektep baǵdarlamasyna eńbekke baýlý, shyǵarmashylyqqa úıretý jáne tulǵalyq damýǵa baǵyttalǵan biryńǵaı ádistemeni engizý kerektigin aıtady.
— Prezıdenttiń tapsyrmasyna qaramastan, biryńǵaı mektep formasy áli engizilgen joq. Ár mektep óz talaptaryn qoıyp, ata-analardy qymbat kıim alýǵa májbúrlep otyr. Bilimge qoljetimdilik tek oqý quraldarymen emes, áleýmettik ádilettilikti qamtamasyz etýmen tyǵyz baılanysty. Osyǵan baılanysty «áleýmettik ámııan» júıesin tıimdi iske qosyp, naqty kómekke muqtaj otbasylarǵa avtomatty qoldaý tetikteri qajet, — dedi Májilis depýtaty.
Qaırat Balabıev tórtinshiden, muǵalimderdi bıýrokratııalyq esep berý mindettemelerinen bosatyp, tek oqytý men tárbıeleýge nazar aýdarýyna jaǵdaı jasaýdy, besinshiden, muǵalimderdiń biliktiligin arttyrý kýrstaryn tájirıbege negizdelgen jáne naqty quraldarmen jabdyqtalǵan júıege kóshirýdi usyndy.
Jalpy otyrys barysynda májilismen Nurgúl Taý Premer-mınıstr Oljas Bektenovke saýal joldap, mdıtsınalyq týrızm salasynda biryńǵaı operator qurý qajettigin aıtty.