Májilis arhıv qyzmetkerleriniń áleýmettik jaǵdaıyn jaqsartatyn zań jobasyn qaraıdy
ASTANA. KAZINFORM – Búginde elimizdiń aýyl-aımaǵynda memlekettik bıýdjetten aıyna 100 myń teńgeniń tóńireginde jalaqy alatyn qyzmetkerlerdiń bar ekeni jasyryn emes. Solardyń biri – arhıv salasynyń mamandary. Osy olqylyqtyń ornyn toltyrý úshin Májilistiń bir top depýtaty «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine arhıv isi máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» arnaıy zań ázirlegen edi. Tómengi palatanyń búgingi otyrysynda osy qujat birinshi oqylymda talqylanbaq.
Aıta keterligi, 12 qyrkúıekte Májilis spıkeri Erlan Qoshanovtyń tóraǵalyǵymen ótken bıýro otyrysynyń sheshimimen jalpy otyrysta 1-oqylymda qaraýǵa usynylǵan zań jobasynda arhıv qujattaryn qalyptastyrý, saqtaý jáne paıdalaný salasyndaǵy quqyqtyq retteýdi keńeıtý, sondaı-aq elektrondy arhıv qurý kózdelgen. Qoljazbalardy, sýretterdi, syzbalardy, kúndelikterdi, hat-habarlardy jáne memýarlardy saqtaý men paıdalaný tártibi aıqyndalǵan. Qujat boıynsha negizgi baıandamany Mádenıet jáne aqparat vıtse-mınıstri Aıbek Sydyqov jasaıdy.
Atalǵan zań jobasyn ázirleýshi toptyń jetekshisi, Májilis depýtaty Elnur Beısenbaev Kazinform agenttigine bergen suhbatynda zań qabyldanǵannan keıin 1 qyrkúıekten bastap aýyldarda arhıv isinde qyzmet isteıtin azamattarǵa zań boıynsha aýyldyq kvotamen ústemeaqy tólenetindigin, «ulttyq» mártebesi bar arhıv qyzmetkerleri 1,75 koeffıtsıentpen joǵary jalaqy alatynyn aıtqan edi.
Sondaı-aq jalpy otyrys barysynda beıindi komıtetter jańa ratıfıkatsııalanatyn zań jobalaryn jumysqa alady. Olardyń qatarynda Túrki memleketteri uıymynyń Azamattyq qorǵaý tetigin qurý týraly kelisim, Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy jańartylatyn energııa kózderi salasyndaǵy jobalardy iske asyrý týraly kelisim, sondaı-aq TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń radıatsııalyq jaǵdaı monıtorınginiń derekterimen almasý kezindegi ózara is-qımyly týraly kelisim bar.
Munan bólek, Májilis tóraǵasynyń orynbasary Albert Raý palata ókilettikterin iske asyrýdyń tórtinshi sessııaǵa arnalǵan negizgi is-sharalar jospary týraly baıandaıdy.
Esterińizge sala ketsek, ótken aptada ótken Májilistiń jalpy otyrysynda «Damýshy elderdi erekshe eskere otyryp, eń tómen jalaqyny belgileý týraly konventsııany (131-konventsııa) ratıfıkatsııalaý týraly» Qazaqstan Respýblıkasy zańy qabyldandy.
№131 konventsııany ratıfıkatsııalaý:
- Qazaqstannyń eń tómengi jalaqyny aıqyndaıtyn qoldanystaǵy tásilin halyqaralyq deńgeıde bekitýge;
- áleýmettik dıalogtyń quqyqtyq bazasyn ásirese, eń tómengi jalaqyny belgileýge taraptardyń qatysýy bóliginde nyǵaıtýǵa;
- Halyqaralyq eńbek uıymyna múshelik sheńberinde Qazaqstannyń halyqaralyq mindettemesine adaldyǵyn rastaýǵa múmkindik beredi.
Depýtattar qabyldaǵan kelesi zań - «Qazaqstan Úkimeti men Qatar Úkimeti arasyndaǵy Qazaqstannan kelgen jumyskerlerdi Qatarda jumysqa ornalastyrýdy retteý týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly».
Atalǵan zańda Qazaqstan azamattarynyń Qatardaǵy quqyqtyq jáne áleýmettik qorǵalýyn qamtamasyz etý eskerilgen.
- Ol úshin mynadaı aıqyn rásimder belgilenedi: irikteý, qazaqstandyq azamattardy jumysqa qabyldaý jáne olardyń Qatarda jumysqa ornalasý kezindegi quqyqtaryn aıqyndaý. Kelisimge qosymsha retinde qazaqstandyq azamattardy Qatarda jumysqa qabyldaýǵa arnalǵan úlgilik eńbek sharty bekitilgen. Bul eńbek shartynyń erejelerine qandaı da bir ózgerister engizýge Qatardaǵy jumys berýshiniń quqyǵy joq, - degen edi Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Svetlana Jaqypova.
Jalpy otyrys sońynda májilismender memlekettik organdarǵa ózekti áleýmettik-ekonomıkalyq máseleler boıynsha 21 depýtattyq saýal joldady.
Máselen, Májilis depýtaty Erlan Saırov Premer-mınıstr Oljas Bektenovke joldaǵan saýalynda memleketke qaıtarylǵan jerdiń kóbi ıgerilmeı jatqanyn alǵa tartady.
- Memleket basshysy keshegi Joldaýynda atap ótkendeı, ákimdikter jańa jer paıdalanýshylarǵa qaıtarylǵan jerdiń jartysyna jetpeıtin bóligin ǵana qaıta úlestirgen. Bul - nebári 6 mln gektar. Osylaısha qazirdiń ózinde qaıtarylǵan 7,5 mln gektar jer bos jatyr, 82,9 mln gektar bosalqy jer tıimsiz ıgerilip jatyr. 29 mln gektardan astam jer degradatsııa jaǵdaıynda, onyń ishinde 3 mln gektarǵa jýyǵy tuzdanyp ketken, - dedi depýtat.
Al Serik Egizbaev 1 paıyzdyq aýyl ıpotekasyn iske qosýdy usyndy.
- «Aýyl» partııasy fraktsııasy aýyldy qaıta jańǵyrtýǵa arnalǵan keshendi ulttyq baǵdarlama qabyldaý máselesin alǵa qoıyp otyr. Ol, eń aldymen, memlekettik baǵdarlamalar men memlekettik-jekemenshik áriptestik arqyly aýyl turǵyndary úshin qoljetimdi turǵyn úı salýdy jedeldetýdi; aýyl ıpotekasyn 1%-ben iske qosýdy; áleýmettik jáne kommýnaldyq ınfraqurylymdy damytýǵa jańa serpin berýdi qamtıdy. Aýyl turǵyndary kún saıyn qarapaıym ómir súrý jaǵdaıy úshin kúrespeýge tıis, - dedi ol.
Naýryz Saılaýbaı aýyldardy aýyzsýmen qamtamasyz etý kórsetkishteri týraly resmı derekterdiń shyndyqpen sáıkespeıtinin synady.
- Resmı derekterge súıensek, Qazaqstanda qalalar aýyz sýmen 99,3 paıyzǵa, aýyldar 97,5 paıyzǵa qamtamasyz etilgen. Biraq keıbir derekkózderde elimizdegi 18 qala men 469 aýylda taza sý múlde joq kórinedi. Bolsa da talapqa saı emes. Eń bir qyzyǵy, resmı derekterde aýyzsýsyz aýyldar men qalalar degen tizim esh jerde kórsetilmeıdi. Bul - shyndyqty jasyrý ma, álde kóz aldaý ma, - dedi Naýryz Saılaýbaı.
Jıgýlı Daırabaev ettiń kúrt qymbattaýyna ne sebep bolǵany týraly paıymyn jetkizdi. Onyń aıtýynsha, mal sharýashylyqtarynda 1 keli sıyr etiniń ózindik quny 2500 teńgeden aspaıdy.
- Al bólshek saýdada bul kórsetkish 5000 teńgege deıin ósip otyr. Demek, fermerlerdiń tabysy azaıyp, basty paıda alypsatarlardyń qolynda qalady. Buny retteýshi Saýda mınıstrligi men ákimder qaıda qarap otyr? Eksportty shekteý fermerlerge aýyr soqqy bolyp tıedi. Fermerler bolashaqta ónimin erkin sata almaıtynyn bilse, mal basyn kóbeıtýge yntasy tómendeıdi. Bul kerisinshe, usynystyń azaıýyna jáne ishki baǵanyń odan ári ósýine alyp keledi. Sondyqtan, ishki naryqtaǵy baǵany turaqtandyrý sharalaryn qaıta qaraýdy, deldaldar men alypsatarlardyń áreketin shekteýdi, al fermerlerge ónimin erkin ótkizýge múmkindik berýdi suraımyz, - dedi Jıgýlı Daırabaev.