Majarstanda álemdegi eń úlken kıiz úı tigiledi

NUR-SULTAN. QazAqparat - 21-23 tamyzynda Majarstannyń Býgats qalasynda dástúrli Túrki halyqtarynyń úlken quryltaıy ótedi. Bul týraly QazAqparat shara uıymdastyrýshylaryna silteme jasap habarlaıdy.

Bastaýyn 2007 jyldan alǵan halyqaralyq sharaǵa kúlli túrki-ǵun urpaǵynyń ókilderi qatysady. Quryltaı aıasynda ejelgi kóshpendilerdiń dala mádenıeti, qolóneri men órkenıeti, ulttyq sport túrleri, turmys-salty kórsetiledi.

Sonymen qatar, osy salada eńbektenip júrgen ǵalymdardyń zertteýleri ortaǵa salynyp, ózara tájirıbe almasylady.

Quryltaı-2020 baǵdarlamasynyń ereksheligi sol, onda bıyl álemdegi eń úlken Kıiz úı tigiledi. Kıiz úıge uly dala qolbasshysy Edil qaǵan (Atılla ) esimi berilgen. Onyń bıiktigi 7 metr, dıametri 20 metr. Kıiz úı ereksheligi ol qurastyrylady jáne kóne ǵun dástúri boıynsha jabdyqtalǵan.

Úıdi bezendirýshi ǵalymdaryń aıtýynsha, kıiz úıdiń ishinen arheologııalyq, antropologııalyq zertteýler barysynda tabylǵan kóne muraǵattar kórmesin tamashalaýǵa bolady. Quryltaıdyń taǵy bir ereksheligi, shara qatysýshylary men kelgen qonaqtar, múmkindiginshe, ulttyq kıimin kıip, orta ǵasyrdaǵy (9-10 ǵǵ.) qarý-jaraq, qural-saıman, áshekeılerin kórsetýge tyrysady.

Ádemdegi sońǵy jaǵdaılarǵa baılanysty bıyl Qazaqstannan resmı delegatsııa kelmese de, Majarstandaǵy qazaq dıasporasy men stýdentteri kómegimen qazaq mádenıeti men saltyn tanytatyn baǵdarlama daıyndalyp jatyr.

Bıylǵy Quryltaıǵa kári qurlyqtyń kóptegen memleketinde turyp jatqan qandastarymyz keledi dep josparlanyp otyr. Shara urpaq sabaqtastyǵy men ulystar dostyǵynyń bekýine yqpal etedi. Taǵy bir aıta keterligi, Majarstan úkimeti jarııalaǵan epıdemıologııalyq qaýipsizdik erejelerine sáıkes, bıylǵy quryltaı densaýlyq saqtaý sharalaryn eskere otyryp, ashyq alańda ótedi.

«Majar-Turan» halyqaralyq qorynyń negizgi maqsaty – erte túrki-ǵun mádenıetin jańǵyrtýǵa ǵylymı ortany tartý, sol saladaǵy ǵylymı zertteýler arqyly kópshilikke tarıhı tamyrlastyqty tanytý.

Esterińizge sala keteıik, Túrki halyqtarynyń úlken quryltaıy – kóshpendiler órkenıetin tanytatyn Eýropadaǵy eń iri shara. Tuńǵysh qazaq-majar quryltaıy «Ǵasyrdan keıingi kezdesý» degen taqyryppen Qazaqstanda ótse (Qostanaı oblysy 2007 jyl); ekinshisi 2008 jyly Majarstannyń Bóstórpýsta aýmaǵynda uıymdastyryldy. Úshinshisi «Turan halyqtarynyń quryltaıy» degen ataýmen 2010 jyly Majarstannyń Býgats mekeninde ótti. Sodan beri Túrki halyqtarynyń úlken quryltaıy dástúrli shara retinde ár eki jylda bir ret uıymdastyrylyp keledi.