Máýlen Áshimbaev: TMD elderindegi JOO-larda qazaq tilin oqytýdy qoldaımyz
Otyrysqa qatysýshylardy quttyqtaı otyryp, Máýlen Áshimbaev parlamentaralyq yntymaqtastyqty odan ári damytý perspektıvalary jóninde óz pikirin bildirdi. Palata Spıkeri bul jumystyń naqty baǵyttaryn atap ótti. Eń aldymen, Máýlen Áshimbaev halyqaralyq yntymaqtastyqty odan ári nyǵaıtý úshin TMD elderiniń tilderin ondaǵy joǵary oqý oryndarynda oqytýdy kúsheıte túsken mańyzdy ekenin aıtty.
«Halyqaralyq yntymaqtastyqty damytýda tilderdi bilý mańyzdy ról atqaratyny barshaǵa belgili. Ókinishke qaraı, biz TMD elderiniń tilderin oqytýǵa kóp kóńil bóle bermeımiz. Máskeý memlekettik lıngvıstıkalyq ýnıversıtetinde TMD jáne jaqyn shet elderdiń tilderi men mádenıetteriniń kafedrasy bar. Sol jerde Dostastyq elderiniń tilderi oqytylady. Biz óz tarapymyzdan osy biregeı kafedraǵa qazaq tilin oqytý boıynsha qajetti kómek kórsetýge daıynbyz. Sondaı-aq basqa mamandandyrylǵan joǵary oqý oryndarynda da osyndaı kafedralardy ashý týraly máseleni qarastyrýǵa bolady», – dedi Máýlen Áshimbaev.
Osyǵan oraı Senat Tóraǵasy TMD PAA-nyń qamqorlyǵymen joǵary oqý oryndarynda TMD elderiniń tilderin oqytýdy kúsheıtýge arnalǵan tájirıbelik qadamdardy aıqyndaý qajettigin aıtyp, oǵan ǵalymdardy, sarapshylardy jáne memlekettik organdardyń ókilderin jumyldyryp konferentsııa ótkizýdi usyndy. Máýlen Áshimbaev kótergen bastamalardyń taǵy biri – Assambleıa aıasynda óńir elderiniń shyǵarmashylyq pen ǵylymda júrgen zııalylarynyń qatysýymen forým ótkizý. Mundaı tásil elder arasyndaǵy mádenı-gýmanıtarlyq baılanystardy saqtaýǵa jáne damytýǵa yqpal eteri sózsiz.
Jıynda TMD elderiniń ózara is-qımylyn arttyrý isinde tótenshe jaǵdaılardyń birlesip aldyn alý máselesi de sóz boldy. Onyń ishinde seısmıkalyq qaýipsizdik salasyndaǵy tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý, dálirek boljaý jáne táýekelin azaıtý úshin yntymaqtastyqty nyǵaıtý máselesi talqylandy.
«TMD elderiniń aýmaǵynda seısmıkalyq turǵydan qaýipti aımaqtar az emes. Sol sebepti bizdiń elderimizdiń bul saladaǵy ǵylymı áleýeti zor. Búginde seısmologııalyq, geofızıkalyq jáne basqa da derekterge monıtorıng júrgizilip keledi. Sondyqtan TMD Parlamentaralyq Assambleıasy elderimizdiń seısmıkalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý salasyndaǵy ózara is-qımylyn jandandyrýda jáne jer silkinisteriniń aldyn alý úshin birlesken zertteýler júrgizýde mańyzdy ról atqara alady», – dedi Máýlen Áshimbaev.
TMD elderiniń Parlament depýtattary Assambleıanyń jalpy otyrysynda ekologııa, ekonomıka salalaryn tsıfrlandyrý, salyq salý, qarjy jáne basqa da baǵyttardaǵy modeldik zańdar toptamasyn qarady. Otyrys kezinde aıtylǵandaı, modeldik zańdarda qamtylǵan quqyqtyq normalardy depýtattar zań shyǵarýda qoldanady. Ózara tájirıbe almasýdyń bul formaty jalpy máselelerdi sheshýdiń kelisilgen tásilderin ázirleýge múmkindik beredi. Bul rette zań jobalarynyń sapasyn arttyrýǵa jáne zańnamalyq organdar janyndaǵy ǵylymı-zertteý qurylymdary arasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa erekshe mán beriledi.Sondaı-aq Senat Tóraǵasy óz sózinde Qazaqstannyń TMD-ǵa tóraǵalyq kezeńin qorytyndylap, 2023 jyly TMD-ǵa tóraǵalyq etetin Qyrǵyz Respýblıkasyn quttyqtady.
Sonymen qatar, sessııa aıasynda Máýlen Áshimbaev birqatar ekijaqty kezdesýler ótkizdi. Qyrǵyz Respýblıkasy Jogorký Keneshiniń Tóraǵasy Nurlanbek Shakıevpen kelissóz barysynda Máýlen Áshimbaev óńiraralyq ózara is-qımyldy odan ári kúsheıtý perspektıvalaryna egjeı-tegjeıli toqtaldy. Taraptar birlesken jobalardyń tıimdiligine nazar aýdaryp, elder arasyndaǵy saıası-ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq baılanystardy arttyrýǵa múddeli ekenderin bildirdi.
Ázerbaıjan Respýblıkasy Mıllı Májilisiniń Tóraıymy Sahıba Gafarovamen bolǵan kezdesýde Senat Spıkeri baýyrlas halyqtar arasyndaǵy strategııalyq seriktestik pen qarym-qatynastyń jan-jaqty sıpatyn joǵary baǵalady. Máýlen Áshimbaev eki eldiń joǵary deńgeıdegi osyndaı yntymaqtastyǵy Astanada ótken Qazaqstan men Ázerbaıjan Prezıdentteri kezdesýiniń oń nátıjesi ekenin aıtty. Suhbattasýshylar Memleket basshylarynyń kelissózderi ekijaqty qarym-qatynasqa tyń serpin bergenin de tilge tıek etti.
Odan bólek, Máýlen Áshimbaev TMD PAA alańynda Armenııa Respýblıkasy Ulttyq Jınalysynyń Tóraǵasy Alen Sımonıanmen kezdesti. Kezdesý barysynda taraptar dıplomatııalyq qatynastar ornaǵan 30 jyl ishinde memleketaralyq baılanys qalyptasqan barlyq baǵyt boıynsha qarqyndy damyp kele jatqanyn aıtty. Budan basqa suhbattasýshylar kópjaqty yntymaqtastyq máselelerin talqylady, birlesken jobalar josparyn aıqyndady jáne zańnamalyq saladaǵy jańǵyrtýlar boıynsha usynystaryn ortaǵa saldy.
