Máýlen Áshimbaev: Asharshylyq taqyrybyndaǵy barlyq is-áreket Senattyń qoldaýymen júzege asady
«Bizdiń aldymyzda turǵan eń negizgi mindet – Táýelsizdikti nyǵaıtý. Ol úshin ulttyń tarıhı sanasyn jańǵyrtý asa mańyzdy. Al, tarıhı sanany jańǵyrtý – halqymyzdyń dáýirlegen kezeńderimen birge, «tar jol taıǵaq keshýlerin» de umytpaı, ozyq tustarymyzdan ónege taýyp, qınalǵan sátterden qorytyndy shyǵarý degen sóz.
Osy rette shejiremizge qasiretti jyldar retinde jazylǵan asharshylyq taqyrybyn kóterý óte oryndy. Ásirese, azattyqtyń 30 jyldyǵy aıasynda atalǵan aqtańdaqty zertteýge basymdyq berilýin zańdy dep qabyldaımyz. Óıtkeni bul máselede áli de bolsa ashylmaǵan aşy aqıqattar az emes.
Sondyqtan aldaǵy ýaqytta memlekettiń qoldaýymen osy baǵyttaǵy júıeli jáne keshendi jumystar jalǵasa beredi. Buǵan Prezıdentimiz basa mán berip otyr. Soǵan sáıkes ǵylymı ınstıtýttardy jumyldyrý, arhıv materıaldaryna qoljetimdilikti qamtamasyz etý, aqparattyq qoldaý kórsetý sııaqty baǵyttar boıynsha tıisti mınıstrlikterge tapsyrmalar berildi.
Osyndaı máselelerdi talqylaý úshin Parlament Senaty Memleket tarıhy jáne Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologııa ınstıtýttarymen birlesip, osy aptada arnaıy dóńgelek ústel ótkizgeni belgili. Іs-shara barysynda atalǵan baǵytta atqarylýǵa tıis sharalar jan-jaqty sóz boldy.
Jalpy, zertteý jumystary kezinde, aldymen, asharshylyq qurbandaryn túgendeýdiń jáne olardyń naqty sanyn anyqtaýdyń mańyzy zor. Árıne, qurbandardyń aty-jónderin anyqtaý ońaı sharýa emes. Ol úshin múmkindiginshe ár áýlettiń shejiresin de jiti zerdelegen jón. Bul jumysqa óńirlerdegi ýnıversıtetterdiń ustazdary men stýdentterin de jumyldyrǵan durys bolar edi. Alapat ashtyqqa arnalǵan dóńgelek ústel barysynda ǵalymdar tarapynan osyndaı oılar aıtyldy», - dedi M. Áshimbaev.
Sonymen qatar, ol osy náýbetti bastan ótkergen kýágerlerdiń estelikterin jınaý da kóp jaıtty anyqtaýǵa septigin tıgizetindigin jetkizdi.
«Mekemtas Myrzahmetuly aǵamyzdyń «qundaqtaǵy qaryndasy» jaıly aıanyshty oqıǵa kópshilikke belgili. El arasynda aıtylyp júrgen osyndaı estelikterdi jazyp alýymyz kerek. Sebebi, bul jadymyzdy jańǵyrtýǵa tyń serpin beretin negizgi tetikterdiń biri.
Ótkizilgen is-shara qorytyndysy boıynsha ǵalymdarymyz ben zııaly qaýym ókilderi aıtqan pikirlerdiń negizinde arnaıy Usynymdar daıyndaldy jáne ol tıisti memlekettik organdarǵa joldanady. Onda joǵaryda aıtylǵan máselelermen birge, birqatar usynystar kórsetilgen. Atap aıtqanda, ashtyq saldaryn anyqtaý, qurbandardyń tsıfrlyq bazasyn jasaý, shetel arhıvterindegi qujattardy zerdeleý, elden bosyp ketýge májbúr bolǵandardyń keıingi taǵdyrlaryna nazar aýdarý jáne naqty derekterge súıengen kitaptar shyǵarý, fılmder túsirý, teatrlyq qoıylymdardy sahnalaý sııaqty bastamalar bar.
Sondaı-aq, taqsiretti kezeńniń taýqymetin ult jadynda saqtaý, ásirese, jastarymyzdyń sanasyna sińirý maqsatymen «Aza saraıy» memorıal-keshenin salý jumystary da nazardan tys qalmady. Munyń bárin asharshylyq jyldarynda qurban bolǵan babalar rýhyna taǵzym etýge arnalǵan sharalar dep qabyldaımyz. Aldaǵy ýaqytta osy baǵyttar boıynsha júıeli jumystar qolǵa alynady dep senemiz», - dedi Senat Tóraǵasy.
Aıta ketsek, barlyq jumystar Senattyń qoldaýymen jáne senatorlardyń baqylaýymen iske asyrylmaq.
«Barlyq is-áreket Senattyń qoldaýymen jáne senatorlardyń baqylaýymen iske asyrylatynyn atap ótkim keledi. Shyn máninde, bul bastamalar eldigimizdiń eńseli, egemendigimizdiń máńgilik bolýyna óz úlesin qosatyn mańyzdy dúnıe ekeni sózsiz. Osy jazbaǵa sol dóńgelek ústelde sóılegen qorytyndy sózimniń vıdeo nusqasyn qosyp otyrmyn. Onda asharshylyq taqyrybyn zertteý kezinde eskerilýi kerek sharalar qamtylǵan», - dep tolyqtyrdy ol.
