Maska taǵyp júrý indet juqtyrmaýǵa járdemdesedi – professor
Almatydan arnaıy kelgen A.Dmıtrovskıı áriptesteri, medıtsına ǵylymdarynyń doktory Marat Syzdyqov, Andreı Kýznetsov jáne bıoqorǵaý, bıoqaýipsizdik pen dezınfektsııa jónindegi maman Tatıana Lıatomskaıamen birge Oralda uıymdastyrylǵan semınar-trenıngterge qatysty.
Onda batysqazaqstandyq ınfektsıonıster men epıdemıologtarǵa bıologııalyq qaýipsizdik qaǵıdalary, COVID-19-pen aýyrǵan emdelýshilermen jumys kezinde ınfektsııalyq baqylaý erejeleri men tártibi jóninde keńes berildi.
Sonyń ishinde oblystyq kópbeıindi aýrýhana bazasynda 70 medıtsına qyzmetkeri qatysqan sharada koronavırýstyq ınfektsııanyń adamdar arasynda taralýy, qozdyrǵyshynyń qorshaǵan ortaǵa tózimdiligi, KVI epıdemıologııasynyń erekshelikteri, indettiń aldyn alý jáne kúres máseleleri talqylandy. Sondaı-aq bıomaterıaldardy qaýipsiz alý, tasymaldaý da nazardan tys qalmady.
Kezdesý barysynda mamandar qorǵanysh kostıýmderin qalaı kııý jáne sheshý, medıtsına qaldyqtaryn qalaı durys joıý joldaryn kórsetti.
Almatylyq mamandardyń juqpaly aýrýlarmen kúreste tájirıbesi mol, Qazaqstanda 1949 jyly qurylǵan atalmysh ortalyqta kópten beri jumys istep keledi. Sonyń ishinde Andreı Dmıtrovskııdiń osynda eńbek etkenine 41 jyl toldy. Ol doktorlyq dıssertatsııasyn obanyń klınıkalyq kórinisteri men onymen aýyrǵan naýqasqa medıtsınalyq kómek kórsetý júıesi boıynsha qorǵaǵan. 5 ǵylym kandıdatyn, 2 doktordy daıyndaǵan maman – 300-den astam ǵylymı jumystyń avtory, eki patenti jáne bar.
Pandemııa kezinde ǵalym áriptesterimen birge jańa indetpen kúres joldaryn zertteýde. Onyń aıtýynsha, koronavırýstan saqtanýdyń eki tásili bar, ol maska taǵý jáne oqshaýlaný.
«Aýrý kózi men onymen baılanys jasaıtyn adam maska taqsa, juqtyrý múmkindigi 100-den 1 paıyzǵa deıin tómendeıdi. Maska – eń qarapaıym ári tıimdi qural. Negizi birrettik medıtsına maskalaryn ylǵaldanǵansha qoldanǵan durys. Ylǵal tolyp qalsa, maska sapasyn joıady, sondyqtan ony aýystyrǵan jón», deıdi Andreı Mıhaılovıch.
Onyń paıymdaýynsha, pandemııa turǵyndardyń 90 paıyzy ımmýnıtet alǵanǵa deıin sozylady, ıaǵnı indet juqtyrmaıdy nemese qandaı da bir túrimen aýyryp shyǵady.
Álemde indetke qarsy vaktsına bıylǵy jyl sońynda daıyn bolady dep boljanýda. Ol bekitilgen halyqaralyq krıterııler boıynsha jasalýda.
Vaktsınany tez jasaýǵa bolady, biraq ony synaý belgili bir ýaqytty qajet etedi. Ol áýeli janýarlarǵa synalady. Sosyn eriktilerdiń alǵashqy tobyna jasalady, solaı jalǵasa beredi. Bul keminde bir jylǵa sozylady.
Ǵalymnyń sózine qaraǵanda, Reseı men Qytaı osy satylardyń bárinen ótpesten, birden eriktilerdi synap kóre bastady. Bul – synaý merzimin qysqartyp, sońǵy nátıjege jetýdiń bir joly.
Eger ekpe jasalmasa, indetti búkil dúnıe júziniń halqy juqtyrýy múmkin. Vaktsına qoldanylǵannan keıin vırýs birjola joıyla ma, ony aıtý da qıyn.
«Іndetke qarsy turý úshin bizge kópten qalyptasqan mentalıtetimizdi ózgertýge týra keledi. ıAǵnı kóp bolyp jınalyp, merekelerdi atap ótýden, qonaqqa barýdan bas tartý kerek. Qashyqtan qarym-qatynas jasaýǵa da bolady ǵoı. Úıde oqshaýlanyp, kóshege shyqqanda, qoǵamdyq oryndarǵa barǵanda, maska taǵý kerek», dep túıindedi oıyn A.Dmıtrovskıı.
Eske sala keteıik, budan buryn BQO-da Reseı shekarasynan Qazaqstanǵa ótken 8 adamnan koronavırýs anyqtalǵanyn, óńirde shekteý sharalary kúsheıtilgenin jazǵan bolatynbyz.