Mańǵystaýdaǵy qan ortalyǵynda qan tapshylyǵy sezilýi múmkin
Oblystyq densaýlyq saqtaý basqarmasy baspasóz qyzmetiniń habarlaýynsha, buryn bir kúnde 20-25 donor kelip qan tapsyrsa, qazirgi ýaqytta kelýshiler sany 4-5 adamnan aspaıdy.
Mańǵystaý oblysy qan ortalyǵynyń dırektory Rafael Sarsamalıevtyń aıtýynsha, qanǵa degen jáne onyń komponentterine suranys tómendegen joq, alaıda osylaı jalǵasa beretin bolsa, medıtsınalyq mekeme suranys berýshilerdiń ótinishin oryndaı almaýy ǵajap emes. Bul jaǵdaı tek Mańǵystaý óńirinde ǵana emes, jalpy respýblıka boıynsha sezile bastaǵan.
«Sol sebepti biz barlyq erikti donorlardy qan tapsyrýǵa shaqyramyz. Bizdiń ortalyqtyń esigi ashyq, al mamandarymyz bolsa betperde kıip júredi. ıAǵnı, qandaı da bir aýrýdy juqtyrý qaýpi joq dep sendire alamyz. Onyń ústine burynǵydaı halyq kóp kelýdi azaıtty. Al qan tapsyrýǵa nıet bildirgender bolsa, olarmen aldyn-ala sóılesemiz, eger de jaqyn arada alys nemese jaqyn shet elderde bolǵandary bolsa, olardan múldem qan alynbaıdy», - deıdi ol.
Jalpy óńirde qan jáne onyń komponentterimen 14 medıtsınalyq uıym qamtamasyz etiledi. Onyń ishindegi eń iri mekemeler qatarynda oblystyq aýrýhana, kópbeıindi balalar aýrýhanasy, onkologııalyq dıspanser, oblystyq jáne qalalyq perınataldyq ortalyqtar, sonymen qatar qalalyq jáne aýdandyq aýrýhanalar bar.
Rafael Sarsamalıev qan quıý eń aldymen jol-kólik oqıǵasynan, óndiristik nysandarda jaraqat alǵandar, aýrýhanada túrli kúrdeli ota jasaǵanda, sonymen qatar perınataldyq ortalyqta bosanǵan áıelderge qajet ekendigin aıtady. Ásirese onkologııalyq aýrýǵa tap bolǵan jandarǵa, onyń ishinde leıkoz jáne gemofılııaǵa shaldyqqandardyń ómirin uzartýǵa aýadaı qajet. Máselen, hımıoterapııadan soń naýqasqa trombotsıt, erıtrotsıt jáne belok qoryn tolyqtyrý úshin qan kerek.
«Árıne, jaǵdaı qatty qıyn deýden aýlaqpyn, qan qory ázirge jetedi, alaıda qol qýsyryp qarap otyrýǵa taǵy bolmaıdy. Sol sebepti aldyn ala jumystana bergendi jón sanap otyrmyz. Máselen, kútpegen jerden tehnogendik jaǵdaı oryn alsa barlyq mekemelerdi qanmen qamtamasyz ete almaýymyz múmkin. Al endi donorlyq adam densaýlyǵyna zııan ba, álde paıdaly ma degen suraqqa keletin bolsaq, qan tapsyrý adamnyń aǵzasyna óte paıdaly ekenin taǵy bir eske sala ketken durys dep esepteımin. Sol sebepti úreı bolmasyn, kerisinshe adam boıyndaǵy qan aınalymy jaqsarady jáne densaýlyqqa eshqandaı zııany joq dep sendirgim keledi», - dep túsindiredi Rafal Sarsamalıev.
Aıta ketý kerek, qan ortalyǵy kóbine erikti donorlardy tartady. Keı óńirlerde aqyly túrde donorlyqqa tartý múlde joq. Memleket óz tarapynan qan, trombatsıt jáne plazmaǵa tıisti mólsherde qarjy bólý máselesin qarastyrǵan. Jalpy osy máselege qatysty kez kelgen suraq boıynsha oblystyq qan ortalyǵyna habarlasýǵa bolady.