Mańǵystaýda ekobelsendiler «Vızıt ortalyǵy» jobasynyń qorshaǵan ortaǵa áserin talqylady
Oǵan memlekettik organ ókilderi men qoǵam belsendileri, ekologtar jáne BAQ ókilderi qatysty.
Bas qosýda qoǵam belsendileri men ekologtar «Bozjyra» shatqalynan 4 shaqyrym qashyqtyqta, «Jabaıushqan» qaýmalynyń syrtynda salynatyn qonaq úı kesheniniń qorshaǵan ortaǵa áserin baǵalaý jaıynda pikirlerin bildirdi.
«Qyzylsaı» memlekettik óńirlik tabıǵı parki kommýnaldyq memlekettik mekemesiniń basshysy Omar Sarsenǵazıevtiń aıtýynsha, jabaıy týrzımdi toqtatpasaq Bozjyranyń tabıǵı qalpyn saqtaı almaımyz.
«Qyzylsaı» memlekettik óńirlik tabıǵı parki kommýnaldyq memlekettik mekemesi 2012 jyly ashyldy. Sol kezden bastap, «Bozjyra» shatqalyna kelýshiler qatary kóbeıe bastady. Men ózim ınspektor bolyp bastadym. Sol kezderde bizdiń kórgenimiz jabaıy ańdar kún ystyq ýaqytta, vagondardyń qasynda biz quıyp qoıǵan sýlardy ishedi. Búgingi tańda parktiń qyzmetkerleri arqarlarmen sýretke de túsip júr. Árıne dál qasynan bolmasa da jaqyn qashyqtyqta sýretke túsýge bolady. Demek, arqarlardy shoshytatyn áreket jasalmasa, olar adamdardan qashpaıdy», - dedi ol.
Omar Sársenǵazıevtyń málimetinshe, qazir Jabaıushqandy mekendeıtin arqarlardyń sany 1000-ǵa jýyqtaıdy. Mamandar dala janýarlarynyń sanyn esepteýde eki tásildi qoldanady.
«Onyń biri – avıatsııa arqyly bolsa, ekinshisi kólik arqyly sanaq júrgiziledi. Tikushaqpen júrgizilgen sanaq 90 paıyzǵa deıin naqty kórsetkish bere alady. Máselen, 2016 jyly arqarlardyń sany 700 shamasynda bolsa, 2020 jyly myńǵa jýyqtaǵan. Arqarlar taýdyń ústine jaıylady. Sebebi taýdyń ústinde shóp bar. Olar qarabutalardyń gúlderin jeıdi. Bul jerler arqarlardyń tóldeıtin jeri bolyp eseptelmeıdi. Olar tastyń ústinde tóldemeıdi. Arqarlar adam aıaǵy jetpeıtin jerlerge tóldeıdi. Negizinen arqarlar qyrdyń ústinde jaıylady. Eger adamdar arqarlarǵa tımese, olar jaıylatyn jerlerde myltyq atylmasa, janýarlardy úrkitpese arqarlar adamdardan qashpaıdy», dedi ol.
Budan bólek, «Bozjyra» shatqalynda jol talǵamaıtyn kólikterdiń retsiz, asfalt jolsyz júrýiniń saldarynan ekologtardyń baǵalaýynsha, 750 gektarǵa jýyq jer búlingen. Bul tek sońǵy úsh jylda ǵana. Sondyqtan bir ǵana asfalttalǵan joldyń qurylysy osy ornalasý úshin óte qajet.
«Týrısterdiń Bozjyra shatqalyna, onyń ishinde jol talǵamaıtyn kólikterdiń esepsiz, retsiz kelýine baılanysty tabıǵı topyraq jamylǵysy nasharlaǵan. Qara jerde avtomobılderden kóterilgen shań ósimdikterge qonady. Osylaısha, janýarlardyń popýlıatsııasyna zııandy áser etedi. Mysaly, dala kemirgishteriniń popýlıatsııasyna keri áserin tıgizedi. Sondyqtan Bozjyrany saqtaýdyń joly - mádenıetti týrızmdi damytý», -dedi Omar Sársenǵazıev.
Aıta ketken jón, týrızmdi damytý baǵytynda Qaraqııa aýdanynda jańa ınvestıtsııalyq joba júzege asady. Joba aıasynda salynatyn Vızıt- ortalyq Bozjyra shatqalynan 4 shaqyrym jerde Jabaıushqan erekshe qorǵalatyn aımaqtaeyń syrtyna salynsyn degen jergilikti turǵyndardyń talaby eskeriledi. Osyǵan baılanysty 2021 jyly 19 qańtarda Senek aýylynda aýyl aqsaqaldary, qoǵam belsendileri jáne turǵyndardyń qatysýymen ınvestıtsııalyq jobany tanystyrý baǵytynda kezdesý ótti. Jobaǵa tapsyrys berýshi mekeme – «TETHYS IV» JShS, joba qurylysyn júzege asyrýshy – «SEMBOL CONSTRACTION COMPANY» mekemesi. Joba quny - 38 mlrd. teńge.Joba «Jabaıushqan» tabıǵı qaýmaly jerinen 4 shaqyrym qashyqtyqta ornalasady. Joba aıasynda qonaq úı kesheni, arnaıy kólik turaǵy, týrıstterge arnalǵan atpen nemese kvadratsıklmen serýendeıtin oryndar salynatyn bolady. Qurylys jumysy barysynda 1500 jumys orny ashylady jáne jumysqa 60% jergilikti turǵyndar tartylatyn bolady.Joba aıaqtalǵannan keıin 200 turaqty jumys orny ashylady. Sonymen qatar, Senek-Aqqudyq baǵytyndaǵy 46 shaqyrym qatqyl tabandy jol merdiger mekeme tarapynan qalypqa keltiriledi. Joba aıasynda aýdan kásipkerlerine aýyl sharýashylyq ónimderin nemese qolóner buıymdaryn satýǵa jaǵdaı jasalatyn bolady.Onyń ishinde, Senek aýyldyq meshitiniń jóndeý jumystaryna jáne qajetti qural-jabdyqtaryna kómekter beriletin bolady.Senek aýylynyń jaǵdaıy tómen otbasylaryna azyq-túlikpen jáne materıaldyq kómekter merdiger mekeme tarapynan kórsetildi.
