Mańǵystaýda 160 jasóspirim qyz júkti bolyp qalǵan
Tilshimizge syryn aqtarǵan 2 boıjetken aty-jónin jasyrýdy ótindi. Aıtýlarynsha, qos qurbynyń taǵdyry uqsas. Biri 16 jasynda, biri 18 jasynda ana atanǵan.
Esimin jasyrýdy suraǵan alǵashqy keıipker 15 jasynda turmys qurǵan. Aıtýynsha, ony alyp qashqan. Kúıeýi ózinen 9 jas úlken bolǵan.
«Qurbym turmysqa shyqty, bir aýylǵa. Soǵan qyz joldas boldym. Sodan kúıeý jigittiń týysqan aǵasy meni unatyp qalypty. Jaqyndary maǵan jigitti maqtaı bastady. Mende ol kisini unatqandaı boldym. Aıtqandaryna kónip, óz betimmen turmys qurýǵa sheshim qabyldadym. Qazir ajyrastyq. Jalǵyzbasty anamyn, 3 balany ózim tárbıelep otyrmyn. Ókinishim sol, asyqpaýym kerek edi. Qyzdar, eshqashan asyqpańyzdar. Alǵa qoıǵan maqsatyńdy oryndap, oqýdy aıaqtap, súıikti mamandyqpen jumys istep, sosyn baryp turmysqa shyǵý kerek», - deıdi Nazgúl.
Al, ekinshi boıjetkenniń jasy qazir 22-de. Ol da 3 balany tárbıelep otyr. Kúıeýimen minezi jaraspaǵan soń jaqynda ajyrasypty. Jigitimen 17 jasynda júrip, aıaǵy aýyr bolyp qalǵan. Tanysqandaryna bir aı bolsa da amalsyz shańyraq kóterýge bel býady. Asyǵys qabyldanǵan sheshim ózgerip, sharasyzdyqtan kóterilgen shańyraq kóp uzamaı shaıqalǵan. Búginde qyzyn jalǵyz ózi tárbıelep otyr. Ózegin ókinish kernegen keıipkerimiz qoǵamda beleń alyp otyrǵan jaǵdaıǵa beı-jaı qaraı almaıtynyn jetkizdi.
«Bosanǵannan keıin ýaqyt ótti. Qatty qınaldym. Anam da betime basty. «Qaıda asyqtyń? Kúte turmadyń ba?» dep aıta berdi. Qyzdarǵa aqylym: Aldanbańyzdarshy?! Bir sózine bola, syılyǵyna bola sene qalmańyzdar! Ábden kózińiz jetip, jaqsy sóılesip, óz sheshimine senimdi bolǵannan keıin ǵana, otbasyly bolǵannan keıin ǵana kelesi qadamǵa barýǵa bolady. Sondyqtan, asyqpańyzdar! Bala týý, otbasyly bolýǵa úlgeresizder. Qazir áleýmettik jeli arqyly tanysa salamyz da, ony mahabbatqa balap, shyǵyp ketedi kóp jastar. Bul úlken qatelik», - deıdi ol.
Densaýlyq saqtaý basqarmasy Medıtsınalyq kómekti úılestirý jáne ana men bala densaýlyǵyn qorǵaý bóliminiń basshysy Nursulý Muhambetıarovanyń málimetinshe, qazir oblysta jyl basynan beri 160 jasóspirimniń júkti ekeni anyqtalǵan. Olardyń 80-i osy ýaqytqa deıin bosanǵan.
«Jastary 15 pen 18 jas aralyǵyndaǵy qyzdar. Barlyǵy mektepte oqıdy dep aıta almaımyn. Kóbisi — kolledjde oqıtyn stýdentter. Onyń ishinde 17-18%-y — syrttan kelgen stýdentter. Basqa oblystan. Jalpy, 15 jastaǵy tek 7 qyz bar. Qalǵany 18 jasqa deıingi qyzdar», - deıdi Nursulý Muhambetıarova.
Osy ýaqytqa deıin 144 memlekettik emhanalarda tekserýden ótse, 16-y jekemenshik klınıkalarda tekserilgen.
Aq halattylardyń dabyl qaǵatyny, erte júktilik, qyzdardyń densaýlyǵyna zııan. «Óıtkeni, jańa jetilip kele jatqan qyzdardyń fızıologııasy júktilikke áli daıyn emes», - deıdi mamandar.
«Eń qaýiptiligi – qan ketý. Osy jas bosanýda kóp kezdesedi. Biz, mysaly, aıtar bolsaq, ananyń ómirin qorǵaýǵa ketip qalatyn jaǵdaıymyz bolady. Ananyń ólimi men balanyń óli týýy bolady. Jalpy, jasóspirimdi júktilik kezeńine jetkizbeýimiz kerek. Ol eshkimge aıta almaı, qupııa saqtap, syrtqa tastap ketýi múmkin. Mysaly, dárethanaǵa tastaıdy. Ekinshiden, túsik tastaýy múmkin. Bizde mentalıtet sondaı, qyzdar máselesin ata-anasyna aıta almaýy múmkin», - deıdi dáriger–gınekolog Sholpan Bersúgirova.
Aqtaý qalasy polıtsııa basqarmasy JPQ bólimi ıývenaldy polıtsııa bólimshesiniń bastyǵy Gúljan Muhambetqyzynyń aıtýynsha, aı saıyn emhanalarda quqyq qorǵaý organdary tarapynan tekserýler júrgiziledi eken.
«Qala kóleminde 11 jasóspirim júkti ekeni anyqtaldy. Olar 16-17 jasynda jynystyq qatynasqa túsip, júkitiligimen emhanalarǵa qaralady. Biz aı saıyn tekserý aktisin jasaqtap, bar aqparatty anyqtaımyz. Qaıdan keldi, ákesi kim? Óz erkimen boldy ma?» - deıdi Aqtaý qalasy polıtsııa basqarmasy JPQ bólimi ıývenaldy polıtsııa bólimshesiniń bastyǵy Gúljan Muhambetqyzy.