MÁMS: Balalarǵa medıtsınalyq kómek kórsetý boıynsha jıi qoıylatyn 10 suraq
- Balalar úshin mindetti áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý jarnasyn tóleý kerek pe?
- Joq, 18 jasqa deıingi balalar jeńildigi bar 15 sanatqa jatady. Olar memleket tarapynan saqtandyrylady. Sondyqtan balalarǵa saqtandyrý paketindegi medıtsınalyq kómek tolyqqandy kórsetiledi.
- Balalarǵa arnalǵan stomatologııalyq kómek MÁMS paketine kire me?
- 18 jasqa deıingi balalarǵa stomatologııalyq kómek shuǵyl jáne josparly túrde tegin kórsetiledi. Medıtsınalyq saqtandyrý paketine stomatologııalyq qyzmettiń mynadaı túrleri kiredi:
- tisti jansyzdandyrý jáne julý;
- plomba salý;
- abstsesti ashý;
- pýlpıt, perıodontıtti emdeý;
-gıpoplazııa, flıýoroz kezinde tistiń anatomııalyq pishinin qalpyna keltirý;
- erin men til plastıkasy;
- rentgenografııa;
- ortodontııalyq qyzmettiń: jaq pen bettegi týa bitti aqaýlardy jáne jaryq tańdaımen tylý syndy túrleri.
Stomatologııalyq kómek qajet bolsa emhanaǵa ǵana emes, stomatologııalyq klınıkaǵa da júgine alasyz. Biraq siz júgingen klınıka Qordyń jetkizýshiler bazasyna engen bolýy tıis. Olardyń tizimin MSQ saıtynan taba alasyz.
- Qandaı jaǵdaılarda balalar qurǵaq sút qospalarymen tegin qamtamasyz etiledi?
-Bir jasqa deıingi balalardy qurǵaq qospalarmen tirkelgen emhana arqyly qamtamasyz etiledi. Qurǵaq qospalar mynadaı jaǵdaılarda beriledi:
- emshektegi náresteni asyrap alǵanda;
-anasy AITV ınfektsııasy nemese týberkýlezdiń belsendi túri, psıhıkalyq aýytqýshylyqtar, týa bitken jáne júre paıda bolǵan júrek kemistigi, júrek-qan tamyr júıesi aýrýlary, endokrındik jáne allergııalyq aýrýlardyń aýyr túrlerimen aýyratyn bolsa;
- bala týa bitken laktaza jetkiliksizdigi, galaktozemııa, fenılketonýrııa, leıtsınoz aýrýymen aýyratyn bolsa;
- anasy tsıtostatıkalyq, radıoaktıvti, tıreoıdty, psıhotroptyq jáne quramynda esirtkisi bar dári-dármek qabyldaıtyn bolsa;
- birden birneshe bala týylsa jáne emshek súti jetkiliksz bolsa;
- jas bosanǵan ana kúndizgi oqý bóliminde bilim alyp jatqan bolsa;
- anasy statsıonarda emdelip jtqan bolsa.
Dári-dármekpen qamtamasyz etý tizbesimen tolyǵyraq Densaýlyq saqtaý mınıstriniń 2020 jyly 9-qańtardaǵy №QR DSM-1/2020 buıryǵy arqyly tanysýǵa bolady.
- Sozylmaly aýrýǵa shaldyqqan balalar ońaltýdyń qandaı túrlerinen óte alady?
- Sozylmaly aýrýmen aýyratyn balalar men jasóspirimder jylyna 2-3 ret turaqty medıtsınalyq ońaltýdan óte alady. Aýrýdyń asqynýyna jol bermeýge baǵyttalǵan bul sharalar emhanalarda dınamıkalyq baqylaý kezinde atqarylýy tıis.
Ońaltý túrin patsıenttiń aýrýyna baılanysty emhana qyzmetkerleri taǵaıyndaıdy. Em-sharalar joldama boıynsha emhanalarda, kúndizgi jáne táýlik boıǵy statsıonarlarda, ońaltý ortalyqtarynda jáne úı jaǵdaıyndaǵy statsıonar arqyly júrgiziledi.
2020 jyly balalar uzyn-sany 58 myń ońaltý sharasynan ótken, onyń jartysynan kóbi – sozylmaly syrqattarǵa qatysty.
- Sporttyq sektsııalarǵa jazylmas buryn EKG, júrekke ÝDZ jasatýdy, kardıologtyń qorytyndysyn suraıdy. Ony tegin alýǵa bola ma?
- Árıne. Ol úshin tirkelgen emhanadaǵy ýchaskelik dárigerdiń /pedıatrdyń/ qabyldaýyna jazylý qajet. Dáriger kardıologqa joldama beredi jáne ol sportqa qarsy kórsetilim bar-joǵyn anyqtaıdy.
- Qandaı jaǵdaılarda balalar dárigerin úıge shaqyrtýǵa bolady?
- 5 jasqa deıingi balanyń densaýlyǵy nasharlaǵan jaǵdaıda ýchaskelik dárigerdi úıg shaqyrtýǵa bolady.
Al, jasy besten asqan balalarǵa úıge shaqyrǵan kezde oǵan bastapqy medıtsınalyq-sanıtarlyq kómek mamany-dáriger, orta býyn qyzmetkeri kómek kórsetedi.
- Jeke klınıkalarda josparly avktsına tegin salyna ma?
- QR Úkimetiniń 2020 jyly 24-qyrkúıektegi №612 qaýlysyna sáıkes, juqpaly aýrýlarǵa (týberkýlez, gepatıt, polıomıelıt, kókjótel, dıfterııa jáne sirespe, B tıpti gemofıldi ınfektsııa, pnevmokokkty ınfektsııa, qyzylsha, qyzamyq jáne parotıtke qarsy josparly profılaktıkalyq ekpeler – balalarǵa menshik nysanyna qaramastan, tirkelgen medıtsına uıymynda, tegin júrgiziledi. Qazaqstanda vaktsınatsııa merzimi Ulttyq egý kúntizbesimen bekitilgen.
- Balaǵa týa bitken júrek anomalııasy dıagnozy qoıyldy, oǵan qandaı kómek qajet?
- Týa bitken júrek kemistigi bar balalarǵa medıtsınalyq kómek tolyqtaı tegin kórsetiledi.
- Balabaqshaǵa nemese mektepke daıyndaǵan kezde talap etiletin medıtsınalyq anyqtamany satyp alý kerek pe?
- Joq, satyp alýdyń qajeti joq. Balabaqshaǵa nemese mektepke qabyldaý úshin talap etiletin medıtsınalyq anyqtamany tirkelgen emhanadan alýǵa bolady. Anyqtamaǵa balanyń fızıologııalyq parametrleri, allergııalyq reaktsııalary, sozylmaly jáne buryn bolǵan ınfektsııalyq aýrýlary, alynǵan ekpeleri týraly málimet, profılaktıkalyq tekserýlerdiń jáne zerthanalyq taldaýlardyń nátıjeleri jáne t. b. engiziledi.
- Balany profılaktıkalyq tekserýden ótkizý jıiligi qandaı?
- Balalar jyl saıyn – týǵannan bastap kámeletke tolǵanǵa deıin turaqty túrde profılaktıkalyq tekserýden ótkiziledi. Bala-baqshadaǵy balalardy, mektep pen orta arnaýly oqý oryndarynda oqıtyn oqýshylardy jáne 18 jasqa deıingi stýdentterdi bilim berý mekemesindegi kóshpeli brıgada tekseredi. Mektepke deıingi mekemelerge barmaıtyn balalardy tekserý emhanada nemese otbasylyq densaýlyq ortalyǵynda júrgiziledi.
Profılaktıkalyq qarap-tekserýlerdiń jıiligi QR Densaýlyq saqtaý mınıstriniń 2020 jyly 15-jeltoqsandaǵy № QR DMS-264/2020 buıryǵymen bekitilgen.
